Σμύρνη, 27 Αυγούστου 1922: Η πόλη παραδίδεται σε αδηφάγες φλόγες και ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος δολοφονείται άγρια και κτηνώδικα από τούρκους

 27/8/2025

Σμύρνη: Τέτοιες μέρες ήτανε του Αυγούστου, του 1922. Ο τουρκικός στρατός έβαζε φωτιές στην πόλη, όπως το μαρτυρούν οι ίδιοι οι φίλοι τους, οι άγγλοι. Οι Έλληνες της πόλης θα πέθαιναν είτε δολοφονημένοι από τους τούρκους είτε καμένοι από τις πυρκαγιές που ξεσπούσαν παντού.

Και γράφει η Διδώ Σωτηρίου για κείνη την κόλαση στο έργο της «Ματωμένα χώματα»:

«…Φωτιά! Βάλαν φωτιά στη Σμύρνη! Κοκκινόμαυρες φλόγες τινάζονται στον ουρανό. Είναι η Αρμενογειτονιά… Η φωτιά απλωνόταν παντού. Ντουμάνιασε ο ουρανός. Σφαγή! Σφαγή! Παναγιά μου βοήθα! Σώστε μας! Τούρκοι- Τσέτες μας σφάζουνε! Έλεος! Χιλιάδες άνθρωποι πέφτουν στη θάλασσα  για να σωθούν και πνίγονται. Οι Τσέτες σφάζουνε, πλιατσικολογούνε… Σταυρώνουν παπάδες στις εκκλησιές, ξαπλώνουν μισοπεθαμένα κορίτσια στις Άγιες τράπεζες και τα ατιμάζουν… Το τούρκικο μαχαίρι θερίζει…».

Η πανάρχαια ελληνική πόλη μας, η Σμύρνη, καιγόταν. Χιλιάδες Έλληνες ήταν αντιμέτωποι με τον φρικτό θάνατο… Καίγονταν εκκλησίες, σπίτια, νοσοκομεία, καταστήματα, σχολεία, φιλανθρωπικά ιδρύματα, προξενεία, τράπεζες, τα πάντα είχαν παραδοθεί στις αδηφάγες φλόγες και στο μίσος των τούρκων.

Άρπαζαν γυναίκες και παρθένες, τις βίαζαν, τις σκότωναν, όπως και γέρους και παιδιά, λεηλατούσαν, κραύγαζαν μεθυσμένοι από την ίδια την απανθρωπιά τους. 

                                                                                                                 Πηγή: checkincyprus.com

Με εντολές του στρατηγού Νουρεντίν, η Σμύρνη παραδινόταν στην άμετρη κακία και δολοφονική μανία των τούρκων. Πρέπει να σημειωθεί, ότι τα δραματικά γεγονότα του ξεριζωμού και των δολοφονιών των Ελλήνων, τα παρακολουθούσαν οι άγγλοι, οι γάλλοι και οι αμερικανοί, θαρρείς κι έβλεπαν κινηματογραφική ταινία, θαρρείς και δεν ήταν αυτόπτες μάρτυρες του Ολοκαυτώματος της Σμύρνης, θαρρείς και δεν θα μπορούσαν να παρέμβουν με σωτήριο τρόπο. Αλλά, γιατί να πράξουν τα δέοντα και τα ανθρώπινα, αφού είχαν ήδη συμφωνήσει με τον Χίτλερ της εποχής, τον Μουσταφά Κεμάλ, τι θα γίνει μετά τον ορυμαγδό και τις δολοφονίες των Ελλήνων…

Τα καθάρματα, απλώς παρακολουθούσαν τους Έλληνες να πέφτουν στα νερά προσπαθώντας να σωθούν, σκαρφαλώνοντας στα πλοία τους. Κι αντί να βοηθήσουν τους κατατρεγμένους Έλληνες, τους χτύπαγαν τα χέρια για να πέσουν στην θάλασσα.

Ο Εθνομάρτυρας Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος

Ο Μητροπολίτης θα μπορούσε να είχε φύγει, να είχε σώσει την ζωή του, και ακολούθως να παίξει τον ρόλο του πατριώτη, όπως έκαναν κάποιοι πριν από αυτόν, όπως έκαναν πάμπολλοι μετά από αυτόν! Αλλά, πώς να λιποτακτούσε αυτός ο Έλληνας ιεράρχης, όταν μέσα στην ψυχή του ήταν ριζωμένη η Πίστη στον Θεό καθώς και στην Πατρίδα; Αυτός ο ιεράρχης δεν είχε βρεθεί στην Σμύρνη από κάποια μεγαλεπήβολα σαλόνια διπλωματικών έργων, αλλά από τις φωτιές του Μακεδονικού Αγώνα, στον οποίο είχε διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο. Έτσι λοιπόν στην Σμύρνη, δεν θα το άντεχε η ψυχή του να παίξει τον ρόλο του κυνηγημένου!...

Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος έκανε το τελευταίο του κήρυγμα στον Ιερό Ναό της Αγίας Φωτεινής, ενθαρρύνοντας τους Έλληνες πιστούς: «Η θεία πρόνοια δοκιμάζει την πίστιν, το θάρρος και την υπομονήν μας. Προσεύχεσθε και θα παρέλθη το ποτήριον τούτο. Θα είδωμεν πάλιν καλάς ημέρας και ευλογήσωμεν τον Θεόν. Θαρρείτε ως εμπρέπει εις καλούς χριστιανούς».

Μεγαλείο πνεύματος και ψυχής, ο Χρυσόστομος εκείνες τις μοιραίες ώρες, είχε, θαρρείς, βγει από το γήινο κορμί του, αφού δεν φοβόταν τον επικείμενο θάνατο. Ποιος ήταν αυτός ο άφοβος ιεράρχης;

Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος Καλαφάτης είχε γεννηθεί στην Τρίγλια της Προποντίδος, και μετά τις σπουδές του στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης, χειροτονήθηκε σε πρεσβύτερο το 1897 κι έγινε Μητροπολίτης Δράμας το 1902, όταν ήταν μόλις 35 ετών.

Η δράση του στον Μακεδονικό Αγώνα είχε εξοργίσει τον σουλτάνο που διέταξε να τον εξορίσουν. Έτσι βρέθηκε στην Σμύρνη, γιατί εκεί τον ήθελε, θαρρείς, η μοίρα του Ελληνισμού…

Ήταν αυτός που το 1919 είχε υποδεχθεί δακρυσμένος και γονατιστός τις Ελληνικές Σημαίες και τους ελευθερωτές, και τότε τίποτα δεν προμήνυε την καταστροφή που θα ερχόταν το καλοκαίρι του 1922…

Ο μαρτυρικός θάνατος του Χρυσοστόμου

Μέσα στον χαλασμό και την κόλαση εκείνης της 27^ης ημέρας του Αυγούστου, ο Χρυσόστομος έμεινε μέσα στον Μητροπολιτικό Ναό, περιμένοντας καρτερικά το θέλημα του Θεού, αποποιούμενος κάθε πρόταση για να δραπετεύσει.

Ένα στρατιωτικό απόσπασμα τον συνέλαβε και τον φυλάκισε, με την φτιαχτή κατηγορία της εσχάτης προδοσίας.

Ο Νουρεντίν πασάς, αυτό το άθλιο υποκείμενο, χαστούκιζε τον Χρυσόστομο, δίνοντας το έναυσμα για τις απανθρωπιές που θα ακολουθούσαν, και στην συνέχεια πέταξε το ηρωικό κορμί του Χρυσοστόμου στον όχλο, σε μια αγέλη ζώων που όμοια της δεν είχε ξαναδεί ο ανθρώπινος κόσμος.

Οι τούρκοι χτυπούσαν με μανία τον Μητροπολίτη Χρυσόστομο, με τα χέρια, με ρόπαλα, με πέτρες, με ό,τι έβρισκαν μπροστά τους, του ξερίζωναν την γενειάδα, του έβγαλαν τα μάτια κι έπειτα, οι άθλιοι δολοφόνοι έσερναν τον Μητροπολίτη μας σιδηροδέσμιο στους δρόμους, πάντα λυσσασμένοι, πάντα κτήνη, και του έκοψαν και το κεφάλι πριν πεθάνει... 

Πώς μπορούν να χαρακτηριστούν αυτοί οι δολοφόνοι, πώς; 

Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος, που λάτρεψε την Ελλάδα, και προσπάθησε με όλες του τις δυνάμεις να την υπηρετήσει, στις 27 Αυγούστου του 1922 δεν είχε πια γήινο κορμί, του το είχαν κομματιάσει λυσσασμένοι εχθροί. Από εκείνη την ημέρα όμως, μέχρι σήμερα και μέσα στους άχρονους αιώνες που θα ΄ρθουν, είναι Εθνομάρτυρας, είναι Αθάνατος, είναι παράδειγμα προς μίμηση για όλους τους Έλληνες, και κυρίως για τους σύγχρονους ιεράρχες που ξέχασαν να υπηρετούν το Έθνος, γιατί έχουν συμβιβαστεί με ένα κράτος ανάξιο... (άνω φωτογραφία:orthodoxianewsagency.gr)