Αριστείδης ο Δίκαιος και τι του έκανε ένας αχάριστος Αθηναίος πολίτης

12/5/2023

Αριστείδης ο Δίκαιος, 540 ή 550-468 π.Χ.: Στρατηγός και πολιτικός, υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς Έλληνες με δημόσια δράση. Στην μάχη του Μαραθώνα ήταν ένας από τους 100 Έλληνες στρατηγούς. Αργότερα ανακηρύχθηκε Άρχοντας των Αθηνών. Και ύστερα, εξοστρακίστηκε...

Διακρινόταν για την σωφροσύνη και την αγάπη του για την πατρίδα, ταυτόχρονα ήταν αυστηρά προσηλωμένος στο πνεύμα της δικαιοσύνης. Γι΄ αυτό ακριβώς η ιστορία τον χαρακτήρισε "δίκαιο". 

Ο γεννημένος στην Αθήνα Αριστείδης, μπορεί να ήταν σπουδαίο δημόσιο πρόσωπο, αλλά δεν εκμεταλλεύτηκε την θέση του για να πλουτίσει. Πέθανε στα 72 του χρόνια, το 468 π.Χ., πάμπτωχος. 

Όταν ήταν ταμίας του ναού της Αθηνάς, συμπεριφέρθηκε με τιμιότητα και δικαιοσύνη. Δεν έκρυψε χρήματα σε κάποια γωνιά (σήμερα έχουμε τις ψεύτικες εταιρείες με αχυρανθρώπους που εξυπηρετούν κρυφά και υποχθόνια τα συμφέροντα της εξουσίας), δεν εκμεταλλεύτηκε το σύστημα, έτσι λοιπόν πέθανε φτωχότατος.

Να θυμηθούμε: Ο Αριστείδης, ως στρατηγός, το 479 π.Χ., οδήγησε τους Αθηναίους στην μεγάλη νίκη κατά την Μάχη των Πλαταιών. Και σε άλλους πολέμους έλαβε μέρος. Όμως είχε έρθει σε σύγκρουση με τον Θεμιστοκλή, και εξορίστηκε από τους εξουσιαστές της πόλης. 

Λίγο αργότερα, επέστρεψε και πήρε ενεργά μέρος στην ναυμαχία κατά των Περσών στην Σαλαμίνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τότε κατέλαβε, μεταξύ άλλων σημαντικών του πράξεων, και το νησί Ψυτάλλεια. Από τότε, η δημοτικότητά του αυξήθηκε ραγδαία. 

Επίσης, αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός ότι, ενώ οι Αθηναίοι τον εξόρισαν, μόλις η πατρίδα βρέθηκε σε κίνδυνο, ο Αριστείδης άφησε πίσω του κάθε πικρία, ξέχασε την εξορία και τις αντιπαλότητες με τον Θεμιστοκλή, και τάχθηκε υπό τις διαταγές του, προκειμένου να αντιμετωπίσουν μαζί τον περσικό κίνδυνο στην Σαλαμίνα. Ήταν αυτός που την νύχτα πριν από την ναυμαχία, ειδοποίησε τον Θεμιστοκλή ότι ο ελληνικός στόλος ήταν περικυκλωμένος από τον εχθρικό.

Για την εξορία του Αριστείδη:

Σύμφωνα με την παράδοση, όταν οι Αθηναίοι Άρχοντες έθεσαν σε ψηφοφορία την εξορία του Αριστείδη, ένας Αθηναίος, αγράμματος όπως λέγεται, είδε τον Αριστείδη στον δρόμο και του ζήτησε να γράψει πάνω στο όστρακο το όνομα "Αριστείδης". 

Ο Αριστείδης, χωρίς να του μαρτυρήσει την ταυτότητά του, ρώτησε τον πολίτη, ποια ήταν τα άσχημα που είχε διαπράξει ο Αριστείδης εναντίον της πόλης του, ώστε να του αξίζει η εξορία.

Η απάντηση του πολίτη;

Δεν έκανε κάποιο κακό ο Αριστείδης, αλλά βαρέθηκα να ακούω πόσο δίκαιος είναι!!!

Πώς αντέδρασε ο Αριστείδης;

Χωρίς να διστάσει, έγραψε πάνω στο όστρακο το όνομά του.

Προφανώς, ο Αριστείδης προτιμούσε την εξορία, παρά να ζει στην πόλη του, στην οποία ένας πολίτης (έστω κι ένας) δεν τον ήθελε, σαν να μην είχε πολεμήσει αυτός κατά του εχθρού, σαν να μην είχε συμφιλιωθεί με τον αντίπαλό του για το καλό της πατρίδας, σαν να μην είχε πάντοτε αγωνιστεί για το δίκαιο και το σωστό...

Όπως σήμερα, έτσι και τότε, οι Έλληνες πολίτες, σε τρανές στιγμές της ιστορίας τους, περιφρονούσαν το δίκαιο και την φιλοπατρία σημαντικών ανθρώπων. Κι έτσι, έστρωναν τον δρόμο για τον ερχομό των εχθρών. Όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα...