ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΕΣΟΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΒΙ: Ο Κοσµάς ο Αιτωλός και η προφητεία του για το Παγγαίο

 19/8/2023

Ο Κοσμάς ο Αιτωλός ανήκει στις φωτισµένες µορφές, που προετοίµασαν το Γένος για την παλιγγενεσία του.

Ο Κοσµάς ο Αιτωλός, µοναχός, υπήρξε διδάσκαλος και φωτιστής του Γένους, εθνοµάρτυρας και άγιος της Εκκλησίας. Καµιά προσωπικότητα των χρόνων της δουλείας δεν έχει απασχολήσει τόσο πολύ την επιστήµη, τη λογοτεχνία και τη θεολογία, όσο ο Πατροκοσµάς, όπως επικράτησε να ονοµάζεται από τα πλατιά λαϊκά στρώματα.

Ανήκει στις φωτισµένες µορφές, που προετοίµασαν το Γένος για την παλιγγενεσία του. Η εµφάνιση του συνέπεσε µε µια κρισιµότατη περίοδο της ιστορίας του δούλου Γένους. Τον 18ο αιώνα συντελείται η ανασυγκρότηση του ελληνισµού σε όλους τους τοµείς. Μέσα στο προστατευτικό πλαίσιο της εθναρχούσας Εκκλησίας διατήρησε την ακεραιότητα του και µπόρεσε να επιβιώσει στους ιδιαίτερα δύσκολους 16ο και 17ο αιώνες. Στις µέρες µας ο προφητικός του λόγος έχει αποκτήσει ιδιαίτερη επικαιρότητα καθώς πλέον και πιο δύσπιστοι αν δεν πείθονται, προβληματίζονται για την ορθότητα των όσων είχε πει.

Ο Κοσµάς ο Αιτωλός στο πέρασµά του από το Παγγαίο

Από το βιβλίο του δασκάλου Βασιλείου Νέστ. Φυνδάνη µε τίτλο «Το χρυσοφόρο Παγγαίο στην παγκόσµια ιστορία» υπάρχει µεταξύ των άλλων και στο ταξίδι του Αγ. Κοσµά του Αιτωλού από την περιοχή του Παγγαίου και ειδικότερα από την Μεσορόπη και το Πράβι. Να τι αναφέρει:

«Το 1775 ερχόµενος από το Άγιον Όρος ο Κοσµάς ο Αιτωλός εκτός των άλλων ελληνικών χωριών που επισκέφθηκε, πέρασε και από τα χωριά του Παγγαίου όπου επισκέφθηκε τη Μεσορώπη. Θυµάµαι τον µακαρίτη τον παππού µου Ιωάν. Γ. Κρουστάλλη που γεννήθηκε το 1877, το Σεπτέµβρη του 1957, να διηγείται στον καθηγητή και ιστορικό του Παγγαίου κ. Απόστ. Γκισδαβίδη από τη Νικήσιανη, πως έφθασε στη Μεσορώπη ο Κοσµάς ο Αιτωλός καβάλα πάνω σ’ ένα άλογο και πως σταµάτησε στο «Μεσοχώρι» του χωριού και εκήρυξε από το πεζούλι του κ. Αλεξούδη. Το βράδυ εκείνο φιλοξενήθηκε στο σπίτι του κ. Λιουλιούδη πού σώζεται ακόµη στη Μεσορώπη. Την άλλη µέρα όταν θα έφευγε ο Κοσµάς ο Αιτωλός από τη Μεσορώπη, σύσσωµο το χωριό τον ξεπροβόδισε ακολουθώντας τον ως το Σταυρό (τοποθεσία πάνω στο δρόµο που απέχει περί τα 1100 µ. από τη Μεσορώπη, πηγαίνοντας νότια του χωριού για την Εγνατία (Κάτω οδός ή Παραεγνατία) που περνούσε από το µέσον της Πιερικής κοιλάδας).

Εκεί στάθηκε ο Άγιος, είδε το Παγγαίο και ανεφώνησε: «Πόσο κόσµο θα σώσουν αυτά τα βουνά». Έπειτα τους έδειξε το λόφο που είναι κτισµένος σήµερα ο Προφήτης Ηλίας και είπε στους χωριανούς: «Σ’ αυτόν το λόφο να κτίσετε το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, τους έδειξε το λόφο της Αγίας Μαρίνας και τους είπε να κτίσουν και εκεί εξωκλήσι, καθώς και πού να κτίσουν τον Άγιο ∆ηµήτριο.

Στο Σταυρό τους µιλούσε τους χωριανούς, πατώντας πάνω σε µια πέτρα γιατί ήταν λίγο κοντός. Η πατηµασιά του και εκεί που στηρίζονταν το µπαστούνι του, ο λαός της Μεσορώπης πιστεύει ότι αποτυπώθηκαν πάνω στο βράχο τα οποία µπορεί να δει ο κάθε επισκέπτης.

Μετά το Σταυρό ο πατήρ Κοσµάς έφυγε για το Πράβι. Εκεί, έλεγε ο παππούς µου στον κ. Γκισδαβίδη, ότι ο Πατροκοσµάς είδε κάποιον να κλέβει από ένα τσουκαλάδικο, ένα χωµάτινο σκεύος. Και ανεφώνησε έκπληκτος: «Πρώτη φορά βλέπω το χώµα να κλέβει ένα κοµµάτι χώµα». Πηγή