Ο θάνατος του Παύλου Μελά: Η συγκλονιστική επιστολή του Γερμανού Καραβαγγέλη στον Ίωνα Δραγούμη

12/10/2022

Θερμά συλλυπητήρια για την εθνική απώλεια του πρωτομάρτυρος της εθνικής παλιγγενεσίας... Η συγκλονιστική επιστολή του Γερμανού Καραβαγγέλη προς τον Ίωνα Δραγούμη - Έκλαιγε απαρηγόρητος και λιποθύμησε, μόλις έμαθε πως ο Παύλος Μελάς δολοφονήθηκε...

Φίλτατε αδελφέ,

Μαθών ότι εφθάσατε εις Αθήνας, εν συγκινήσει ψυχής και φρικτή δοκιμασία τεθλιμμένης καρδίας υποβάλλω τη Υμετέρα Αγάπη θερμά συλλυπητήρια επί τη εθνική απωλεία του ενδόξου ήρωος, ενθουσιώδους πατριώτου, πολυκλαύστου αδελφού μου, πολυτίμου γαμβρού σου και πρωτομάρτυρος της εθνικής παλιγγενεσίας. 

Εγώ τον εθρήνησα και τον θρηνώ εισέτι απαρηγόρητος. Φαντάζομαι δε μακρόθεν οποία καταιγίς φρικώδης ενέσκηψεν εις τον δεδοξασμένον οίκον σας και ποίαν πληγήν κατήνεγκεν εις την τρυφεράν σου καρδίαν η ανήκεστος συμφορά. 

Αφού εμέ ουδείς δύναται να παρηγορήση, εύχομαι θερμώς ο Θεός των πατέρων ημών να ενισχύση την τεθλιμμένην καρδίαν σου και να παρηγορήση χήραν και ορφανά εν τη φρικώδει δοκιμασία.

Τα χρέη των συγγενών του αειμνήστου πρωτομάρτυρος είχον το ατύχημα να εκτελέσω εγώ. Τη 23η του απαισίου μηνός μετέφερεν επί κραβάτου εις την πόλιν ημών ο στρατός το ιερόν του πολυκλαύστου μας εθνομάρτυρος. Είναι αδύνατον να περιγράψω ενταύθα την άληστον και ζοφώδη εκείνην ψυχολογικήν στιγμήν. Μικρού δειν έπιπτον λιπόθυμος εν τω Διοικητηρίω και οι κρουνοί των δακρύων μου προύδοσαν εις τους πέριξ την ανεμοζάλην της κλονισθείσης ψυχής μου. Συνελθών εκ της αποτόμου σκοτιδινιάσεως εζήτησα να ενταφιάσω το ιερόν λείψανον του αειμνήστου μας μάρτυρος. 

Περί την δύσιν του ηλίου παρεδόθη μοι υπό των Αρχών, αλλά το μεν ένεκα της παρελθούσης ώρας, το δε θέλων να κερδίσω καιρόν προς προετοιμασίαν ανάλογον του μεγάλου ανδρός, κατέθεσα τον σεπτόν νεκρόν εντός μικράς βυζαντινής εκκλησίας κειμένης απέναντι της Μητροπόλεως, δι΄ όλης δε της νυκτός άγρυπνος διαμείνας εν τω οίκω επιστηθίου λαβόντος με παρ΄ εαυτώ, όπως με παρηγορήση ητοίμασα νέον νεκρικόν κράβατον με επιστέγασμα φέρον το σημείον του σταυρού και το κλεινόν όνομά του, ητοίμασα τον ένδοξον τάφον του εν τω περιβόλω του βυζαντινού ναού υπό δύο δενδρύλια απέναντι του παραθύρου μου, τη δε επαύριον Κυριακή, όρθρου βαθέος, περιέδεσα τας μαρτυρικάς χειράς του με εν μετάξινον μαντίλιόν μου, κατέθεσα επί του στήθους του εν Ευαγγέλιον, ένα Σταυρόν και μίαν εικόνα και πριν αρχίση η λειτουργία ετελέσαμεν την κηδείαν του. 

Πεπνιγμένος εν λυγμοίς ανέγνωσα τας ευχάς εντός του Μητροπολιτικού ναού και μη υπάρχοντος εν αυτώ νεκραταφείου μετέφερα ο ίδιος εις τον παρακείμενον περίβολον του βυζαντινού ναού των Ταξιαρχών το σεπτόν σκηνός του, το κατέβρεξα με πύρινα δάκρυα και απελθών έπεσα επί της στρωμνής μου όπως θρηνώ τον αοίδημον ήρωα. Οι ιερείς καθ΄ εκάστην ημέραν διετάχθησαν να εύχωνται επί του τάφου του. Προσωρινώς ανιδρύσαμεν ευπρεπή τάφον επί του οποίου φέγγει ο νεκρικός φανός, μέχρις ου ανατείλη η ημέρα καθ΄ ην η πατρίς θα ανεγείρη σύσσωμος επ΄ αυτού το αθάνατον της δόξης τρόπαιον. Τη 22α τρέχοντος ετελέσθη αθορύβως μνημόσυνον, είθε δε η θεία Πρόνοια να ευδοκήση μετ΄ ου πολύ να τελέσωμεν μνημόσυνον πάνδημον οι πάντες επί το αυτό. 

Δεν θα λησμονήσω επί ζωής τας οδυνηράς πικρίας, ας διήλθον τας ημέρα αυτάς, εξακολουθώ δε ευρισκόμενος νοερώς εν μέσω υμών και συνοδυρόμενος υμίν. 

Απαρηγόρητος Κώστας Γεωργίου 

Πηγή: Απομνημονεύματα Γερμανού Καραβαγγέλη - +Μητροπολίτου Καστοριάς - Ο Μακεδονικός Αγών, εκδ. Μπαρμπουνάκης