15 Νοεμβρίου 1856, Ηλίας Τσαλαφατίνος: Ο ανιδιοτελής και γενναίος Πολέμαρχος του '21 που πονούσε με την φτώχεια της Ελλάδας

 
15/11/2024

Η κυβέρνηση τού έδωσε 3000 γρόσια κι αυτός, ο ορμητικός και ανιδιοτελής Επαναστάτης του 1821, ο Ηλίας Τσαλαφατίνος, δεν τα δέχθηκε! Η απάντησή του στην κυβέρνηση είναι... η πράξη που κανένας σήμερα δεν θα κάνει!...


Στήν κεντρική πλατεία, στό Οἴτυλο τῆς Μάνης, ὑψώνεται ἡ προτομή ἑνός σπουδαίου ὁπλαρχηγοῦ καί πρωτερ­γά­τη τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, τοῦ Ἠλία Τσαλαφατίνου. Καθώς ἀτενίζεις τήν ἀγέρωχη μορφή τοῦ ἥρωα καί τόν εὐγνωμονεῖς γιά τήν ἄφθαστη προσ­φο­ρά του, τά μάτια σου καρφώνονται στήν ἐπαινετική φράση στό κάτω μέρος τοῦ ἀγάλματος:

«Φέρτε μου διαμάντια καί ρουμπίνια νά γράψω τό ὄνομα Ἠλίας Τσαλα­φα­τί­νος». 

Εἶναι παρμένη ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀκαδημαϊκοῦ Σπύρου Μελᾶ «Ὁ Γέ­­ρος τοῦ Μοριᾶ». Ἐκρήγνυται ἡ γραφί­δα  τοῦ συγγραφέα, ὅταν ἀναφέρεται στήν προσ­­ωπικότητα τοῦ μεγάλου μα­χητῆ, πού συμπολέμησε μέ τόν Θεό­δω­ρο Κο­λο­κο­τρώνη.

Τό ἐπίθετο τῆς οἰκογένειας τοῦ Ἠ­λία εἶναι Κατσανός. Ἀλλ’ αὐτόν ἀπό μικρό τόν φωνάζουν μέ τό παρα­τσού­κλι Τσαλαφατίνο, ἐπειδή ἦταν χαρα­κτήρας ὁρμητικός. Στή Μάνη «τσα­λαφός» ση­μαί­νει ἀπερίσκεπτος, ἐπιπό­λαι­ος. Ὅ­ταν ὅμως μεγάλωσε, ὁ ἴδιος τό ἄλλαξε καί ὑπέγραφε ὡς Σαλα­φα­τίνος.

Ὁ γενναῖος πολέμαρχος τῆς Ἐ­θνε­γερσίας Ἠλίας Τσαλαφατίνος, ἀπό τό ὁμηρικό Οἴτυλο, ὁρκίζεται μαζί μέ τόν Ἠλία Μαυρομιχάλη νά ἐπιστρέ­ψουν στή Μάνη μόνον ἄν ἐ­λευ­θε­ρωθεῖ ἡ Ἑλ­λάδα. Ἔ­τσι, γιά νά μείνουν πιστοί στόν ὅρκο τους, ἀποφα­σί­ζουν καί οἱ δύο νά μήν κου­­ρευ­τοῦν ὥς τό ποθού­­μενο.    

Ποιά μάχη ξεσπᾶ στήν Πελοπόν­νη­σο καί στή Στερεά Ἑλλάδα καί δέν εἶναι παρών ὁ Τσαλαφατίνος∙ στήν Καρύ­­ταινα, στή Συλίμνα, στό Βαλτέτσι, στήν Τρί­πολη, στά Δερ­βε­νάκια, στό Μανιά­­κι; Στή Ρούμελη προσφέρει βοήθεια στόν Ἀν­δροῦτσο. Τά Χριστούγεννα τοῦ 1822 πολεμᾶ στήν πρώτη πολιορκία τοῦ Με­σο­λογ­γί­ου καί συντρίβει τ’ ἀ­σκέ­ρια τοῦ Ὀμέρ Βρυώνη καί τοῦ Κιουτα­χῆ. Ἐκεῖ τόν γνωρίζει καί τόν θαυμάζει ὁ γάλλος δη­μοσιογράφος Αὔγουστος Φάμπρ, πού ἀφιέρωσε ἀργότερα ὁλό­κληρο ἄρθρο γιά τήν πολύπλευρη δρά­ση του.

