Σέμελβαϊς Ιγκνάτς: Ο γιατρός που ανακάλυψε την σημασία της αντισηψίας των χεριών, αλλά το ιατρικό λόμπι τον εξόντωσε αλύπητα και αδίστακτα

Ο Ούγγρος γυναικολόγος Ignatz Philipp Semmelweis: «Σωτήρας των μητέρων» (εικόνα alliance/dpa)

10/9/2023

Η τραγική μοίρα του γιατρού Σέμελβαϊς Ιγκνάτς εξαιτίας ενός αδίστακτου ιατρικού λόμπι

Σε κάθε εποχή υπάρχει ένα ιατρικό λόμπι που μπορεί να καταστρέψει έναν γιατρό αλύπητα και αδίστακτα, όταν αυτός είναι Άνθρωπος και βάζει πάνω από τα συμφέροντά του, τον ασθενή! Στα χρόνια μας, όσοι γιατροί δεν συμφωνούσαν με την καθεστηκυία πολιτική υπέρ των εμβολιασμών για τον κορωνα-ιό, περιθωριοποιήθηκαν και περιφρονήθηκαν. Αυτό το φαινόμενο δεν είναι μόνο σύγχρονο. Η αδιανόητη ιστορία του Ούγγρου γιατρού Σέμελβαϊς Ιγκνάτς (1818-1865) καταδεικνύει πόσο αρρωστημένος γίνεται ο ιατρικός κόσμος, προκειμένου να διατηρήσει την εξουσία του. 

Στις δεκαετίες ΄40 και ΄50 του 19ου αιώνα, ήταν πραγματικά ιδιαίτερα ριψοκίνδυνο να πάει μία έγκυος γυναίκα σε ένα νοσοκομείο. Γιατί σε ποσοστό περίπου 20% αυτή η γυναίκα θα πέθαινε στο νοσοκομείο! Αυτό υποστηρίζει ο ιστορικός της ιατρικής επιστήμης από την Κολωνία, Κλάους Μπέργκντολτ. 

Εκείνη την εποχή, κανείς δεν γνώριζε γιατί συνέβαινε αυτή η τραγωδία. Όμως ο  νεαρός γιατρός Σέμελβαϊς Ιγκνάτς δεν μπορούσε να αποδεχθεί αυτούς τους θανάτους παθητικά, ήθελε να τους εξηγήσει, ώστε να μπορούν να σωθούν οι γυναίκες. 

Ο νεαρός ασκούμενος γιατρός παρατηρούσε όλα όσα συνέβαιναν. Κι έβλεπε με μεγάλη ανησυχία πόσο συχνά ένας ιερέας επισκεπτόταν το μαιευτήριο του, για την τελευταία θεία μετάληψη. Ένοιωθε απαίσια και ήξερε ότι έπρεπε να ερευνηθούν τα αίτια των θανάτων.

Εκείνη την εποχή, χιλιάδες παιδιά γεννιόνταν κάθε χρόνο στα δύο μαιευτικά τμήματα του Γενικού Νοσοκομείου της Βιέννης. Εκατοντάδες μητέρες πέθαιναν από επιλόχειο πυρετό. Ο Σέμελβαϊς παρατήρησε ότι δέκα φορές περισσότεροι θάνατοι συνέβαιναν σε ένα τμήμα όπου σπούδαζαν φοιτητές ιατρικής παρά στο άλλο. Εκεί εργάζονταν μόνο μαθητευόμενες μαίες. Τελικά, ο θάνατος ενός συναδέλφου του που τραυματίστηκε από έναν σπουδαστή κατά την διάρκεια ανατομής τον οδήγησε στην συνειδητοποίηση των αιτιών. 

Αυτοί οι θάνατοι οφείλονταν στην απολύμανση, και συγκεκριμένα στην έλλειψη απολύμανσης. 

Σε μια εποχή που δεν ήταν ακόμα σαφές ότι τα βακτήρια προκαλούν ασθένειες, ο Σέμελβαϊς έφτασε πολύ κοντά στην αιτία το 1847. Η διατριβή του: 

Γιατροί και φοιτητές φέρνουν μαζί τους τον θάνατο από το τραπέζι της ανατομής. Μεταφέρουν επικίνδυνα "τμήματα πτώματος", όπως τα αποκαλεί, σε γυναίκες. 

Το συμπέρασμά του: Όποιος εξετάζει ασθενείς πρέπει να καθαρίζει πολύ καλά τα χέρια του με χλωριωμένο ασβέστη εκ των προτέρων. 

Άρχισε λοιπόν να εφαρμόζει αυτή την πρακτική, και από μήνα σε μήνα πέθαιναν όλο και λιγότερες γυναίκες. Κάποιοι συνάδερφοι του τον υποστήριζαν, ωστόσο, η πλειοψηφία των γιατρών, εσκεμμένα και αδίστακτα, όρθωνε εμπόδια στον δρόμο του, και ίσα που κατάφερε να ολοκληρώσει την εξειδίκευσή του. Δεν του επέτρεψαν όμως να αποκτήσει μία πλήρη θέση λέκτορα στην Βιέννη. 

Το ιατρικό λόμπι της εποχής του, τον χλεύασε και τον περιθωριοποίησε. Το 1865, πιθανότατα έπεσε θύμα σκευωρίας, αφού συνάδελφός του τον οδήγησε αναγκαστικά σε άσυλο γιατί υποτίθεται ότι υπέφερε από νευρική κατάρρευση. 

14 ημέρες αργότερα, ο Σέμελβαϊς, που ήταν μόνο 47 ετών, αφού ξυλοκοπήθηκε άγρια από τους φρουρούς, πέθανε από μολυσμένη πληγή στο δεξί του χέρι. Αυτή η πληγή πιθανότατα είχε προκληθεί από τον ξυλοδαρμό. 

Χρόνια μετά τον θάνατό του, αναγνωρίστηκε η θεωρία του για την σημασία της απολύμανσης, όταν ο Λουί Παστέρ επιβεβαίωσε την θεωρία των μικροβίων και ο Τζόζεφ Λίστερ, βασιζόμενος στην έρευνα του Γάλλου μικροβιολόγου, άρχισε να εφαρμόζει μεθόδους υγιεινής με μεγάλη επιτυχία. Πηγές πληροφοριών: deutschlandfunk.de, wikipedia.org