Ρινάκω Αστερίου: Γιατί "αναγκάστηκε" να την παντρευτεί ο γιατρός της Επανάστασης στην Μακεδονία - Ζήσαν τελικά ευτυχισμένοι μαζί;

Η Αικατερίνη Αστερίου με τον σύζυγο και τα παιδιά τους - Φωτογραφία "Μακεδονικής Ζωής"

7/9/2025

Η παρουσία της Ρινάκως ή Αικατερίνης Αστερίου στην Επανάσταση του 1878 θυμίζει παραμύθι.

Γεννημένη στο Βλαχολίβαδο του Ολύμπου το 1862, κόρη του Δημητρίου Παπαγεωργίου, εμπόρου και προμηθευτή των τουρκικών στρατευμάτων, μεγάλωσε σαν αρχοντοπούλα και παντρεύτηκε κατά παράξενο τρόπο τον γιατρό Αθανάσιο Αστερίου, αφανή πρωτεργάτη και θεωρητικό της επαναστάσεως του Ολύμπου. 

Ο Αθανάσιος, γόνος αγωνιστών του ΄21, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1840, σπούδασε στην Αθήνα και το 1886 εγκαταστάθηκε σαν γιατρός στο Λιβάδι. Το 1871 αρραβωνιάστηκε την Αικατερίνη Δήμου από την ένδοξη οικογένεια των Λαζαίων, η οποία όμως πέθανε στα 17 της χρόνια, πριν προλάβουν να παντρευτούν. Τότε εκείνος απαρηγόρητος ορκίστηκε πίστη στη μνήμη της, αφοσιώθηκε ολόψυχα στην εθνική υπόθεση κι όντας κάτοχος της αγγλικής και γαλλικής γλώσσας, έγραψε τη γνωστή διακήρυξη προς τις κυβερνήσεις των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί η συνθήκη του Αγίου Στεφάνου και να ενωθεί το 1881 με την Ελλάδα η Θεσσαλία και μέρος της Ηπείρου.

Εν τω μεταξύ, καθώς ετοιμάζονταν η επανάσταση του 1878 και υπήρχε μεγάλη ανάγκη πόρων, οι Νταβελαίοι έκαναν έφοδο στο πατρικό της Ρινάκως Παπαγεωργίου για ν΄ απαγάγουν τον πατέρα της και να ζητήσουν λύτρα που θα ενίσχυαν το ταμείο του αγώνος. Όμως κατά τύχη τη νύχτα του εγχειρήματος ο Παπαγεωργίου απουσίαζε κι αντ΄ αυτού έσυραν στα λημέρια τους τη Ρινάκω, τη μητέρα της και λίγους υπηρέτες, που τους κράτησαν δυο μερόνυχτα μέχρι να φτάσουν τα χρήματα. 

Ο Παπαγεωργίου στο ημερολόγιό του γράφει:

"1878 - Απαίσιον έτος, ο Θεός βοηθός διά την εξαγοράν της κυρίας μου Γιούλους και της θυγατέρας μου Αικατερίνης, όπου εισέβαλαν εντός του οίκου μου και την συνέλαβαν 30 Ιανουαρίου την 7ην ώραν της νυκτός και την απήγαγαν εις την καλύβαν του Χατζηγώγου πλησίον και εκεί εστάλησαν τα λύτρα..."

Είκοσι μέρες μετά την απαγωγή κηρύχτηκε η επανάσταση του Ολύμπου. Η λεπτεπίλεπτη κι ευαίσθητη Ρινάκω είχε πέσει εν τω μεταξύ σε βαθιά μελαγχολία, γιατί πίστευε πως η περιπέτεια της, της μείωσε το γόητρο στην κλειστή κοινωνία του Λιβαδιού. Καθημερινά έλιωνε και ο πατέρας της έφερε το γιατρό Αστερίου να την δει, που αμέσως διέγνωσε ότι ήταν ψυχολογικά τα αίτια της αρρώστιας της.

Τότε κάτω από το βάρος των τύψεων για την ελάχιστη έστω ευθύνη του στο πάθημα της νέας, τη ζήτησε σε γάμο, έστω κι αν ήταν 22 χρόνια μεγαλύτερός της κι αποφασισμένος να μην παντρευτεί. Άλλωστε η νεαρή Παπαγεωργίου είχε το ίδιο όνομα με τη νεκρή αρραβωνιαστικιά του του, ήταν το ίδιο γλυκιά κι ευγενική μ΄ εκείνη και στο πρόσωπό της είδε αναστημένη την παλιά αγαπημένη.

Μετά το γάμο, για να αρχίσουν κι οι δυο τους καινούργια ζωή, εγκαταστάθηκαν στα Σέρβια, όπου έζησαν δεκαπέντε ευτυχισμένα χρόνια κι απέκτησαν τέσσερα παιδιά. Τον Κίμωνα, τη Χρυσούλα, τον Λύσανδρο και στερνά τον Μήτσο. 

Εκεί η Ρινάκω στάθηκε τρυφερή κι αφοσιωμένη σύζυγος πλάι του και τον βοήθησε στα ανθρωπιστικά και πατριωτικά του έργα [...].

Πηγές: Ε. Κωφού:  "Η επανάσταση της Μακεδονίας κατά το 1878", Μακεδονική Ζωή, τ. 187, Ι. Συννέφάκη: "Ο μεγάλος γιατρός της Επαναστάσεως του Ολύμπου 1878". Μακεδονική Ζωή 207: "Αθανάσιος Κ. Αστερίου: Τα πάντα για το Γένος" & "Η Μακεδόνισσα στο Θρύλο και στην Ιστορία" - έρευνα /  καταγραφή της Αθηνάς Τζινίκου-Κακούλη. 

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι ο σημαντικός αυτός γιατρός του Γένους μας, ο Αθανάσιος Αστερίου πέθανε μόλις στα 53 του χρόνια προδομένος από την καρδιά του, αφήνοντας μια σημαντική κληρονομιά στα παιδιά του: Να αγαπούν τον δρόμο της αρετής και του ήθους και να αγωνίζονται πάντα υπέρ της Πατρίδας τους. 

Δυστυχώς δεν είναι γνωστό πότε πέθανε η γυναίκα του, η Ρινάκω.