29 Σεπτεμβρίου 480 π.Χ., η Ναυμαχία της Σαλαμίνας: Γιατί ο Θεμιστοκλής είπε στον Ευρυβιάδη, χτύπα με αλλά άκουσέ με!

29/9/2023

Διορατικός και επίμονος ο Θεμιστοκλής, κυνήγησε τους Πέρσες από την Ελλάδα. Χωρίς το δικό του στρατηγικό σχέδιο, θα είχε χαθεί η δική μας πατρίδα, αλλά και η Ευρώπη!...

Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας ήταν από τις πιο μεγάλες και σημαντικές στρατιωτικές νίκες των αρχαίων Ελλήνων κατά του εχθρού, ενός πολυάριθμου και βίαιου εχθρού! Έγινε στις 29 Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ. (ή στις 22) στον Σαρωνικό Κόλπο. 

Μετά την Μάχη των Θερμοπυλών και την Ναυμαχία του Αρτεμισίου τον Αύγουστο του 480 π.Χ., οι Έλληνες φαινόταν ότι έχαναν δυνάμεις και το ηθικό τους κατέρρεε. Δεν έπαψαν όμως να αγωνίζονται, ακόμα και αν μάλωναν αναμεταξύ τους. Τελικά, συμμάχησαν μεταξύ του και νίκησαν τους Πέρσες του Ξέρξη, βάζοντας τα θεμέλια για μια πρωτοφανή ανάπτυξη σε κάθε επίπεδο της ελληνικής κοινωνίας, η οποία θα διαμόρφωνε μελλοντικά τα θεμέλια του Δυτικού Πολιτισμού για χιλιετίες!  

Τι συνέβη;

Μετά την Μάχη των Θερμοπυλών, ο περσικός στρατός προχώρησε και κατέστρεψε την Εύβοια, την Βοιωτία και την Αττική. Κατάφεραν να γλιτώσουν μόνο η Θήβα (που συμμάχησε με τον Ξέρξη) και οι Δελφοί που έδιναν φιλοπερσικούς χρησμούς. Μέσα σε εκείνες τις άθλιες συνθήκες, η Πυθία είπε στους Αθηναίους ότι θα σωθούν από τα "ξύλινα τείχη". 

Ο Θεμιστοκλής κατάφερε να πείσει τους συμπολίτες του ότι ο χρησμός εννοούσε τα πλοία. Έτσι, σχεδόν όλοι εγκατέλειψαν την πόλη, και τα γυναικόπαιδα στάλθηκαν στην Αίγινα, στην Τροιζήνα και στην Σαλαμίνα. Πίσω έμειναν κάποιοι ηλικιωμένοι που ερμήνευσαν κατά λέξη τον χρησμό και έστησαν ξύλινα τείχη στην Ακρόπολη. 

Όταν ο βασιλιάς των Περσών, ο Ξέρξης, μπήκε μαζί με τον στρατό του στην πόλη, την βρήκε σχεδόν άδεια. Και τι έκανε; Την έκαψε και δεν δίστασε να σκοτώσει τους υπερασπιστές της στα ξύλινα τείχη. 

Ο περσικός στόλος ήταν αγκυροβολημένος στο Φάληρο, ο ελληνικός στόλος βρισκόταν στην Σαλαμίνα. Οι Έλληνες με τους επί κεφαλής τους, τον Σπαρτιάτη Ευρυβιάδη και τον Αθηναίο Θεμιστοκλή, φιλονικούσαν για το πού έπρεπε να δοθεί η Ναυμαχία. 

Τα πνεύματα είχαν τόσο οξυνθεί, που ο Σπαρτιάτης σήκωσε το ραβδί του για να χτυπήσει τον Αθηναίο. Και τότε ήταν που ο Θεμιστοκλής είπε την σπουδαία φράση που κληρονομήσαμε: "Πάταξον μεν, άκουσον δε" (χτύπα με αλλά άκουσέ με). Και ο Ευρυβιάδης αναγκάστηκε να υποχωρήσει. 

Ο Θεμιστοκλής ήταν τόσο σίγουρος ότι η Ναυμαχία έπρεπε να γίνει στα Στενά της Σαλαμίνας, που δεν δίστασε να απειλήσει τους υπόλοιπους Έλληνες: Αν δεν εισακουστεί η πρότασή του, θα πάρει τις 180 αθηναϊκές τριήρεις (από τις 310) και θα φύγει. Ο Ευρυβιάδης αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχέδιο του για αντιμετώπιση των Περσών στον Ισθμό της Κορίνθου.

Τι άλλο έκανε ο Θεμιστοκλής;

Έστειλε έναν δούλο του για να ειδοποιήσει τον Ξέρξη ότι οι Έλληνες είχαν σκοπό να φύγουν. Τότε, ο βασιλιάς των Περσών έσπευσε να κλείσει τα Στενά. 

Στις 29 Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ. οι Έλληνες ξεκίνησαν την επίθεση κατά του πολυάριθμου εχθρού. 

Τα μικρά και ευέλικτα πλοία των προγόνων μας όρμησαν εναντίον των Περσών, και οι πολεμιστές τραγουδούσαν τον Παιάνα "Ίτε παίδες Ελλήνων..." Ήταν αποφασισμένοι να νικήσουν τους βάρβαρους ή να σκοτωθούν περήφανοι, υπερασπιζόμενοι την πατρίδα. Όταν τα πλοία μας πλησίασαν τα μεγάλα και δυσκίνητα περσικά πλοία, σταμάτησαν. Οι πολεμιστές μας άρχισαν να κωπηλατούν ανάποδα, και φαινόταν σαν να υποχωρούν με τάξη. 

Ο Ξέρξης πίστεψε ότι οι Έλληνες φοβήθηκαν βλέποντας τον πολυάριθμο στόλο του με τα ογκώδη πλοία. Και έπεσε στην παγίδα! Έδωσε το σύνθημα της επίθεσης! 

Οι δικοί μας, κωπηλατώντας προς τα πίσω αλλά με τα έμβολα να "βλέπουν" τον αντίπαλο, παρέσυραν τους Πέρσες στα Στενά. Όταν όλα τα περσικά πλοία συνωστίζονταν στα Στενά, ο Θεμιστοκλής έδωσε το σύνθημα για αντεπίθεση! 

Ο Ξέρξης, καθισμένος σε έναν θρόνο που του είχαν στήσει στο Αιγάλεω, παρακολούθησε την καταστροφή και την ιστορική ήττα των Περσών. Ντροπιασμένος, γύρισε στην Περσία, αφήνοντας πίσω στην Ελλάδα τον Μαρδόνιο. Αυτός, στις 27 Αυγούστου του 479 π.Χ. ηττήθηκε στην Μάχη των Πλαταιών. 

Ο περσικός κίνδυνος είχε περάσει οριστικά. Ο Ξέρξης δολοφονήθηκε το 465 π.Χ..

Λίγα χρόνια αργότερα πέθανε ο  Θεμιστοκλής του Νεοκλέους, ο Αθηναίος πολιτικός και στρατηγός που συνέβαλε τα μέγιστα για την οριστική εκδίωξη των Περσών από την Ελλάδα. Χωρίς την ιδιοφυΐα, την επιμονή και το πείσμα του Θεμιστοκλή, δεν θα υπήρχε η Ελλάδα όπως την ξέρουμε σήμερα, αλλά ούτε και η Ευρώπη. Γιατί οι Πέρσες θα είχαν αλώσει τα πάντα...