Μαντώ Μαυρογένους: Ολόκληρη η συγκλονιστική επιστολή της στις Παριζιάνες κυρίες!

24/3/2021

        Γράμμα από την Μαυρογένους

στις Παριζιάνες κυρίες

          Μία κόρη απλή, μεγαλωμένη σε βράχο, που τράφηκε με την θλίψη και δεν αναπνέει παρά μόνο τον αέρα του πατριωτισμού, θα εισακουστεί άραγε από ένα πλήθος γυναικών που είναι βυθισμένες μέσα στις απολαύσεις της ζωής, περιτριγυρισμένες από την παιδική τους ακόμα ηλικία από τα θαύματα του ανθρώπινου πνεύματος, γεμάτες με πολυτελή στολίδια, που ψυχαγωγούνται από τις τέχνες, συνηθισμένες σε εκλεπτυσμένους τρόπους και στον αττικισμό του διαλόγου;

          Τόσες αντιφάσεις στις συνήθειες μας, άραγε θα επιτρέψουν να φανούν κάποιες ομοιότητες στην γλώσσα μας, και δεν θα με κάνουν να φαίνομαι τουλάχιστον γελοία, μιλώντας για την επανάσταση της ηρωικής μου πατρίδας σε γυναίκες που δεν απασχολούνται με τίποτα άλλο παρά μόνο με τις επαναστάσεις της μόδας;

          Μήπως δεν με προειδοποίησαν αρκετά εναντίον σας, ευγενέστατες Παριζιάνες; Όταν πολεμούσα στα πεδία της Φωκίδας, άνδρες που είχαν ζήσει πολύ καιρό κοντά σας, μου μίλησαν για τα ήθη και έθιμά σας. Μου είχαν φανεί παράξενα και αγανάκτησα με την ελαφρότητά τους. Αλλά, ευαρεστούμαι να το πιστεύω ότι σας κρίναμε όντας έξω και μακριά από τον κόσμο σας. Δεν κοιτάξαμε βαθιά μέσα στην καρδιά σας. Αυτή η καρδιά πρέπει να είναι συμπονετική και ευαίσθητη όπως αυτή των γυναικών, και πιστή και γενναιόδωρη όπως αυτή των Γάλλων. Για να αποδοθεί δικαιοσύνη, λοιπόν, απευθύνομαι σε εσάς, παρά την υπολειπόμενη δυσπιστία.

          Στο συνταγματικό πολίτευμα της Γαλλίας, όλα είναι υπό συζήτηση ή δημόσιο διάλογο. Ο μεγάλος αριθμός των πολιτών συμμετέχει μέσω των εκλογών ή των ψήφων στην κυβέρνηση. Σε ένα τέτοιο κράτος, οι γυναίκες μπορούν να ασκήσουν την μυστική τους δύναμη, και να εμπνεύσουν για μεγαλόπνοα ψηφίσματα. Αλλά, πρέπει να ειπωθεί, ευγενικές κυρίες, οι συνήθειές σας καταστρέφουν αυτή την δύναμη που έχετε μέσα σας, δύναμη που μπορεί να υποκινήσει σε μεγάλες πράξεις.

          Δεν με διακατέχει η ανόητη ματαιότητα να αναδειχθώ ως ηγετικό πρότυπο του φύλου μου. Η αγάπη μου για την πατρίδα μου, η αφοσίωσή μου στην θρησκεία μου, η δίψα μου για μία δίκαιη εκδίκηση έχουν ανυψώσει την ψυχή μου και γέννησαν μέσα μου το πάθος των μαχών. Επιθυμώ μία ημέρα μάχης, όπως εσείς λαχταράτε να πάτε σε έναν χορό. Δεν υπάρχει τίποτα κοινό ανάμεσά μας, παρά μόνο τα φυσικά χαρίσματα που μας δώρισε ο ουρανός. Αλλά διαφέρουμε ακόμα και στον τρόπο που τα χρησιμοποιούμε. Εσείς τα χρησιμοποιείτε ενάντια στον σκοπό για τον οποίο υπάρχουν. Δεν είστε μέσα στην κοινωνία παρά μόνο παθητικά πλάσματα. Πιο ευτυχισμένη από εσάς, τα χρησιμοποιώ για δίκαιους και αναγκαίους σκοπούς. Αυτή η χρήση τους μου απέφερε δόξα, τιμές και μεγάλες εύνοιες.

