Ιστορία: Το άλλο "παιδομάζωμα" - Η τραγική ιστορία Ελληνόπουλων και ο ρόλος των κομμουνιστών και του Πέτρου Κόκκαλη

Μια σπάνια φωτογραφία. Νέοι, παιδιά των ανταρτών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) στην περίοδο του Εμφυλίου, με τοπικές ενδυμασίες και γιγαντιαία πορτρέτα του Στάλιν και του Ζαχαριάδη, σε δημόσια διαδήλωση, σε γειτονική βαλκανική χώρα. 

20/12/2021

28.000 Ελληνόπουλα, παιδιά ανταρτών, μεταφέρθηκαν στις λαϊκές δημοκρατίες κατά τον εμφύλιο πόλεμο - Ένα συγκλονιστικό κείμενο του Τίτου Αθανασιάδη

που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Απογευματινή, Πέμπτη 27 Μαρτίου 2003. 

"Ο αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Τσαλδάρης, απέστειλε σήμερα στον ΟΗΕ τηλεγράφημα με το οποίο καταγγέλλει την εκ μέρους ανταρτών του κομμουνιστικού "Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας" ΔΣΕ μεταφορά χιλιάδων Ελληνοπαίδων στις χώρες του σοσιαλιστικού στρατοπέδου. 

Η επιχείρηση του ΔΣΕ άρχισε περί τα μέσα Φεβρουαρίου 1948 στις περιοχές που ελέγχονταν από τους αντάρτες και συνόρευαν με την Αλβανία, τη Γιουγκοσλαβία και τη Βουλγαρία και συνεχίστηκε σχεδόν ολόκληρο το 1948 και αρχές του 1949. Σε ορισμένες περιπτώσεις μεταφέρθηκαν και παιδιά από τη Θεσσαλία και τη Ρούμελη. Το σύνολο των παιδιών των μεταφερθέντων στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού υπολογίστηκε τότε από την ελληνική κυβέρνηση σε 28.000. Πηγές όμως των κομμουνιστών έκαναν λόγο για 25.000. Μεταγενέστερα, κομμουνιστικές πηγές αναφέρθηκαν σε "πάνω από 25.000". 

Ο Κων. Τσαλδάρης που μίλησε στον ΟΗΕ την 28η Σεπτεμβρίου 1948 για το ζήτημα υπήρξε δριμύς. Υποστήριξε ότι τα παιδιά αυτά ηλικίας 3 έως 14 ετών είχαν απαχθεί από την οικογενειακή εστία τους. Είχαν αποσπασθεί από τους γονείς τους παρά τη θέλησή τους. 

Και αφού διατύπωνε την ανησυχία του για τις ταλαιπωρίες τους σε ξένες χώρες και σε αφιλόξενο περιβάλλον, εξέφραζε την άποψη ότι θα κατέληγαν γενίτσαροι σε βάρος της πατρίδας τους, κάτω από την κομματική διαπαιδαγώγηση, την οποία θα υφίσταντο. Η όλη επιχείρηση συνεπώς των κομμουνιστών δεν ήταν τίποτε άλλο -ετόνιζε- παρά ένα νέο "παιδομάζωμα" και μια "γενοκτονία". Υπαινισσόμενος έτσι το "παιδομάζωμα" και τη "γενοκτονία" που πραγματοποιούσαν οι Τούρκοι, από την εποχή του σουλτάνου Ορχάν το 1329 και του Σελήμ Α΄, εναντίον του Γένους των Ελλήνων. 

Για να περιορίσει τη μεταφορά των παιδιών των ανταρτοκρατούμενων περιοχών στα κράτη του ανατολικού συνασπισμού η τότε οικουμενική κυβέρνηση του Θεμιστοκλή Σοφούλη εδημιούργησε κέντρα προστασίας παιδιών των περιοχών αυτών στη Νότια Ελλάδα, τις γνωστές "παιδουπόλεις". Επρόκειτο για πρόγραμμα που τέθηκε υπό την αιγίδα της τότε βασίλισσας Φρειδερίκης. Αλλά την ευθύνη του προγράμματος είχε η κυβέρνηση, αφού οι βασιλείς είναι ανεύθυνοι, σύμφωνα με το Σύνταγμα. Η κυβερνητική αυτή κινητοποίηση άρχισε την ίδια εποχή με την αντίστοιχη των κομμουνιστών. Οι κομμουνιστές όμως χαρακτήριζαν τις παιδουπόλεις "κέντρα τρομοκρατίας και προπαγάνδας των μοναρχοφασιστών". 

