Νίκος Καζαντζάκης: Η συναρπαστική ιστορία της πραγματικής ζωής του ήρωά του, Αλέξη Ζορμπά

Anthony Quinn (αριστερά) ως Αλέξης Ζορμπάς στην εμβληματική ταινία του 1960 Zorba the Greek. 

 14/7/2023

Ποιο ήταν το όνομα του πραγματικού Ζορμπά, από ποιο νομό της Μακεδονίας καταγόταν και πώς ο Καζαντζάκης εμπνεύστηκε από την περιπετειώδη ζωή του για να δημιουργήσει τον Αλέξη Ζορμπά.

Ο Ζορμπάς ο Έλληνας, η ιστορία του Αλέξη Ζορμπά, είναι μια από τις πιο αξιομνημόνευτες ταινίες στην ιστορία του είδους και το βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη στο οποίο βασίζεται είναι ένα από τα καλύτερα έργα της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Ωστόσο, δεν είναι ευρέως γνωστό ότι ο Ζορμπάς ήταν πραγματικό πρόσωπο και όχι φανταστικός χαρακτήρας. Ούτε είναι γνωστό ότι το πραγματικό πρόσωπο δεν είχε πατήσει ποτέ το πόδι του στην Κρήτη και στην πραγματικότητα δεν ονομαζόταν Αλέξης.

Όταν ο Νίκος Καζαντζάκης γνώρισε τον Γιώργο Ζορμπά στο Άγιο Όρος το 1915, ο άντρας εντυπωσίασε τον συγγραφέα τόσο πολύ που έγινε φίλος του και αργότερα εμπνεύστηκε να γράψει ένα μυθιστόρημα βασισμένο στην ανέμελη προσωπικότητά του και τον πόθο για ζωή.

Ο πραγματικός Ζορμπάς γεννήθηκε στη Μακεδονία

Ο Γιώργος Ζορμπάς γεννήθηκε στο Λιβάδι του Νομού Πιερίας Μακεδονίας το 1865, γιος του Φώτη και της Ευγενίας Ζορμπά. Ως ενήλικας άφησε τη γενέτειρά του για τη Χαλκιδική και εγκαταστάθηκε στο χωριό Παλαιοχώρι. Έμεινε με έναν φίλο του εκεί και δούλευε ως ξυλοκόπος, σιδηρουργός, τεχνίτης, στάβλος, ακόμη και ανθρακωρύχος σε γαλλική μεταλλευτική εταιρεία στη Στρατονίκη.

Ο Ζορμπάς γνώρισε τον υπεύθυνο του ορυχείου Γιάννη Καλκούνη και στη συνέχεια «έκλεψε» και παντρεύτηκε την κόρη του Ελένη. Ο Γιώργος και η Ελένη εγκαταστάθηκαν στο Παλαιοχώρι και απέκτησαν δώδεκα παιδιά, αλλά μόνο επτά, ή πιθανώς οκτώ, από αυτά επέζησαν. Στη συνέχεια πέθανε και η σύζυγός του, και η οικογένεια έζησε σε άθλια κατάσταση για χρόνια μετά.

Το 1915 ο Ζορμπάς έφυγε για το Άγιο Όρος και εκάρη μοναχός. Εκεί γνώρισε τον Καζαντζάκη και μια δυνατή φιλία έδεσε τους δύο άντρες. Οι δυο τους, που έγιναν γρήγορα φίλοι, μετακόμισαν στη Μάνη, όπου ανατέθηκε στον Καζαντζάκη να διαχειριστεί το ορυχείο Πράστοβα κοντά στη Στούπα, ένα παραθαλάσσιο χωριό του δήμου Λεύκτρου στη Μεσσηνιακή Μάνη.

Έλληνας συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης.

Ο Ζορμπάς έφερε μαζί του πέντε ορφανά παιδιά του και ο Καζαντζάκης του έδωσε δουλειά στο ορυχείο. Ζώντας στο όμορφο παραθαλάσσιο χωριό μακριά από τον πόλεμο, την πείνα και τα προβλήματα, ο διανοούμενος συγγραφέας και ανήσυχος, περιπατητικός ανθρακωρύχος δέθηκαν. Οι δύο άντρες περνούσαν ώρες κάθε μέρα στη μαγευτική παραλία της Καλογριάς, μιλώντας για τη ζωή.

Ο Καζαντζάκης δημιουργεί τον Αλέξη Ζορμπά

Εκείνες οι ατελείωτες ώρες συνομιλιών με τον άντρα, καθώς και η πληθωρική προσωπικότητα και συμπεριφορά του, ενέπνευσαν τον Καζαντζάκη να δημιουργήσει τον αξιαγάπητο, σχεδόν μυθικό Αλέξη Ζορμπά του βιβλίου και της επόμενης ταινίας.

Ο Καζαντζάκης θαύμαζε τον τρόπο που ο Ζορμπάς απολάμβανε τη ζωή, την αγάπη, το φαγητό, την κίνηση και τον χορό στο έπακρο. Έμεινε έκπληκτος από την ανησυχία του άντρα, την ευγενική του καρδιά, το ανοιχτό μυαλό και τη χαλαρή του στάση. Ο Καζαντζάκης αργότερα περιέγραψε περιληπτικά τον Ζορμπά ως «εξαιρετικό καλοφαγά, πότη, εργατικό και αλήτη»...

Το 1920, ο Ζορμπάς ακολούθησε τον Καζαντζάκη στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, καθώς ο συγγραφέας διορίστηκε απεσταλμένος του ελληνικού κράτους μετά τη γενοκτονία των Ποντίων. Εκεί, ο Καζαντζάκης έσωσε περίπου 100.000 Πόντιους, μεταφέροντάς τους στη Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με στοιχεία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.

Μετά το τέλος της αποστολής του Πόντου, οι δύο φίλοι χώρισαν και δεν συναντήθηκαν ποτέ ξανά. Ωστόσο, ο Γιώργος Ζορμπάς συνέχισε να ζει, να χορεύει, να πίνει, να τρώει και να λέει ανέκδοτα. Συνέχισε να λιάζεται στο μυαλό του Καζαντζάκη... Πηγή:greekreporter-com

Γιώργος Ζορμπάς.