          Αυτή η εκπληκτική διαφορά σας από μένα είναι προϊόν της εκπαίδευσης, τόσο διαφορετικής ανάμεσά μας. Εσείς είχατε καθηγητές χορού, μουσικής, τραγουδιού, ενώ εγώ είχα δάσκαλο την φύση κι έναν από τους πιο σοφούς καθηγητές. Οι μεν έπρεπε να σας μάθουν να έχετε ευκαμψία στην κορμοστασιά σας, κομψότητα στις κινήσεις σας. Διαμόρφωσαν την φωνή σας για να έχει μελωδικούς τόνους, την εγκλώβισαν μέσα στην ακρίβεια ενός μέτρου, της έδωσαν μια απαλότητα και μια σωστή κλίση. Απασχολημένοι αποκλειστικά να εξυψώσουν τα προσωπικά σας χαρίσματα, σας είπαν ότι έπρεπε να σας κάνουν αξιολάτρευτες, και τίποτα παραπάνω.

          Αντίθετα, ο σεβάσμιος δάσκαλός μου, άφησε στην φύση την φροντίδα να ολοκληρώσει το έργο της, τελειοποιώντας τα χαρίσματα με τα οποία με είχε προικίσει, και πάντα μου επαναλάμβανε ότι τα δοσμένα χαρίσματα, σύμφωνα με αυτόν, ήταν αρκετά περίτεχνα και έπρεπε να τα χρησιμοποιήσω για να κερδίσει η πατρίδα αφοσιωμένους υπηρέτες.

          Εσείς βλέπετε στους άνδρες τους θαυμαστές της γοητείας σας, εγώ βλέπω αυτούς που θα υποστηρίξουν την πατρίδα μου. Τους αλυσοδένετε στην γοητεία σας για να τους φωτίσετε με την λάμψη της, εγώ τους φέρνω κοντά στην δική μου για να τους κάνω να πετάξουν προς την δόξα: αυτοί που με θαυμάζουν γίνονται άνδρες, ενώ οι δικοί σας παραμένουν σκλάβοι. Και πώς θα γίνονταν κάτι άλλο, υπακούοντάς σας; Οι θελήσεις σας είναι καπρίτσια, οι προτιμήσεις σας φανταστικές. Ο πατριωτισμός είναι ένα άβολο συναίσθημα στην καρδιά σας. Και μόνο το όνομά του, σας προκαλεί ημικρανία, κι αν έπρεπε να ακολουθήσετε τα δόγματά του ή να υποκύψετε στις ορμές του, τότε θα χανόσασταν.

          Επίσης, στην Γαλλία, η αγάπη στερείται τα αγνά χαρακτηριστικά της. Ζει μέσα από αναστεναγμούς, ηδονές, χαύνωση και συχνά με υπερβολές. Εξασκείται στους περιπάτους, μέσα στα σαλόνια, στα θεάματα, κινείται μέσα στα καταγώγια. Δεν την βλέπει κάποιος, ποτέ, στα συμβούλια, να εμπνέει με πάθος το κοινό καλό, και τις πατριωτικές αποφάσεις. Την βλέπει κάποιος πολύ λίγο σε γραφεία να εμπνέει νόμους και ακόμα λιγότερο στο στρατό να δίνει τις σωστές εντολές.

          Η πλειοψηφία των πολιτικών σας συνωμοτεί για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της εις βάρος του κράτους. Καμία μαγευτική φωνή δεν τους είπε ποτέ να γίνουν καλοί πολίτες, και έτσι, παραμένουν κακοί υπουργοί, ή υπουργοί άπληστοι και αχαλίνωτοι.

          Φαντάζομαι την Βουλή των αντιπροσώπων σας. Στα έδρανα των δύο πλευρών της αίθουσας, βλέπω κάποιους άνδρες διαφορετικούς. Αυτοί, αγαπούν την δικαιοσύνη και την θρησκεία. Αυτοί μπορούσαν να ευχηθούν για την νίκη της Ελλάδος. Έχουν ήδη υψώσει την φωνή τους υπέρ μας, αλλά αυτή η μεγαλειώδης φωνή πνίγηκε αμέσως από τις εκκωφαντικές κραυγές ενός μεγάλου αριθμού ανδρών, που κάθονταν, ας το πούμε έτσι, στο κέντρο ή κοντά στο κέντρο της αίθουσας. Αυτοί οι τελευταίοι, είμαι σίγουρη, δεν έχουν καταφέρει να εξαφανίσουν μέσα από την καρδιά των γυναικών την ευγένεια των συναισθημάτων, και είναι πολύ λιγότερο δικό τους λάθος και περισσότερο των όμορφων γυναικών που τους πλησιάζουν. Γιατί δεν τους κάνουν να κοκκινίζουν για αυτές τις ντροπιαστικές ανέσεις που τους εμπλουτίζουν και τους ατιμάζουν, που τους δίνουν μια εξουσία εφήμερη, και τους σημαδεύουν με την περιφρόνηση των σύγχρονων αλλά και των απογόνων τους; Γιατί δεν τους κάνουν να ακούσουν, μέσα στα δώματα της αγάπης ή της φιλίας, εκείνη την παρακλητική και επιτακτική φωνή, στην οποία κανένας άνδρας δεν μπορεί να αντισταθεί;