Γεγονός είναι ότι στις παιδουπόλεις είχαν συγκεντρωθεί μέχρι τέλους του 1948, 12.500 παιδιά, με πρόβλεψη για περίθαλψη άλλων 25.000 αργότερα. Το σύνολο, ωστόσο, των παιδιών που είχαν ανάγκη προστασίας έφθανε τα 90.000.

Το θέμα προκάλεσε διεθνή σάλο και ασχολήθηκε μ΄ αυτό η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, την 27η Νοεμβρίου 1948, η οποία υιοθέτησε παμψηφεί απόφαση, που συνιστούσε την επιστροφή στην Ελλάδα των απομακρυθέντων από αυτήν Ελληνοπαίδων, "εφόσον τα παιδιά αυτά, ο πατέρας ή η μητέρα τους, ή σε περίπτωση απουσίας τους, ο πλησιέστερος συγγενής τους, εκφράσει την επιθυμία αυτή". 

Η απόφαση υποδείκνυε στη συνέχεια και τρόπο για την πραγματοποίησή της. Η καθηγήτρια πανεπιστημίου Ειρήνη Λαγάνη που πραγματεύθηκε το ζήτημα στο βιβλίο της "Το παιδομάζωμα"-εκδόσεις Ι. Σιδέρης, επισημαίνει ότι "ο χαρακτήρας της μετακίνησης των παιδιών υπήρξε ένα από τα αμφιλεγόμενα σημεία του επίμαχου ζητήματος, αν δηλαδή επρόκειτο για απομάκρυνση των παιδιών με την έγκριση των γονέων τους ή αντίθετα για απαγωγή". Η συγγραφέας παραθέτει σχετικά την έκθεση της ειδικής επί των βαλκανικών ζητημάτων επιτροπής του ΟΗΕ, που σ΄ ένα σημείο της αναφέρει: "Ενώ μερικοί γονείς συμφώνησαν, ύστερα από εξαναγκασμό, για τη μετακίνηση των παιδιών τους και κάποια παιδιά μετακινήθηκαν πράγματι με τη βία, άλλοι γονείς συγκατατέθηκαν ή τουλάχιστον δεν εναντιώθηκαν σε μια τέτοια μετακίνηση. Δεν ήταν δυνατόν (ως εκ τούτου) στην Ειδική Επιτροπή να καθορίσει τον ακριβή αριθμό των παιδιών που μετακινήθηκαν, από τις κατηγορίες αυτές".

Υπεύθυνος για την παραμονή, την εκπαίδευση και την υγεία των παιδιών που βρέθηκαν από την Ελλάδα στις σοσιαλιστικές χώρες, ήταν ο υπουργός Παιδείας της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης των Κομμουνιστών, Πέτρος Κόκκαλης (πατέρας του Σωκράτη Κόκκαλη), ο οποίος την 19η Ιουνίου 1949, όταν είχε ολοκληρωθεί η μεταφορά, ευχαρίστησε τις κυβερνήσεις των σοσιαλιστικών χωρών που είχαν δεχθεί παιδιά από την Ελλάδα, τονίζοντας ότι στις χώρες αυτές εξασφαλίζονταν άριστες συνθήκες για τη μόρφωση και επαγγελματική τους κατάρτιση".

Παρατηρούμε τον δυσάρεστο έως τραγικό ρόλο του ΟΗΕ στο ζήτημα του παιδομαζώματος των Ελληνόπουλων, που βρήκε υπογείως τρόπο να υποτιμήσει την σημασία αυτής της φρικτής πράξης. Και, επίσης, τον αντεθνικό ρόλο του πατέρα του Σωκράτη Κόκκαλη, Πέτρου. Ο γιος του Σωκράτη, συνονόματος του παππού του, Πέτρος, είναι σήμερα ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και υποστηρίζει σθεναρώς την ψευδοσυμφωνία των Πρεσπών. Τυχαίο;