Ταγματάρχης Σταυριάνα Σάββαινα: Η Αγωνίστρια του 1821! Πολέμησε, και θάφτηκε με έρανο...

18/3/2021

Σταυριάνα Σάββαινα: Η παράτολμη Σπαρτιάτισσα, απόγονος του Λεωνίδα,  που πολέμησε για την Λευτεριά και πέθανε λησμονημένη και πάμφτωχη! 

"Αδύνατον! Δεν μπορεί ο θάνατός σου να είναι αληθινός! Στον εφιάλτη μέσα είσαι απαγχονισμένος και γύρω σου χορεύουν οι βάρβαροι τούρκοι και πίνουν και γλεντούν! Κατάρα να πέσει στα κεφάλια τους, φωτιά να κάψει τα σπίτια τους!" Ούρλιαξε η Σταυριάνα και υποσχέθηκε, με στεγνά μάτια και μουσκεμένη από την οδύνη ψυχή, στον άντρα της να εκδικηθεί το θάνατό του. 

Ο άντρας της, μέλος της Φιλικής Εταιρείας, ο Γιωργάκης Σάββας, απαγχονίστηκε από τους τούρκους τις πρώτες ημέρες της Επανάστασης στον Μυστρά. 

Η Σπαρτιάτισσα Σάββαινα, γεννημένη στο Παρόρι, το 1772, με το σπαθί του στα χέρια της πήγε να δει τα μικρά της που κοιμόταν αγκαλιά το ένα με το άλλο. Έσκυψε πάνω από τα κεφαλάκια τους, κρατώντας την ανάσα της, μην και τα ξυπνήσει. "Ορκίστηκα να εκδικηθώ την δολοφονία του πατέρα σας! Ορκίστηκα να  προσφέρω σε σας αγαπημένα μου παιδιά την Λευτεριά, γιατί αλλιώς θα έχετε την μοίρα του πατέρα σας. Κι αυτό δεν θα τ΄ αντέξει η καρδιά μου, να σας δω κρεμασμένα από τούρκικο χέρι! Θα πάω να πολεμήσω για τον πατέρα σας και για σας! Γιατί εσείς είστε η Ελλάδα μου που την σκοτώνουν!" Αν τα μάτια μπορούσαν να εκφραστούν με λέξεις, αυτές θα είχε ακουμπήσει στα τρυφερά αυτάκια τους. 

Σαν αισθάνθηκε την ψυχή της να φουρτουνιάζει, έφυγε βιαστικά, και πετρώνοντας την καρδιά της, η Σταυριάνα άφησε την αδερφή της να προσέχει τα βλαστάρια της. Την καλούσε το καθήκον, έπρεπε με τ΄ άρματα να οργώσει για να σπαρθεί η Λευτεριά. 

Κατατάχθηκε λοιπόν στο σώμα του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη που ήταν φίλος του άντρα της και πήρε μέρος, η ατρόμητη και φοβερή Σταυριάνα, σε όλες τις μάχες. Από το ένα οχυρό στο άλλο, στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, στην μάχη στο Βαλτέτσι 12 με 13 του Μάη, αλλά κι αργότερα βρισκόταν στα Τρίκορφα, στην Εύβοια, στο Πέτα, στη Βέργα του Αλμυρού. 

Πολεμούσε μαζί με τους Γενναίους του 1821, καταμεσής του χαλασμού των όπλων και των σπαθιών, των ποδοβολητών και των κραυγών. Δεν φοβόταν, γιατί η εικόνα του κρεμασμένου Γιώργη της ήταν οδηγός της και τα παιδιά της που τα πλάκωνε η σκλαβιά, ήταν το φως που την οδηγούσε. 

Μέσα στις φωτιές του πολέμου, η λεβεντοσπαρτιάτισσα "μόνη ετόλμα συνεχώς εξέρχεσθαι από του ενός εις τον άλλον προμαχώνα και διανέμειν πυριτοβολάς, όπου η ανάγκη εκάλει" έγραψε ο ιστορικός Φιλήμων γι΄ αυτήν την γενναία και ριψοκίνδυνη Ελληνίδα. 

Όταν άνοιγε το στόμα της να μιλήσει για την Λευτεριά, μέσα από τις λέξεις της βροντοφώναζαν οι ηρωικοί πρόγονοι: Μολών λαβέ! Και γινόταν ένα με τις μάχες, αψηφώντας τους τούρκους και τις σφαίρες τους. 