          Κι αν μου έλεγαν ότι το ρυπαρό συμφέρον και ο στείρος εγωισμός έχουν αποξηράνει την ψυχή τους, ότι η επιθυμία για πλούτη είναι η μόνη ικανή να κινητοποιήσει τις αισθήσεις τους, και ότι προτιμούν το δείπνο με έναν υπουργό από όλες τις εύνοιες της Ευρυδίκης; Θα απαντούσα σε αυτές, με βάση τις εμπειρίες μου. Στην Μύκονο, στην Εύβοια, στην Φωκίδα, έλιωσα το προσωπικό συμφέρον και την αγάπη για τις όποιες ευχαριστήσεις μου μέσα στην αγάπη για την πατρίδα. Αυτή είναι πιο πάνω από έναν αισθησιακό νέο, πιο πάνω από έναν κακό εγωισμό, πιο πάνω από έναν γέρο και φειδωλό άρχοντα, τους οποίους, με μία μόνο λέξη, με ένα μόνο χαμόγελο τούς έκανα γενναιόδωρους, ενθουσιώδεις και αφοσιωμένους. Και μπορώ να το πω, δεν υπάρχει ούτε ένας Έλληνας, που με είδε, και δεν γοητεύτηκε και δεν επηρεάστηκε από εμένα, και από τον οποίο δεν ζήτησα, ως τιμή για την γοητεία του, τον ζήλο τον πιο απόλυτο για την ανεξαρτησία της πατρίδας.

          Πιστέψτε το, όμορφες και γοητευτικές κυρίες, τα θέλγητρά σας είναι ο ισχυρός μοχλός που μπορεί να υψώσει και να εκσφενδονίσει μακριά την αηδιαστική μάζα των προκαταλήψεων που απειλεί ξανά να πέσει πάνω στο ανθρώπινο είδος. Είστε ελκυστικές, το πνεύμα σας είναι όμορφο, τα ταλέντα σας ευχάριστα, και πλήθος θαυμαστών σάς περιτριγυρίζουν. Η ματαιότητά σας είναι ήδη ικανοποιημένη.

Προσπαθήστε να εξυψωθείτε από μια νέα υπερηφάνεια: είναι τόσο όμορφο να είσαι το είδωλο ενός ανδρός που θέλει να δοξάσει την πατρίδα του, ενός ανδρός με μεγάλη προσωπικότητα και υπερήφανη ψυχή.

          Περιφρονήστε αυτούς τους χονδρούς νέους που τους αποκαλείτε μικρο-κυρίους, οι οποίοι κάνουν μια ζωή ντροπιαστική μέσα σε θλιβερές ηδονές. Περιφρονήστε τους γνωστούς αχρείους που είναι πολλοί μέσα στην πόλη σας. Αφήστε τους να χάνονται μέσα στην ανόητη μηδαμινότητά τους. Ή καλύτερα, αν η καρδιά τους στενάζει, αφήστε να πέσει μέσα στην φωτιά της αγάπης το πάθος της εθνικής τιμής.

          Δώστε εντολή σε αυτούς που θα έρθουν να κάνουν θυσίες στον βωμό σας, να πάνε να φροντίσουν τις δημόσιες υποθέσεις. Πείτε τους ότι οι πιο όμορφες τιμές για εσάς είναι οι μεγάλες θυσίες για την πατρίδα σας. Με αυτόν τον τρόπο να θέλουν την εύνοια σας και όχι για άλλου είδους προτιμήσεις, και να μην ζητάτε τίποτα που δεν θα αποδώσει έστω κάτι μικρό στην πατρίδα.

         

          Ας είναι γι΄ αυτούς κάθε ματιά σας η αμοιβή μιας γενναίας αφοσίωσης. Ένα χαμόγελό σας να είναι η ανταμοιβή για μια σπουδαία πράξη. Αντί να χρησιμοποιείτε ερωτοτροπίες και μικροκαμώματα για να αποκτήσετε μια πολυτελή άμαξα που θαμπώνει τους περαστικούς και σβήνει με την λάμψη της κάθε αντίπαλή σας, είναι, καλύτερα να αποκτήσετε από έναν πατέρα, από έναν σύζυγο, από έναν φίλο, μια σημαντική γνώμη, η οποία, όταν μεταφερθεί και συζητηθεί με θερμό ενδιαφέρον στο συμβούλιο, μπορεί να διαφωτίσει την συνέλευση και να αναδείξει την λαμπρή δόξα του έθνους σας.

          Ζητήστε του να υπερασπιστεί τα δίκαια των Ελλήνων, αντί να σας συνοδεύσει στον έμπορο της μόδας. Στο όνομα της ανθρωπότητας, να είστε πιο επίμονες και βιαστικές, ώστε να τον επηρεάσετε να πάρει μια γενναία κι έντιμη απόφαση, παρά να σας πάρει ένα κασμίρι.

