Μοναστήρι, μάς το άρπαξαν οι Βούλγαροι και τώρα το έχουν οι Σκοπιανοί - Και οι τραγικοί Έλληνες πηγαίνουν εκδρομή στην Μπίτολα, αφήνουν τα λεφτά τους στους ιστοριοκλέφτες και ούτε καν ξέρουν πως αυτή η γη ήταν ελληνική!
Από το 1879 αρχίζει στο Μοναστήρι και τα περίχωρά του η φοβερή διαμάχη των προπαγανδών, που κράτησε ως το 1908.
Οι αγώνες των Ελλήνων της πόλης αυτής, αν και μέχρι το 1903 ήταν άοπλοι, άφησαν την πιο ένδοξη σελίδα στα χρονικά του Μακεδονικού Αγώνα και της ιστορίας του Μοναστηριού. Η πάλη ήταν πολυμέτωπη. Μολαταύτα οι δικοί μας θριάμβευσαν.
Ήταν ανάγκη αναπόφευκτη το ελληνικό στοιχείο να δείξει την υπεροχή του αναχαιτίζοντας το χείμαρρο του προπαγανδισμού. Άρχισε λοιπόν εκ μέρους μας ο αγώνας να γίνεται ζωηρότερος και η δράση εναργέστερη.
Οι πολίτες αύξησαν σημαντικά τις ετήσιες εισφορές τους υπέρ των σχολείων, αμιλλώμενοι ποιος να υπερβάλλει τον άλλον...
Οι φιλοπάτριδες Μοναστηριώτες αδελφοί Δημητρίου έχτισαν το περίλαμπρο Παρθεναγωγείο και το μεγαλοπρεπέστατο Δημοτικό Νοσοκομείο.
Οι αδελφοί Πίλλη ίδρυσαν και τυπογραφείο.
Οι Βούλγαροι εκμηδενισμένοι από την ελληνική δράση, για να μας εκδικηθούν, εξαγόρασαν δύο μεγάλους δημοσιογράφους, τον Άγγλο Λεβελαίη και τη Ρωσίδα Νοβικώφ, οι οποίοι με συνεχείς δημοσιεύσεις σε μεγάλες ευρωπαϊκές εφημερίδες κατηγορούσαν τους Έλληνες του Μοναστηρίου.
Χάρη στον σφριγώντα πατριωτισμό των Μοναστηριωτών ο νάνος έγινε γίγας. Υψώσαμε το ανάστημά μας σε βαθμό απίστευτο, δείξαμε την υπεροχή μας και πατάξαμε τις προπαγάνδες.
Πηγή: "Το δοξασμένο Μοναστήρι", 1830-1903, Παντελή Τσάλλης
Οφείλουμε να σημειώσουμε και τα λόγια του Γάλλου περιηγητή Β. Μπεράρντ, που επισκέφτηκε το Μοναστήρι το 1852 κι έγραψε ένα βιβλίο με τις εντυπώσεις του γι΄ αυτόν τον μακεδονικό τόπο:
Στη χριστιανική συνοικία είναι αδύνατο να μη νιώσεις τον Έλληνα σε κάθε βήμα σου...

Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου