Ποιητής Γεώργιος Ζαλοκώστας που πέθανε τον Σεπτέμβριο του 1858, εξύμνησε το Μεσολόγγι: Ω κολυμβήθρα ιερά του γένους, Μεσολόγγι …

 29/9/2023

Η επίκαιρη τούτη ρήση αποτελεί στίχο του Ηπειρώτη ποιητή Γεωργίου Ζαλοκώστα. 

Ο Γεώργιος Ζαλοκώστας γεννήθηκε στο Συρράκο της Ηπείρου το 1805.

Ήταν γιος του πλούσιου εμπόρου Χριστόφορου Ζαλοκώστα, ο οποίος, επειδή έπεσε στη δυσμένεια του Αλή Πασά, εγκατέλειψε οικογενειακά την Ελλάδα και κατέφυγε στο Λιβόρνο της Ιταλίας. Εκεί ο Γεώργιος φοίτησε σε ιταλικό σχολείο. Ασχολήθηκε με τη ζωγραφική και σπούδασε ελληνική και ιταλική φιλολογία. Αργότερα γράφτηκε για σπουδές στη νομική, την οποία όμως δεν ολοκλήρωσε, καθώς με την κήρυξη της επανάστασης του 1821 επέστρεψαν οικογενειακά στην Ελλάδα. Αρχικά, εγκαταστάθηκαν στον Πύργο της Ηλείας. Ενώ ζούσαν εκεί, ο νεαρός ποιητής δέχτηκε ισχυρότατο χτύπημα. Μέσα σε μια ημέρα έχασε και τους δύο γονείς του, ενώ λίγο αργότερα πέθανε και ο αδερφός του Δημήτριος. Μετά τον θάνατο των γονιών του και του αδερφού του κατέφυγε στην Αθήνα. Έλαβε μέρος σε αρκετές μάχες εναντίον των Τούρκων. Στη διάρκεια της πολιορκίας του Μεσολογγίου πολέμησε δίπλα στον οπλαρχηγό Παπασταθόπουλο, ενώ προσμετρήθηκε στους επιζήσαντες Εξοδίτες.

Μετά την απελευθέρωση υπηρέτησε ως αξιωματικός του οικονομικού σώματος του στρατού και της χωροφυλακής, θέση την οποία και διατήρησε μέχρι και το τέλος της ζωής του. Ωστόσο, έλαβε μέρος σε μία συνωμοσία εναντίον των Βαυαρών με σκοπό την παραχώρηση συντάγματος με αποτέλεσμα ο Όθωνας να αποτρέψει κάθε πιθανότητα προαγωγής του.

Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε επίσημα το 1851 με τη βράβευσή του στον Ράλλειο ποιητικό διαγωνισμό για το έργο του με τίτλο «Μεσολόγγιον». Έγραψε πολλά πατριωτικά και λυρικά ποιήματα. Στο ποίημά του, που φέρει τον τίτλο: «Η τελευταία νυξ», μεταξύ των άλλων γράφει:

Η τελευταία νυξ

Το Μεσολόγγι δεῖξον μου ὡς φωτεινὴν εἰκόνα,

καὶ μέσω τῆς καταφθοράς,

ζωγράφησόν μοι τῆς φρουρᾶς

τὸν ἔσχατον ἀγῶνα.

……

Μυστηριώδεις σείονται τῶν Πλαταιῶν οἱ τάφοι,

κι ἐνῷ ἡ πεπρωμένη νὺξ ταράσσεται ἀγρία,

ἡ Πίστις πλέκει στέφανον καὶ ἡ Ἐλευθερία

τὸ Μεσολόγγι γράφει:

Ὅλα τοῦ κόσμου τὰ δεινὰ ἐν μέσῳ τῶν ἀγώνων

τὴν πόλιν νέμονται θυμός,

γυμνότης, νόσημα, λιμός,

ὁ φόβος λείπει μόνον.

……..

Καὶ δύο ἄλλους ὀφθαλμοὺς νὰ τοὺς χορτάσω δός μοι,

Θεὲ τῆς οικομένης.

Ὠ κολυμβήθρα ἱερὰ τοῦ Γένους, Μεσολόγγι,

τὶς ἐκ τῆς τέφρας σὲ γεννᾶ;

Ὃλα σου λάμπουν τὰ βουνά,

ἡ πεδιάς, οἱ λόγγοι.

Υ.Γ.: Ιδιαίτερη αξία έχει η θέση του κόμματος, στη φράση: «Ὠ κολυμβήθρα ἱερὰ τοῦ Γένους, Μεσολόγγι». Αν το κόμμα παραμείνει στη θέση που του όρισε ο ποιητής, το Μεσολόγγι υμνείται ως η ιερή κολυμβήθρα του γένους. Αν όμως το κόμμα μετατοπιστεί αριστερότερα και τοποθετηθεί μετά από το επίθετο ιερά, τότε το Μεσολόγγι αποκτά πανεθνική διάσταση, αφού θεωρείται Μεσολόγγι όλου του γένους!  Πηγή

Ο Γεώργιος Ζαλοκώστας (1805-3 Σεπτεμβρίου 1858), έγραψε ποιήματα για την πατρίδα, αφού γι΄ αυτήν πολέμησε με όλες του τις δυνάμεις. Αλλά, έγραψε ποιήματα και για την τραγωδία που βιώνει ένας γονιός, όταν πεθαίνουν τα παιδιά του. Όταν ήταν μικρός είχε χάσει τους γονείς και τα αδέρφια του, αλλά και αργότερα, όταν δημιούργησε την δική του οικογένεια, η μοίρα τον χτύπησε σκληρά. 

Από τον γάμο του, το 1840, είχε αποκτήσει εννέα παιδιά, από τα οποία επέζησαν μόνο τα δύο. Η ψυχή του διαλύθηκε από αυτούς τους θανάτους, το πνεύμα του αλώθηκε από τον αβάσταχτο πόνο. Γι΄ αυτό λοιπόν η ποίησή του σημαδεύτηκε ανεξίτηλα από την οικογενειακή του τραγωδία.