Τι φώναξε ο Μακεδονομάχος Χρήστος Πραντούνας, όταν η φονική σφαίρα τον βρήκε στο μέτωπο

28/4/2023

ΟΤΑΝ ΟΙ ΠΑΝΕΛΛΗΝΕΣ, ΜΕΤΑ ΤΟ 1904, ΤΡΕΞΑΝ ΝΑ ΣΩΣΟΥΝ ΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: Ο Ναξιώτης Μακεδονομάχος Ήρωας Χρήστος Αντ. Πραντούνας (καπετάν Καψάλης) 1873 - 1906. Το παράδειγμα της αυτοθυσίας του παραμένει πάντα φωτεινό για όλους τους Έλληνες.

Ο Χρήστος Πραντούνας γεννήθηκε το 1873 στα Λεχαινά του νομού Ηλείας όπου ο πατέρας του Αντώνιος Πραντούνας από την Νάξο υπηρετούσε σαν Ειρηνοδίκης. Για την ίδια αιτία πήγε γυμνάσιο στην Καρδίτσα και στα Τρίκαλα. Φοίτησε 2 χρόνια στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1893 κατετάγη εθελοντικά στο ιππικό. Στον πόλεμο του 1897 ήταν λοχίας και έγινε γνωστός για τις ανδραγαθίες του στις μάχες. Το 1898 μπήκε πρώτος στη Σχολή Υπαξιωματικών από όπου μετά από τρία χρόνια βγήκε ανθυπίλαρχος.

 

Ήταν άριστος ιππέας και είχε έρθει πολλές φορές πρώτος σε ιππικούς αγώνες, άριστος σκοπευτής, ξιφομάχος, αθλητής, χορευτής αλλά και καλλιτέχνης (ασχολιόταν με τη ζωγραφική και την τυπογραφία). Ήταν περιζήτητος στους αριστοκρατικούς κύκλους της Αθήνας. Είχε στενή σχέση με τον πρίγκιπα Ανδρέα και τη γυναίκα του Αλίκη καθώς και με τη Γαλλίδα μαρκησία Λουΐζα ντε Ριανκούρ και τις οικογένειες Σούτσου, Ράλλη, Μαύρου και Παπούδωφ.

 

Την ευαίσθητη ψυχή του και τον φλογερό πατριωτισμό του συγκίνησε η υπόθεση της Μακεδονίας , ο Ελληνισμός της οποίας στέναζε από τις επιδρομές και τις ωμότητες των Βουλγάρων κομιτατζήδων και την ανοχή και την αδιαφορία των Τούρκικων αρχών. 

 

Πρωτοπόρος του Μακεδονικού Αγώνα μαζί με τον Παύλο Μελά, στα 1905 και 1906, ήταν και ο Χρήστος Πραντούνας που διάλεξε για κωδικό όνομα το καπετάν Καψάλης σε ανάμνηση του προπάππου του (από τη μεριά της μητέρας του) ήρωα της εξόδου του Μεσολογγίου Χρήστου Καψάλη.

Η αποστολή που ανέλαβε ήταν η πιο επικίνδυνη και αποσκοπούσε στην εκκαθάριση της λίμνης των Γιαννιτσών από τους κομιτατζήδες, που την είχαν ορμητήριο των επιτηρήσεων τους. 

 

Η τελική του επιχείρηση εναντίον τους έγινε τη μοιραία γι΄ αυτόν 21η Απριλίου 1906 , που με τη παλληκαριά του και τους Έλληνες οπλαρχηγούς της περιοχής άρχισε την επίθεση εναντίον εχθρού επταπλάσιου σε αριθμό.

 

Η μάχη γινόταν πάνω σε βάρκες. Ο Πραντούνας πλησίασε πάρα πολύ τους Βούλγαρους και τους πολεμούσε όρθιος παρά τις προτροπές του υπαρχηγού του και του βαρκάρη να προστατεύσει τον εαυτό του. Η φονική σφαίρα τον βρήκε στο μέτωπο και οι τελευταίες λέξεις που πρόλαβε να πει πριν ξεψυχήσει ήταν "ΖΗΤΩ Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΣ". 

 

Ο θάνατος του προκάλεσε μεγάλη συγκίνηση σε όσους τον γνώριζαν προσωπικά αλλά και σε όσους τον είχαν μάθει σαν "καπετάν Καψάλη" από τις επιχειρήσεις στη Μακεδονία. Ολόκληρος ο Τύπος και αρκετοί συγγραφείς ασχολήθηκαν με τον Μακεδονομάχο ήρωα, ενώ η Κυβέρνηση, ο Δήμος Αθηναίων, το Πανεπιστήμιο και διάφοροι Σύλλογοι έκαναν παλλαϊκά μνημόσυνα στη Μητρόπολη Αθηνών. 

 

Στην Νάξο επίσης έγιναν μνημόσυνα, εκφωνήθηκαν λόγοι και γράφτηκαν άρθρα σε τοπικές εφημερίδες. Στη Στρατιωτική Λέσχη Αθηνών τοποθετήθηκε προσωπογραφία του. Στη Μακεδονία του έφτιαξαν κενοτάφιο.

 

Στη Νάξο επίσης το 1938, τοποθετήθηκε η προτομή του στην πλατεία μπροστά από τη νοτιοδυτική πύλη του Κάστρου (Παραπόρτι) που φέρει το όνομα του.

 

Προτομή του υπάρχει ακόμη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών και στα Λεχαινά. Το όνομά του έχουν επίσης οδοί στην Αθήνα (στους Αμπελόκηπους), στη Θεσσαλονίκη και στα Λεχαινά.

Το παράδειγμα της αυτοθυσίας του παραμένει πάντα φωτεινό για όλους τους Έλληνες.

Ιάκωβος Ναυπλιώτης Σαραντινός

Δικηγόρος - Ιστορικός

Ναξιακά τεύχος 21 – 22 Ιουλίου Οκτωβρίου 1988 & ανάρτηση στο fb από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Απογόνων Μακεδονομάχων Παύλος Μελάς