Χίλων ο Λακεδαιμόνιος: Ο σοφός που είπε ότι τα Κύθηρα δεν έπρεπε να υπάρχουν!

2/11/2022

Χίλων ο Λακεδαιμόνιος ήταν σοφός, έντιμος, σοβαρός, βαθυστόχαστος και λακωνικός στον λόγο του. Πριν πεθάνει από υπερβολική χαρά, άφησε πίσω του σοφές συμβουλές, τις οποίες αξίζει να μελετήσουμε και να εφαρμόσουμε στην καθημερινή ζωή μας. 

Χίλων, γιος του Δαμάγητου, Λακεδαιμόνιος. Έγραψε ένα ελεγειακό ποίημα 200 στίχων, και έλεγε ότι η κυριότερη αρετή του ανθρώπου είναι να προβλέπει, με τη βοήθεια της σκέψης, το μέλλον. 

Στον αδερφό του, που δυσφορούσε γιατί δεν έγινε έφορος, ενώ εκείνος ήταν, είπε: "Ο λόγος είναι ότι εγώ ξέρω να υπομένω τις αδικίες, ενώ εσύ όχι". Έφορος έγινε στην 55η Ολυμπιάδα - η Παμφίλη όμως λέει στην 56η, και μάλιστα ότι υπήρξε ο πρώτος έφορος - τότε που άρχοντας στην Αθήνα ήταν ο Ευθύδημος, όπως λέει ο Σωκράτης. Ήταν ο πρώτος που εισηγήθηκε τον συνδυασμό εφόρων-βασιλιάδων, ο Σάτυρος όμως λέει ότι αυτό το έκανε ο Λυκούργος. 

Όπως διηγείται ο Ηρόδοτος στο πρώτο βιβλίο των Ιστοριών του, όταν κάποτε ο Ιπποκράτης έκανε θυσία στην Ολυμπία και τα καζάνια έβρασαν από μόνα τους, ο Χίλωνας τον συμβούλεψε ή να μην παντρευτεί ή, αν είναι παντρεμένος, να διώξει τη γυναίκα του και να αποκηρύξει τα παιδιά του. Λένε επίσης ότι ρώτησε κάποτε τον Αίσωπο ποια είναι η δουλειά του Δία, και εκείνος του είπε: "Να χαμηλώνει τα ψηλά και να ψηλώνει τα χαμηλά". 

Όταν τον ρώτησαν σε τι διαφέρουν οι μορφωμένοι από τους αμόρφωτους, είπε "στις καλές ελπίδες". Τι είναι δύσκολο; "Το να μη μιλάς για ό,τι είναι μυστικό, το να οργανώνεις σωστά τον ελεύθερο χρόνο σου, και όταν σε αδικούν να μπορείς να το υπομένεις". 

Σύστηνε μεταξύ άλλων και τα εξής: 

Να συγκρατείς τη γλώσσα σου.

Να μην κακολογείς τους πλησίον σου, αλλιώς θα ακούσεις πράγματα που θα σε στεναχωρήσουν.

Να τιμάς τους γέρους.

Να φυλάγεις τον εαυτό σου. 

Ο γάμος σου να είναι λιτός. 

Να προτιμάς τη ζημιά παρά το αισχρό κέρδος: η ζημιά σε στεναχωρεί μόνο μια φορά, ενώ το αισχρό κέρδος για πάντα. 

Μην περιγελάς άνθρωπο που τον βρήκε δυστυχία. 

Η γλώσσα σου να μην προτρέχει της διανοίας σου. 

Να συγκρατείς τον θυμό σου. 

Να μην αντιπαθείς την τέχνη των μάντεων.

Να είσαι ήρεμος. 

Η φήμη του απλώθηκε σε όλη την Ελλάδα με την πρόβλεψη που έκανε για τα Κύθηρα, το νησί της Λακωνίας. Όταν δηλαδή γνώρισε τη φύση του νησιού, είπε: "Μακάρι να μην είχε υπάρξει ποτέ ή, μια και υπήρξε, να είχε καταποντισθεί". 

Και ήταν σωστή η πρόβλεψή του. Γιατί ο Δημάρατος, εξόριστος από τη Σπάρτη, συμβούλεψε τον Ξέρξη να συγκεντρώσει τα πλοία του σ΄ αυτό το νησί - η Ελλάδα θα είχε ασφαλώς κατακτηθεί, αν ο Ξέρξης είχε πεισθεί. Και αργότερα, στην εποχή του Πελοποννησιακού Πολέμου, ο Νικίας κατέλαβε το νησί, εγκατέστησε εκεί αθηναϊκή φρουρά και προξένησε πάμπολλα κακά στους Λακεδαιμονίους. 

Ο Χίλων ή Χείλων ο Λακεδαιμόνιος ήταν ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας που αγαπούσε τον λιτό, λακωνικό, αλλά ουσιαστικό λόγο. Είχε γεννηθεί το 600 π.Χ. στην Σπάρτη και πέθανε στα 80 του χρόνια στην Πίσα της Σικελίας. Λέγεται ότι πέθανε από υπερβολική χαρά.

Όταν ο γιος του γύρισε από τους Ολυμπιακούς Αγώνες νικητής στην πυγμαχία, ο Χίλων τον αγκάλιασε κι ευθύς, από την υπερβολική χαρά του, πέθανε. 

Στον τάφο του οι αρχαίοι Έλληνες έγραψαν: Μακάρι να είχαμε κι εμείς τέτοιο θάνατο. 

Πηγές: "Οι Επτά Σοφοί", Δημήτριος Λυπουρλής, Εκδ. Ζήτρος, lus.gr & chilonas.com από όπου η φωτογραφία.