Είναι ο Τουρκικός στρατός ο μεγαλύτερος χάρτινος τίγρης παγκοσμίως;

 
6/11/2024

Η Τουρκία αυτοπροβάλλεται ως μια ισχυρή στρατιωτική δύναμη, η οποία διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ. Δυστυχώς, πολλοί εγχώριοι "ειδικοί" ασπάζονται το Τουρκικό αφήγημα της ισχυρής στρατιωτικά χώρας. Είναι όμως πράγματι ισχυρός ο Τουρκικός στρατός;

Του Michael Rubin για το National Security Journal
Μετάφραση CosmoStatus

Ένα βίντεο που κυκλοφορεί στο Telegram και σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υποδηλώνει ότι οι ειδικές δυνάμεις της Βόρειας Κορέας που στάλθηκαν για να πολεμήσουν στην Ουκρανία για λογαριασμό της Ρωσίας ενεπλάκησαν στην πρώτη τους μάχη. Στο βίντεο υπάρχει συνέντευξη από έναν βορειοκορεάτη επιζώντα από μια μονάδα 40 συμπατριωτών του που συνάντησαν Ουκρανικές δυνάμεις κοντά στην κατεχόμενη από την Ουκρανία ρωσική πόλη Κουρσκ. Αν και δεν είναι ξεκάθαρο αν το βίντεο είναι αυθεντικό - ορισμένοι προτείνουν ότι πρόκειται για ψυχολογικό πόλεμο – μοιάζει αληθινό. Ενώ ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι προτρέπει τον υπόλοιπο κόσμο να μεσολαβήσει προτού φτάσουν στο πεδίο της μάχης περισσότερες βορειοκορεατικές δυνάμεις, στρατιωτικοί αναλυτές περιμένουν να δουν πώς θα συμπεριφερθούν οι Βορειοκορεάτες στη μάχη. Άλλωστε, παρά τις εντυπωσιακές επιδείξεις και την πολεμική ρητορική τους, έχουν περάσει δεκαετίες από τότε που ο στρατός της Βόρειας Κορέας συμμετείχε σε κάποια σύρραξη. Ταυτόχρονα, οι Βορειοκορεάτες είναι κοντύτεροι και ελαφρύτεροι από τους Νοτιοκορεάτες γείτονές τους.

Η Βόρεια Κορέα δεν είναι η μόνη χώρα που βασίζεται στη φήμη. Όσο και αν οι Ηνωμένες Πολιτείες φοβούνται την άνοδο της Κίνας, η μαχητική ικανότητα του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού είναι άγνωστη. Είναι ίσως ο μόνος στρατός στον κόσμο που αποτελείται εξ ολοκλήρου από μοναχοπαίδια. Την τελευταία φορά που η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας συμμετείχε σε πόλεμο, έχασε. Ήταν μια σύγκρουση ενός μήνα με το Βιετνάμ το 1979. Από τότε, η Κίνα έχει εμπλακεί σε συγκρούσεις μόνο με μικρούς και άοπλους ή ελαφρά οπλισμένους αντιπάλους, όπως ταχύπλοα της ακτοφυλακής των Φιλιππίνων, βιετναμέζικα ψαροκάικα ή μικρές ομάδες Ινδών στρατιωτών ψηλά στα Ιμαλάια. Η Κίνα μπορεί να καυχιέται ότι θα κατακτήσει την Ταϊβάν. Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός μπορεί να προκαλέσει απίστευτη καταστροφή με πυραύλους και drones, αλλά η ικανότητά του να καταλάβει το νησί, είναι άλλο θέμα. Αν ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός εμπλακεί σε μάχη, το Πεκίνο γνωρίζει ότι η προσεκτικά σχεδιασμένη εικόνα του αήττητου στρατού, μπορεί να καταρρεύσει.

Η Ρωσία υπήρξε άλλη μια χάρτινη τίγρης. Καθώς οι Ρωσικές δυνάμεις συγκεντρώνονταν στα Ουκρανικά σύνορα τον Φεβρουάριο του 2022, ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν προέτρεψαν τον Ζελένσκι να παραδοθεί προληπτικά και να φύγει από τη χώρα. Οι πληροφορίες που έφτασαν στον Μπάιντεν και τον Σάλιβαν από τις υπηρεσίες των ΗΠΑ υπερέβαλαν για τις δυνατότητες του Ρωσικού στρατού. Αντί αυτός να βαδίσει θριαμβευτικά μέσα στο Κίεβο, ο Ρωσικός στρατός χάνει κάθε δύο μήνες περισσότερα από όσα έχασαν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε ολόκληρο τον πόλεμο του Βιετνάμ. Η Ρωσία μπορεί ακόμη να κερδίσει, αλλά όχι όπως σχεδίαζε. Αντίθετα, θα επιδιώξει απλώς να ξεπεράσει τους Ουκρανούς αντιπάλους της σε ένα νέο Στάλινγκραντ. Το Κρεμλίνο μπορεί να πούλησε την εικόνα του στρατού του ως πρώτης κλάσεως, ικανός να προκαλέσει σοκ και δέος, αλλά αυτό που έδειξε στον κόσμο δεν ήταν πολύ διαφορετικό από τις Ρωσικές δυνάμεις του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο Ιρακινός στρατός της εποχής του Σαντάμ Χουσεΐν ήταν επίσης μια χάρτινη τίγρης. Ενόψει της Επιχείρησης Desert Storm του 1991 και της απελευθέρωσης του Κουβέιτ, το Ιράκ είχε τον πέμπτο μεγαλύτερο στρατό στον κόσμο. Ο Κόλιν Πάουελ, τότε αρχηγός των Αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, μπέρδεψε το μέγεθος με την ικανότητα και επεδίωξε έναν διπλωματικό συμβιβασμό με το Ιράκ, μια πρόταση που ο Πρόεδρος Τζορτζ Μπους απέρριψε σοφά. Ο αποδεκατισμός του στρατού του Ιράκ που ακολούθησε έδειξε πόσο χάρτινη τίγρης ήταν.

