Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης - Ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς των Ελλήνων

        Απόσπασμα:

        Πολιτική συμπεριφορά εντός της αυτοκρατορίας

        Μείωση φόρων, περιορισμός εισαγωγών ειδών

πολυτελείας, αύξηση εξαγωγών

Ο Ιωάννης Βατάτζης είχε πολυδαίδαλο μυαλό μα και σεμνή, ευαίσθητη ψυχή. Ζούσε και μεγάλωνε μέσα στην αυτοκρατορία της Νίκαιας, έτσι, καθημερινά, έβλεπε ότι ο λαός υπέφερε. Και όταν ένας λαός υποφέρει, το κράτος του δεν μπορεί να μεγαλουργήσει. Κατά συνέπεια ήξερε ότι εκτός της ενδυνάμωσης του στρατού και του στόλου, εκτός της εμψύχωσης των στρατιωτών του, απαραίτητος πυλώνας για την ανάπτυξη της αυτοκρατορίας του ήταν η σταθερότητα στο εσωτερικό της. Αυτή η σταθερότητα μπορούσε να επιτευχθεί μόνον με μέτρα υπέρ του λαού, με μέτρα που θα βελτίωναν το βιοτικό επίπεδο των φτωχών.

 Το έργο του στο εσωτερικό της αυτοκρατορίας ήταν σπουδαίο, και αποτελεί πρότυπο για κάθε ηγέτη, ανεξαρτήτως αιώνος που κυβερνά, αν θέλει αυτός την ευημερία του λαού και του κράτους του.

Ο Βατάτζης υιοθέτησε ένα πρόγραμμα οικονομικής ανόρθωσης, του οποίου το κέντρο βάρους ήταν η ευημερία των χαμηλών και μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων. Έλαβε μέτρα αναζωογόνησης της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, αλλά και του εμπορίου. Έλαβε αυστηρά μέτρα κατά των καταχρήσεων και σπαταλών από την πλευρά της διοίκησης. Ασχολήθηκε ο ίδιος, στο όριο του επιτρεπτού λόγων των υποχρεώσεων του, με την αγροτική ζωή. Ζούσε μακριά από την χλιδή και τον πλούτο, έδινε το παράδειγμα προς μίμηση! Ακόμα και τον ίδιο του τον γιο επέπληξε, όταν εμφανίστηκε μπροστά του με ακριβή και φαντασμαγορική ενδυμασία.

Εφάρμοσε πολιτική χαμηλής φορολογίας, περιόρισε τις εισαγωγές ειδών πολυτελείας και νουθετούσε το στενό κι ευρύτερο περιβάλλον του να ζει λιτά, στην πράξη, όχι στην θεωρία.

Απέδειξε στον λαό του ότι κάποιος που ζει, συμπεριφέρεται κι εργάζεται σωστά και συνετά, μακριά από καταχρήσεις, μπορεί να εξοικονομήσει χρήματα που θα βελτιώσουν την ζωή. Το απέδειξε έμπρακτα. Με έσοδα που προέκυψαν από αγροτικές εργασίες στα κτήματά του, στις οποίες πολλές φορές συμμετείχε και ο ίδιος (αν δεν ηγείτο της στρατιωτικής δύναμης ή της διπλωματικής προσπάθειας εκτός συνόρων), κατασκεύασε ένα στέμμα που πρόσφερε στην γυναίκα του. Τι ιδιαίτερο είχε αυτό το στέμμα; Χρηματοδοτήθηκε από τις πωλήσεις αυγών του κτήματός του και γι΄ αυτό έμεινε στην ιστορία γνωστό ως «ωάτον» στέμμα.

Τα μέτρα περιορισμού των εισαγωγών συνοδεύτηκαν από μέτρα αύξησης των εξαγωγών, για παράδειγμα ακριβών υφασμάτων και πολυτελών ειδών έναντι χρυσού.

Η οικονομική ευρωστία της αυτοκρατορίας της Νίκαιας ήταν γεγονός, και ο λαός πίστευε και εμπιστευόταν τον αυτοκράτορά του. Βέβαια, ο Βατάτζης, όπως και η πρώτη του γυναίκα, έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τα γράμματα και τις τέχνες. Πίστευε ότι χωρίς παιδεία και επιστήμες, οι άνθρωποι ήταν καταδικασμένοι. Έτσι, έκανε όλες τις απαραίτητες ενέργειες προς αυτήν την κατεύθυνση. Σπουδαίες προσωπικότητες, όπως ο Νικηφόρος Βλεμμύδης και ο Γεώργιος Ακροπολίτης, ζούσαν και δρούσαν εκείνη την εποχή στην αυτοκρατορία της Νίκαιας, και με το έργο τους συνέβαλαν τα μέγιστα για την πρόοδο των γραμμάτων και των επιστημών.

Επίσης, με την σημαντική συμβολή της πρώτης συζύγου του, της Ειρήνης, ο Βατάτζης ίδρυσε σχολεία και βιβλιοθήκες, μοναστήρια, ναούς, νοσοκομεία και διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα.

