Διαβήτης: Μπορούν να αναπτυχθούν κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη; Τα μηνύματα είναι ελπιδοφόρα!

Τα βήτα κύτταρα (πράσινα) του παγκρέατος παράγουν την ορμόνη του σακχάρου στο αίμα ινσουλίνη. Μια νέα θεραπεία θα μπορούσε να πολλαπλασιάσει και να αναγεννήσει αυτά τα κύτταρα στους διαβητικούς. - Masur/CC-by-sa 3.0

12/7/2024

Η νέα θεραπεία του διαβήτη θα μπορούσε να διεγείρει ξανά την παραγωγή ινσουλίνης του ίδιου του οργανισμού

Turbo για βήτα κύτταρα: Μια νέα συνδυαστική θεραπεία θα μπορούσε να καταπολεμήσει τον διαβήτη στην ρίζα του – αυξάνοντας τον αριθμό των βήτα κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη. Σε πειράματα σε ποντίκια που εμφυτεύτηκαν με ανθρώπινα βήτα κύτταρα, τα φάρμακα που δοκιμάστηκαν βελτίωσαν τον πολλαπλασιασμό, την λειτουργία και την διάρκεια ζωής αυτών των ενδογενών παραγωγών ινσουλίνης. Μελλοντικές μελέτες θα δείξουν εάν η θεραπεία είναι επίσης αποτελεσματική και ασφαλής στους ανθρώπους.

Περίπου 537 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από διαβήτη. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι ο αριθμός θα μπορούσε να υπερδιπλασιαστεί έως το 2050. Το κύριο σύμπτωμα είναι η διαταραχή της ρύθμισης του σακχάρου στο αίμα από την ορμόνη ινσουλίνη. Στον διαβήτη τύπου 1, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται και καταστρέφει τα βήτα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη, με αποτέλεσμα την έλλειψη ινσουλίνης. Τα άτομα με διαβήτη τύπου 2, από την άλλη πλευρά, αναπτύσσουν αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία οδηγεί σε υπερφόρτωση των βήτα κυττάρων και, μακροπρόθεσμα, οδηγεί επίσης στην καταστροφή τους.

Συνδυασμός με γνωστά φάρμακα για τον διαβήτη 

Στον διαβήτη, τα βήτα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη καταστρέφονται από αντισώματα (τύπου 1) ή πεθαίνουν λόγω υπερβολικής χρήσης (τύπου 2).© ttsz/ iStock

 

Μια ομάδα με επικεφαλής την Carolina Rosselot από το Νοσοκομείο Mount Sinai της Νέας Υόρκης δοκίμασε τώρα μια θεραπεία σε ποντίκια που θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθήσει τα βήτα κύτταρα του σώματος να αναγεννηθούν και να επαναφέρει την παραγωγή ινσουλίνης. «Ο αριθμός των β-κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη μειώνεται στους περισσότερους ανθρώπους με διαβήτη, αλλά οι περισσότεροι έχουν ακόμα λίγα βήτα κύτταρα», εξηγούν οι ερευνητές. Η νέα θεραπεία θα πρέπει να στοχεύει αυτά τα εναπομείναντα βήτα κύτταρα.

Οι εξετάσεις φαρμάκων είχαν δείξει προηγουμένως ότι η αναστολή της λεγόμενης διπλής ρυθμιζόμενης από τυροσίνη κινάσης 1Α (DYRK1A) σε κυτταροκαλλιέργειες μπορεί να προάγει τον πολλαπλασιασμό των ανθρώπινων βήτα κυττάρων. Αυτή η επίδραση ενισχύεται από τα κλασικά φάρμακα για τον διαβήτη, τους λεγόμενους αγωνιστές του υποδοχέα GLP1 - αυτά τα δραστικά συστατικά περιλαμβάνουν επίσης την σεμαγλουτίδη, γνωστή ως «ένεση απώλειας βάρους».

«Μέχρι τώρα, ωστόσο, δεν ήταν σαφές εάν αυτή η επίδραση ήταν επίσης εμφανής σε ζωντανούς οργανισμούς», γράφει η ομάδα. «Επιπλέον, ήταν άγνωστο πώς ο συνδυασμός φαρμάκων επηρέασε την επιβίωση των βήτα κυττάρων».

Ανθρώπινα βήτα κύτταρα σε ποντίκια

Για να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα, η Rosselot και οι συνεργάτες της εμφύτευσαν μικρούς αριθμούς ανθρώπινων βήτα κυττάρων σε ποντίκια που είχαν εκτραφεί ως πρότυποι οργανισμοί για διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2. Στην συνέχεια αντιμετώπισαν τα ζώα με μια συνδυαστική θεραπεία που αποτελείται από τον αναστολέα DYRK1A χαρμίνη και τον αγωνιστή του υποδοχέα GLP1 εξενδίνη-4. Χρησιμοποιώντας μια ειδική τεχνική απεικόνισης, κατέγραψαν τον αριθμό των βήτα κυττάρων.

Και πράγματι: μετά από τρεις μήνες, ο αριθμός των βήτα κυττάρων στα υπό θεραπεία ζώα είχε αυξηθεί τέσσερις έως επτά φορές. «Ο πολλαπλασιασμός των βήτα κυττάρων συνέβη μέσω αυξημένου ρυθμού κυτταρικής διαίρεσης, βελτιωμένης κυτταρικής λειτουργίας και αυξημένου ποσοστού επιβίωσης», αναφέρει η ομάδα.

Προγραμματισμένες μελέτες για ανθρώπους

«Είναι η πρώτη φορά που η φαρμακευτική αγωγή έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον αριθμό των ανθρώπινων βήτα κυττάρων in vivo», λέει ο συν-συγγραφέας Adolfo Garcia-Ocaña από το Ερευνητικό Ινστιτούτο City of Hope Beckman στην Καλιφόρνια. «Αυτή η έρευνα παρέχει ελπίδα για τη χρήση μελλοντικών αναγεννητικών θεραπειών για την θεραπεία εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων με διαβήτη».

Ωστόσο, δεν είναι ακόμη σαφές εάν η συνδυαστική θεραπεία είναι επίσης ασφαλής και αποτελεσματική στους ανθρώπους. Μετά τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα από τα πειράματά τους σε ζώα, η ομάδα σχεδιάζει τώρα κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Οι ερευνητές θέλουν επίσης να προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν ανοσοτροποποιητές για να εμποδίσουν το ανοσοποιητικό σύστημα να καταστρέψει αμέσως τα νέα βήτα κύτταρα σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1.

 Πηγή: (Science Translational Medicine, 2024, doi: 10.1126/scitranslmed.adg3456)

& The Mount Sinai Hospital / Mount Sinai School of Medicine & scinexx.de