Ενώ η Βόρεια Κορέα, η Κίνα, η Ρωσία και το Ιράκ της εποχής του Σαντάμ είναι ή ήταν όλοι αντίπαλοι των ΗΠΑ, η ίδια δυναμική μπορεί να ισχύει και για το ΝΑΤΟ. Ο Τουρκικός στρατός αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό εντός του ΝΑΤΟ, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Διπλωμάτες, αναλυτές και λομπίστες της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον, συγχέουν τη στρατιωτική ισχύ και τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας, αλλά σπάνια εξετάζουν εάν η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας είναι πραγματική.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πήρε έναν τρομερό στρατό και προσπάθησε να τον ξαναφτιάξει όπως αυτός ήθελε. Για να επισπεύσει τη μεταμόρφωσή του, ανέφερε διάφορες συνωμοσίες ως γεγονός, με αποκορύφωμα το «πραξικόπημα της πυρκαγιάς του Ράιχσταγκ». Το αποτέλεσμα των εκκαθαρίσεων του Ερντογάν στον στρατό, ήταν η προτεραιότητα της πολιτικής του έναντι της ικανότητας. Ένας στους πέντε Τούρκους πιλότους F-16, για παράδειγμα, κατέληξαν στη φυλακή. Οι αντικαταστάτες τους είχαν μόλις ένα κλάσμα της εμπειρίας των φυλακισμένων συναδέλφων τους.

Το ίδιο ισχύει και για τις χερσαίες δυνάμεις της Τουρκίας. Ενώ οι Τουρκικές δυνάμεις έχουν εισβάλει στη Συρία σε ορισμένες Κουρδικές επαρχίες της Συρίας, το κάνουν μόνο με πληρεξούσιους ή εναντίον ελαφρά οπλισμένων αντιπάλων. Ενώ η Τουρκία διεξάγει πόλεμο ενάντια στις μη στρατιωτικές υποδομές των Κούρδων της Συρίας, όπως πετρελαιαγωγούς και ηλεκτρικούς υποσταθμούς ή αγροκτήματα των Γεζίντι στα σύνορα με το Ιράκ, ο Τουρκικός στρατός απέτυχε να εμπλακεί με το Ισλαμικό Κράτος. Υπάρχουν δύο πιθανές εξηγήσεις για αυτό: Είτε η Τουρκία στο σύνολό της, είτε ορισμένοι διοικητές δεν θεωρούν το Ισλαμικό Κράτος εχθρό ή οι Τούρκοι διοικητές φοβούνται ότι η άμεση εμπλοκή του Ισλαμικού Κράτους θα αποκάλυπτε την αδυναμία των χερσαίων δυνάμεων της Τουρκίας του Ερντογάν.

Στη Λιβύη υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ομάδα Βάγκνερ ουσιαστικά καθήλωσε τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ, σε ισοπαλία. Τα ελεγχόμενα από το κράτος Τουρκικά ΜΜΕ αναφέρουν την αεροπορική υποστήριξή τους στην επίθεση του Αζερμπαϊτζάν κατά των Αρμενίων ή την παροχή drones στην Ουκρανία, αλλά καμία από αυτές τις υποτιθέμενες επιτυχίες δεν αφορούσε την ανάπτυξη Τουρκικών στρατευμάτων, με εξαίρεση ίσως κάποιες Ειδικές Δυνάμεις στο Ναγκόρνο - Καραμπάχ.

Πολύ συχνά, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποθαρρύνονται μπροστά στις χάρτινες τίγρεις, με τρόπο που τις ενδυναμώνει. Στην πραγματικότητα, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να είναι πανίσχυρες στρατιωτικά, αλλά διστάζουν μπροστά σε μια μικρή ομάδα. Ωστόσο, η Τουρκία σήμερα παρουσιάζει ένα άλλο πρόβλημα, καθώς είναι κατ' όνομα σύμμαχος και όχι αντίπαλος. Ενώ ο Ερντογάν επιδιώκει να επωφεληθεί από μια ψευδαίσθηση δύναμης, είναι καιρός να αμφισβητηθεί εάν το μέγεθος του στρατού της Τουρκίας προκαλεί δέος ή εάν έχει γίνει ουσιαστικά μια τριτοκοσμική δύναμη, ελάχιστα διαφορετική από το Ιράκ τού 1991 ή τη Ρωσία τού 2022.

Πολύ συχνά, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποθαρρύνονται απέναντι στις χάρτινες τίγρεις με τρόπο που τις ενδυναμώνει. Στην πραγματικότητα, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να έχουν πλήρη στρατιωτική ισχύ, αλλά σε σχέση με την Τουρκία, ίσως η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να υπολογίσει εκ νέου τον σεβασμό που της οφείλει και θα πρέπει να απαντήσει σε βασικά ερωτήματα σχετικά με το εάν οι Κούρδοι της Συρίας είναι κατάλληλα εξοπλισμένοι, αν μπορούν να συνεισφέρουν περισσότερο στην περιφερειακή ασφάλεια από ό,τι τα Τουρκικά στρατεύματα των οποίων η ψευδαίσθηση δύναμης θα εκτονωθεί τη στιγμή που θα εγκαταλείψουν τους στρατώνες τους.