"Η Σταυριάνα, μόνη μεταξύ των ανδρών, αψηφούσε τις σφαίρες και μετέφερε τις πυριτιδοβολές από προμαχώνος εις προμαχώνα" έγραψε η Καλλιρόη Παρρέν στην γνωστή εκείνη την εποχή "Εφημερίδα των Κυριών". Ο Μαυρομιχάλης και ο Πλαπούτας δεν πίστευαν στα μάτια τους, όταν την έβλεπαν με πόση αποφασιστικότητα και ορμή δούλευε για την Λευτεριά του έθνους. 

Δυστυχώς, οι ιστορικοί της εποχής της, αλλά και οι ύστεροι, δεν ενδιαφέρθηκαν να γράψουν για τις ηρωικές πράξεις της, ώστε να μάθουν και να διδαχθούν όλοι από τα έργα της. Μα δεν ήταν μόνο αυτό το κακό. 

Όταν τέλειωσε η Επανάσταση, η Σταυριάνα αποστρατεύτηκε με το βαθμό του ταγματάρχη και βρέθηκε να ζει στο Ναύπλιο, σε ένα μικρό και λιτό σπίτι, αναγκασμένη, μετά από τις κακουχίες του πολέμου, να δουλεύει σκληρά για να ζήσει. Σύνταξη δεν της έδωσαν, οι πολιτικάντηδες της εποχής εκείνης. 

Μόνο ο Καποδίστριας, ο άξιος πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας, έσκυψε με φροντίδα πάνω από την ηρωίδα. Πώς θα μπορούσε να πράξει αλλιώς αυτός ο μεγάλος άνδρας; Η καρδιά του ρίγησε σαν διάβασε την αναφορά της Σταυριάνας:

"Το στάδιον της πολεμικής δόξας είναι βέβαια διά τους άνδρας, όταν όμως είναι λόγος περί σωτηρίας της πατρίδος, όταν όλη σχεδόν η φύσις συντρέχει προς υπεράσπισίν της, αι γυναίκες της Ελλάδος έδειξαν πάντοτε ότι έχουν καρδίαν να κινδυνεύσουν συναγωνιζόμεναι ως οι άνδρες, ημπορούν να ωφελήσουν μεγάλως εις τας πλεόν δεινάς περιστάσεις..." Με τούτα τα λόγια, προς την Δ΄ Εθνοσυνέλευση στο Άργος, τον Αύγουστο του 1829, η Σάββαινα ζητούσε μια μικρή σύνταξη για να μπορέσει να δώσει τροφή στο πονεμένο από τις μάχες κορμί της. 

Ο Καποδίστριας ανταποκρίθηκε στο αίτημά της και της έδωσε την οικονομική ενίσχυση που χρειαζόταν και την είχε κερδίσει με το σπαθί της. 

Αλλά, ο πρώτος Κυβερνήτης δολοφονήθηκε και στα ελληνικά πράγματα αναμείχθηκαν και οι Βαυαροί και έβαλαν τον Όθωνα βασιλιά της Ελλάδας. Και αυτός, μαζί με τους παρατρεχάμενους Έλληνες πολιτευτάδες, αφαίρεσαν την μικρή οικονομική βοήθεια από την Σταυριάνα. 

Καταραμένη φτώχεια έπεσε στο σπίτι της Σταυριάνας. Με ελεημοσύνες ζούσε. Τα χρόνια κυλούσαν, και η ηρωίδα, αυτή που σαν ελάφι έτρεχε στις μάχες για την Απελευθέρωση, ξέμενε μόνη και λησμονημένη. Ποτέ δεν είπε κακιά κουβέντα για την πατρίδα. Το έχουν αυτό οι μεγάλοι ήρωες, δίνουν για την πατρίδα την ζωή τους, και δεν σηκώνουν κουβέντα εις βάρος της! Τόσο θεϊκά πλασμένη είναι η αντοχή τους!

Από την γοργόνα των μαχών του 1821, στο έτος 1868 στο Ναύπλιο είχε απομείνει μια σκελετωμένη γριούλα που τελικά άφησε την ύστατη πνοή της άπορη και πεταμένη από το πολιτικό σύστημα της εποχής. 

Για την ταφή της χρειάστηκε να γίνει έρανος! 

Συγγνώμη Σταυριάνα Σάββαινα! Αμέτρητα συγγνώμη σου στέλνουμε εκεί ψηλά που βρίσκεσαι μαζί με τους Αθάνατους του Γένους μας!