Ἀτέλειωτες οἱ συμμετοχές του στόν ἐθνικό ξεσηκωμό. Παντοῦ πρῶτος, ἀ­τρόμητος, ἐμπνέει φόβο στόν ἀντίπαλο καί λεβεντιά στούς συμπατριῶτες του. Πεισματικά ὑπερασπίζεται τά μανιάτικα πάτρια χώματα ἀπό τίς ἀπανωτές ἐπι­θέσεις τοῦ Ἰμπραήμ. Συμβάλλει στή νί­κη τῶν ἑλληνικῶν δυνάμεων στήν ἀ­πο­φασιστική μάχη στόν Πολυάραβο (Αὔ­γουστος 1826). Τούτη ἡ συντριπτική ἥτ­τα τοῦ Αἰγύπτιου εἰσβολέα καταστρέφει γιά πάντα τό ὄνειρό του νά καταλάβει τή Μάνη.

Ἡ Κυβέρνηση σέ ἔνδειξη εὐγνω­μο­σύνης, τό 1823, προσφέρει στόν Ἠλία 3.000 γρόσια (περίπου 1.500 φράγκα), γιά νά τά στείλει στή σύζυγό του καί στόν γιό του. Ἀρνεῖται νά τά πάρει. Ἡ ἀ­πάντηση πού δίνει ἀφήνει τόν καθένα ἐμβρόντητο, ἀλλά ἰδιαίτερα τόν ἄν­θρω­πο τῆς δικῆς μας ἐποχῆς: 

«Εἶμαι φτω­χός, ἀλλά τό Ἔθνος εἶναι φτω­χό­τερο. Ἡ ἀνά­παυσις, τήν ὁποίαν ἡ σύ­ζυγός μου καί ὁ υἱός μου ἀπολαμ­βάνουν ἐν Σπάρτῃ, ἀρκεῖ εἰς αὐ­τούς. Ὅ­σον δι’ ἐμέ, ἀρ­κοῦμαι μέ τήν ἐλπίδα νά ἴδω ὅσον οὔπω τήν γῆν τῶν προγόνων μου τε­λείως ἀπαλλαγμένην τοῦ τυράν­νου. Δότε τό χρῆμα τοῦτο εἰς τήν Πα­τρίδα, ἔχει περισσοτέραν ἀνάγκην ἀπό ἐμέ». 

Λίγο ἀργότερα ἡ Κυβέρνηση τόν προβιβάζει στόν βαθμό τοῦ ἀντιστρά­τηγου. Ὁ ταπεινός καί με­τριόφρονας πολέμαρχος δέν τόν δέχεται λέγον­τας: «Τό στάδιον τοῦ Ἀγώνα εἶναι εἰσέτι ἀ­νοικτόν καί ὅστις δέν ἀγωνισθῇ μέχρι τέλους, παρανόμως καί ἀκαίρως ἀξι­οῦ­ται». 

Μέ ἀναφορά του στό Ἐκτελεστικό, ζητᾶ νά τοῦ ἐξα­σφα­λί­σουν τή συντή­ρη­ση ἑκατό στρατιωτῶν, γιατί «θέλει ἐκ­στρατεύσει καί θυσιάσει καί αὐτήν τήν ζωήν του διά τήν ἀγάπην τῆς πα­τρί­δος».
Εὔστοχα εἰπώθηκε πώς «ἦταν ἕνα πελώριο ἠθικό μέγεθος, ἄνθρωπος μέ πολλά “ἐμβαδόν” ἀνιδιοτελείας». 

Απόσπασμα άρθρου - Πηγή

Ο ανιδιοτελής και γενναίος ήρωας της Επανάστασης του 1821, ο Ηλίας Τσαλαφατίνος ο Μανιάτης, πέθανε στην Αθήνα σαν σήμερα, στις 15 Νοεμβρίου του 1856.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου