Θεανώ η Θουρία: Η σπουδαία Ελληνίδα αστρονόμος και μαθηματικός που οι ερευνητές προσπάθησαν να αγνοήσουν!

5/3/2022

Η Θεανώ η Θουρία νίκησε το αντρικό κατεστημένο της επιστήμης και της φιλοσοφίας και αναδείχθηκε σε σπουδαία αστρονόμο και μαθηματικό της ελληνικής αρχαιότητας.

Γεννήθηκε περίπου το 546 π.Χ. στους Θούριους της Κάτω Ιταλίας, την αθηναϊκή αποικία στη Μεγάλη Ελλάδα. Ήταν πιθανότατα κόρη του γιατρού Βροντίνου. Το όνομα Θεανώ για τους αρχαίους Έλληνες ήταν ένα ιδιαίτερο και σημαδιακό όνομα. Θεανώ ονομαζόταν στην Ιλιάδα η ιέρεια της Αθηνάς. Από το όνομά της καταλαβαίνουμε ότι οι γονείς της Θεανώς είχαν οραματιστεί από νωρίς μία εξαιρετική μοίρα για την κόρη τους και αυτό φαίνεται να έγινε από νωρίς πραγματικότητα, καθώς η Θεανώ έγινε γνωστή φιλόσοφος και επιστημόνισσα. 

Η Θεανώ ήταν πολύ καλή μαθήτρια που με τον καιρό έφτασε να γίνει δασκάλα. Δίδαξε αστρονομία και μαθηματικά στις σχολές του Πυθαγόρα στον Κρότωνα. Γνωρίστηκαν με τον Πυθαγόρα κατά την ομιλία του φιλοσόφου στον ναό της Ήρας προς τις γυναίκες της πόλης. Τελικά σπούδασε στη σχολή του, όπου εκεί συνυπήρχαν αρμονικά, άνδρες και γυναίκες που αποτελούσαν μία επίλεκτη ομάδα φιλοσόφων και μαθηματικών. Η Θεανώ από μαθήτρια, έγινε στη συνέχεια σύζυγος του Πυθαγόρα, αν και ήταν 30 χρόνια μεγαλύτερός της. Απέκτησε μαζί του πέντε παιδιά, την Δαμώ, την Μύια, την Αριγνώτη, τον Μνήσαρχο και τον Τηλαύγη.

Είναι μία από τους λεγόμενους "Πυθαγόρειους φιλοσόφους" και θεωρείται η διασημότερη γυναίκα αστρονόμος και κοσμολόγος της αρχαιότητας. Λέγεται ότι διατύπωσε την θεωρία της "Χρυσής Τομής" καθώς και την θεωρία της "Αρμονίας των Σφαιρών" με κεντρική θέση ότι το σύμπαν αποτελείται από δέκα ομόκεντρες σφαίρες που κινούνται γύρω από μία κεντρική φωτιά. Επίσης στη Θεανώ τη Θουρία αποδίδονται τα έργα: "Πυθαγόρεια αποφθέγματα", "Συμβουλαί προς τις γυναίκες", "Περί Ευσεβείας", "Φιλοσοφικά Σχόλια", "Επιστολαί", "Πυθαγόρου βίος", "Θεωρία των αριθμών", και η "Δόμηση του Σύμπαντος". 

                                                                                    (Πηγή εικόνας: thessalonikiartsandculture.gr)

Από το έργο της σώζεται ένα τμήμα της πραγματείας: "Περί Ευσεβείας". Αλλά πιστεύεται ότι η Θεανώ είχε ένα εκτενές φιλοσοφικό και μαθηματικό έργο, ακόμα και ιατρικό. Από τις μαθηματικές έρευνές της, προέκυψε η προσέγγιση της ύπαρξης της χρυσής αναλογίας, μια έννοια που σχετίζεται με την ουσία του σύμπαντος. Μια θεωρία που επιστήμονες την ανέπτυξαν πολύ αργότερα. 

Ανέπτυξε τις πυθαγόρειες θεωρίες που σχετίζονται με την ύπαρξη των φυσικών αριθμών σε όλα τα πράγματα και με τη δυνατότητα να εκφράζουν αριθμητικά το μέγεθος οποιουδήποτε στοιχείου της φύσης. 

Υποστήριξε ένθερμα την τάξη και την αρμονία όχι μόνο στα μαθηματικά, αλλά και στη ζωή γενικά. Η σύζυγος του Πυθαγόρα ήταν μία γυναίκα που υπερασπιζόταν την καθεστηκυία τάξη και ως εκ τούτου πίστευε στην ανάγκη της διατήρησης της παράδοσης. 

Μετά τον θάνατο του Πυθαγόρα, όπως συνηθιζόταν στην αρχαία Ελλάδα, η Θεανώ έπρεπε να παντρευτεί κάποιον συγγενή του άντρα της ή έστω κάποιον πολύ έμπιστό του έτσι ώστε να εξασφαλιστεί και η δική της προστασία αλλά και η προστασία της κληρονομιάς και της παράδοσης του Πυθαγόρα. Έτσι δεύτερος σύζυγός της έγινε ο επίσης στενός μαθητής του Αρισταίος, ο οποίος και ανέλαβε για μια περίοδο το Ομακοείο και την Πυθαγόρεια κοινότητα. 

Η Θεανώ πέθανε περίπου τον 5ο αιώνα π. Χ. και λέγεται ότι θάφτηκε κοντά στην Πυθαγόρεια Σχολή. Αν και οι μελετητές παραδοσιακά έχουν παραβλέψει και υποτιμήσει την συνεισφορά των γυναικών στην ιστορία και την επιστήμη, το έργο της Θεανώς ήταν γνωστό στους σύγχρονούς της και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλούς άντρες και γυναίκες. Πηγή:iellada.gr