 

          Οι Έλληνες, που είναι γεννημένοι για να είναι ελεύθεροι, στον εαυτό τους θα οφείλουν την ελευθερία τους. Ώστε δεν επικαλούμαι την μεσολάβησή σας για να μας στείλουν βοήθεια οι συμπατριώτες σας, αλλά μόνο για να τους επηρεάσετε έτσι ώστε να μην στέλνουν βοήθεια στους εχθρούς μας. Η ιερή συμμαχία έχει προτείνει να διατηρηθεί η νομιμότητα των χριστιανών πριγκίπων: ο σουλτάνος είναι ένας άπιστος πρίγκιπας, και δεν ήταν ποτέ νόμιμος κυρίαρχος. Η οθωμανική Πύλη δεν έχει ασκήσει επάνω μας, μέχρι σήμερα, παρά μόνο το δίκαιο του σπαθιού. Βρίσκεται στην Ελλάδα μόνο μέσω της κατάκτησης και της κατοχής. Και απολαμβάνει αυτή την κατάκτηση.

          Εντούτοις, δείτε τον πόλεμο που σκορπίζει τον φριχτό θάνατο στους δυστυχισμένους κάμπους μας. Δείτε στις έρημες πολιτείες μας το πένθος των οικογενειών. Την μάνα που κλαίει το γιο της που πέθανε στις μάχες, ή την ατιμασμένη κόρη που σύρθηκε στην σκλαβιά. Δείτε την γυναίκα που καθισμένη στο κατώφλι της, με τα μάτια δακρυσμένα, περιμένει τον αγαπημένο της σύζυγο που τον είδε το πρωί να φεύγει αρματωμένος. Αυτός δεν θα ξαναγυρίσει, τον έσφαξε ο τούρκος.

Δείτε τα μικρά παιδιά πεσμένα σε μια πέτρα, θρηνούν, ζητούν από τους περαστικούς τον σκοτωμένο από τους βαρβάρους πατέρα τους και την μητέρα τους που πέθανε από την θλίψη…

          Κλαίτε, γενναιόδωρες κυρίες; Ε λοιπόν! Ξεχάστε για μια στιγμή τις απολαύσεις και τις προτιμήσεις σας, και ζητήστε το τέλος των βασάνων μας. Έχουμε, είναι αλήθεια, κοκκινίσει τις εκστρατείες με το αίμα των εχθρών μας, αλλά σ΄ αυτό είναι αναμειγμένο και το δικό μας αίμα. Ξέρουμε να νικούμε, αλλά το τίμημα είναι πολύ βαρύ. Ενώ το μέτωπό μας στεφανώνουν δάφνες, την καρδιά μας ποτίζει η πικρία. Τα δάκρυά μας πλημμυρίζουν τους θριάμβους μας, και η νίκη μας είναι πάντα πένθιμη.

 

          Κάμετε λοιπόν, ω δυνατές κυρίες, κάμετε ώστε να δοκιμάσουμε επιτέλους την γλυκύτητα της Ειρήνης ενωμένης με την Ελευθερία, κάμετε ώστε οι Γάλλοι στρατιώτες να μην βρέξουν τα δοξασμένα όπλα τους μέσα στο αίμα των χριστιανών αδερφών τους, κάμετε ώστε να μην δούμε ποτέ τους υπερασπιστές της χώρας των τεχνών και της νίκης να βυθίσουν ξανά στην φρικτή σκλαβιά την γη του Λεωνίδα και του Ευριπίδη.

          Ναι, το πιστεύω ότι η Γαλλία δεν θα επέμβει στις διαμάχες μας με τους βαρβάρους παρά για να δώσει τέλος σε έναν πολύ αιματηρό αγώνα. Νέα Ρώμη, θα διακηρύξει την ελευθερία της Ελλάδος, θα συνεχίσει τον αθάνατο ρόλο που διαδραμάτισε τότε κατά την Ανεξαρτησία της Αμερικής του Βορρά και θα σταθεί στην πρώτη γραμμή των Εθνών, σε αυτήν την υψηλή γραμμή που της αξίζει ένεκα των τόσων τίτλων της, μια θέση όμως που κινδύνευσε να χάσει εξαιτίας μιας δουλοπρεπούς πολιτικής.

          Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν, οι επευφημίες της αναγεννημένης Ελλάδος θα χαιρετήσουν την Γαλλία, την διαιτήτρια του κόσμου και την χορηγό της ειρηνικής ελευθερίας των λαών. 

Απόσπασμα από το βιβλίο: Μαντώ Μαυρογένους - Η ανέσπερη Αντιστράτηγος του 1821