Επέτυχε αξιοσημείωτη σταθερότητα στο εσωτερικό της χώρας του, για την διατήρηση της οποίας έπρεπε να ληφθούν μέτρα φύλαξης των συνόρων. Έτσι, έκτισε κατά το μήκος των συνόρων ισχυρά φρούρια και στις γύρω περιοχές έδωσε γη στους φτωχούς, να την φροντίζουν και να την υπερασπίζονται. Στην πραγματικότητα, ο Βατάτζης αναβίωσε τον θεσμό των ακριτών μέσω της επανίδρυσης των στρατιωτικών αγροκτημάτων. Κατά αυτόν τον τρόπο ενισχύθηκε αποτελεσματικά η άμυνα. Γιατί, ποιος αγρότης-στρατιώτης δεν θα υπερασπιζόταν την γη του, την ζωή του, από τις ορδές των εχθρών στα σύνορα της αυτοκρατορίας;

Νόμισμα

Κατά την αυτοκρατορία του Βατάτζη, κόπηκαν νομίσματα, χρυσά υπέρπυρα, τραχέα αργυρά, τραχέα από κράμα χαλκού με μικρή ποσότητα αργύρου και χαλκά τεταρτηρά. Τα νομισματοκοπεία βρίσκονταν στην Μαγνησία και στην Θεσσαλονίκη.

Στο υπέρπυρον φαίνεται, στην μία όψη, ο Ιωάννης Γ΄ που στέκεται αριστερά και στα δεξιά στέκεται η Παναγία με το δεξί της χέρι να ακουμπά το κεφάλι του. Στην άλλη όψη, φαίνεται ένθρονος ο Χριστός.

Κριτική

Σας  εύχομαι   ολόψυχα  υγεία  και  τέτοια  γραπτά, τα  έχουν   ανάγκη  οι  υγιώς σκεπτόμενοι  Έλληνες

Διαβάζοντας το  πόνημά σας, σας αφιερώνω ότι  ακολουθεί...

Θερμά  σας  ευχαριστώ.

Μετά  τιμής

Βασίλειος  Χαλάτσης    Ηλεκτρονικός     Μεσολόγγι      

    

Ιωάννης Γ΄ Βατάτζης 

 

Μπαίνουμε στα χρονοχώραφα του 12^ου αιώνα.

Από επιφανή βυζαντινή οικογένεια, στο Διδυμότειχο,

γεννιέται ένα πολυδαίδαλο φωτεινό μυαλό, Ελληνικό.

Η καταξίωση ενός κοινού θνητού, στα ύπατα αξιώματα

 

.Ο Ιωάννης Βατάτζης από μικρός έδειξε οξυδέρκεια και ευφυΐα.

Ατρόμητος, φιλόδοξος, εμφορούμενος από φλογερό ζήλο,

για την Ελληνική ιστορία, θαύμαζε τον στρατηλάτη Μ. Αλέξανδρο.

Μιμούμενος, οδηγεί και τα δικά του βήματα, στην ένδοξη πορεία.

 

Αρχές 13^ου αιώνα, φραγκοκρατείται η λεηλατούσα βασιλεύουσα.

Η βυζαντινή εξουσία, εδραιώνεται ανατολικά στη πόλη Νίκαια.

Αποδεκατίστηκε η κραταιά αυτοκρατορία, περιορίζεται στη Μ. Ασία.

Ο πατριάρχης ορκίζει τον Θεόδωρο Γ΄ Λάσκαρη νέο αυτοκράτορα...

 

Η φήμη του φέρελπι, γενναίου και χαρισματικού Ιωάννη Βατάτζη,

ξεδιπλώνεται σε όλη την επικράτεια της Νίκαιας.

Ο σπουδαίος Θεόδωρος Γ΄ Λάσκαρης του αναθέτει τα ηνία της εξουσίας,

κάνοντάς τον και γαμπρό του, με την κόρη του Ειρήνη.

 

Ο Βατάτζης ορκίζεται πίστη στο Θεό και στα ιδανικά του Ελληνισμού.

Υπήρξε τολμηρός, νουνεχής, πράος, δημοκράτης βασιλιάς.

Η έγνοια του νέου αυτοκράτορα η δικαιοσύνη και η ευημερία του λαού,

με ψυχοπνεύμα την ανάσταση του γένους και επανάκτηση της βασιλεύουσας.

 

Ο Βατάτζης ανέλαβε την Νίκαια επαρχία και την έκανε αυτοκρατορία!

Δεν είχε πατέρα βασιλιά, αλλά είχε καρδιά βασιλιά, κι ανθρωπιά!

Πηγή διορατικότητας πολυσχιδής, ιδρύει φιλανθρωπικά ιδρύματα,

Ελληνικά σχολεία, βιβλιοθήκες, νοσοκομεία, ναούς και μοναστήρια.

 

Της αγαπημένης του αυτοκράτειρας Ειρήνης, το λεγόμενο ωάτιο στέμμα,

το αγόρασε ο Βατάτζης, πουλώντας αυγά από το κτήμα που διατηρούσε.

Δείχνοντας ιδιαίτερη ευαισθησία για τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα,

συχνά μεταμφιεζόταν ρακένδυτος εργάτης, τους αγρότες βοηθούσε.

 

Ο Βατάτζης έθεσε τις βάσεις, για την εκδίωξη των Φράγκων απ' τη Πόλη.

Πλανιέται ο θρύλος του μαρμαρωμένου βασιλιά, του Ιωάννη Γ΄ Βατάτζη!

Μαρτυρία για το άφθαρτο κοιμώμενο σώμα του, κάπου στη πόλη... συγκλονίζει.

Ο Άγιος βασιλιάς  Ιωάννης Βατάτζης, ο ελεήμων, είναι στη καρδιά μας, ζει!

 

Το πιο φωτεινό ομιλητικό και ασύγκριτης ομορφιάς βλέμμα έσβησε το 1254.

Ο πατέρας των Ελλήνων δεν ευτύχησε να ζήσει την απελευθέρωση της Πόλης το1261

Για τους  μεταγενέστερους, θα  μπορούσε να ήταν παράδειγμα προς  μίμηση...  

 

Χαλάτσης  Βασίλειος    Μεσολόγγι  3-7-20