Πού βρέθηκε και πού εκτίθεται σήμερα το κράνος του στρατηγού Μιλτιάδη

18/5/2024

Στρατηγός Μιλτιάδης (554 π.Χ.-489 π.Χ.), Μάχη του Μαραθώνα, Έπος Ελλήνων χιλιάδες χρόνια πριν! Και να, η γη μάς αποκάλυψε ένα θησαυρό εκείνης της ένδοξης εποχής: Το κράνος του νικητή στρατηγού Μιλτιάδη! Δέος! 

 Χάλκινο κράνος κορινθιακού τύπου με κατεστραμμένη τη θόλο (άνω μέρος). Στο κάτω μέρος της αριστερής πλευράς σώζει την επιγραφή: ΜΙΛΤΙΑΔΕΣ ΑΝΕ[Θ]ΕΚΕΝ [Τ]ΩΙ ΔΙ[Ι], (ο Μιλτιάδης [με] ανέθεσε στον Δία) η οποία προδίδει την ταυτότητα του κατόχου του και αναθέτη στο ιερό του Διός της Ολυμπίας, του Aθηναίου στρατηγού Μιλτιάδη, υπεύθυνου για τη νικηφόρα έκβαση της μάχης του Μαραθώνα το 490 π.Χ.

Τα δυο χάλκινα κράνη, το κορινθιακό του στρατηγού των Αθηναίων Μιλτιάδη και το περσικό, συνιστούν δυο μεγάλης ιστορικής αξίας ευρήματα των ανασκαφών της Ολυμπίας, συνδεόμενα με τους Περσικούς Πολέμους, την κρισιμότερη ίσως περίοδο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.

Ειδικότερα, το κράνος του Μιλτιάδη επιβεβαιώνει τον γνωστό από τις αρχαίες πηγές θρίαμβο των Αθηναίων, τους οποίους ο ίδιος ως στρατηγός οδήγησε νικηφόρα στην μάχη εναντίον των Περσών στον Μαραθώνα, το καλοκαίρι του 490 π.Χ. 

Δεν αποκλείεται βέβαια ο Μιλτιάδης να αφιέρωσε στον Δία της Ολυμπίας το κράνος του σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για την επικράτησή του σε κάποια άλλη μάχη στη Χερσόνησο της Θράκης (σημερινή Χερσόνησο της Καλλίπολης), αθηναϊκή αποικία την οποία κυβέρνησε επί 22 ολόκληρα χρόνια.

Το ανατολικής προέλευσης κράνος υπήρξε πρώτα λάφυρο και έπειτα ανάθημα των Αθηναίων στο ιερό της Ολυμπίας για να ευχαριστήσουν με αυτόν τον τρόπο τον κυρίαρχο θεό των Ελλήνων για κάποια στρατιωτική τους νίκη εναντίον των Περσών, πιθανότατα αυτής στο Μαραθώνα. Πρόκειται για ένα εξίσου μοναδικό κειμήλιο της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, το οποίο δικαίως εκτίθεται στην ίδια προθήκη με το κράνος του Μιλτιάδη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ολυμπίας.

Από κοινού τα δυο μνημεία αφηγούνται ιστορίες δόξας, τιμής και ευσέβειας, σύμφωνα με τα ήθη και το πνεύμα της εποχής τους, ως αυθεντικά τεκμήρια ιστορικών γεγονότων καθοριστικών για την τύχη του ελληνικού και κατ' επέκταση του δυτικού πολιτισμού.

Πέραν των δυο πολύτιμων ευρημάτων, στο ιερό της Ολυμπίας έχει έρθει στο φως μεγάλος αριθμός όπλων, αλλά και εξαρτήματα αμυντικού οπλισμού που αφιερώνονταν στον Δία, έναν κατ’ εξοχήν πολεμικό θεό, και ήταν είτε λάφυρα νικηφόρων πολέμων διαφόρων πόλεων είτε αφιερώματα μεμονωμένων ατόμων από τον προσωπικό τους οπλισμό.

Τέλος, από αναφορές του περιηγητή Παυσανία γνωρίζουμε ότι στην Ολυμπία είχε ανατεθεί ως ευχαριστήριο των Ελλήνων που πολέμησαν στη μάχη των Πλαταιών ένα μεγάλο άγαλμα του Δία, έργο του γλύπτη Αναξαγόρα, δυστυχώς χαμένο σήμερα. Πηγή