Πριν από μερικές εικοσάδες χρόνια, οι Μακεδονομάχοι πολεμούσαν γενναία και πέθαιναν για την Ελευθερία

28/6/2023

Μια φορά και έναν άλλον αιώνα, μακρινό, αρχαίο, από έναν δοξασμένο τόπο της Ελλάδας που ονομαζόταν Μακεδονία, ξεκίνησε το έργο του, το οποίο δεν μπορεί να συλλάβει με την περιορισμένη λογική του ένας θνητός,

ο Μέγας Αλέξανδρος. Δεν εκδίωξε απλά από την πατρίδα τους εχθρούς της, αλλά προχώρησε σαν στρατηλάτης των αιώνων σε τόπους του κόσμου που η πλειοψηφία των σύγχρονών του δεν ήξερε καν την ύπαρξή τους. Και δεν πήγε απλά σ΄ αυτούς τους άγνωστους τόπους, αλλά σκόρπισε τα σκοτάδια που εκεί επικρατούσαν, για να απλωθεί το Ελληνικό Φως. 

Στην Μακεδονία του Αλεξάνδρου αλλά και για πολλούς αιώνες αργότερα, δεν είχε πατήσει πόδι σλαβικό, αφού αυτό ήταν ανύπαρκτο. Όταν οι σλάβοι εμφανίστηκαν στην γη και ήρθαν και στην Βαλκανική Χερσόνησο (έξι αιώνες και πλέον, μετά την γέννηση του Χριστού) γεννήθηκε στο μυαλό τους ένας πόθος. Να βρουν διέξοδο στο Αιγαίο, κι αυτό θα το πετύχαιναν, καταλαμβάνοντας την Μακεδονία του Αλεξάνδρου. 

Γι΄ αυτό και πριν από μερικές εικοσάδες χρόνια, οι πρόγονοί μας πολεμούσαν γενναία κατά των σλάβων (σαν να μην τους έφτανε η τουρκική σκλαβιά), παρά το γεγονός ότι δεν είχαν κατάλληλα όπλα και πολεμοφόδια. Είχαν όμως τα ιδανικά και την γενναιότητα των Πολεμιστών του 1821, των νεοαρματολών του 1878, την γνησιότητα ενός Αργυράκου, το περήφανο χαμόγελο του Τέλλου Άγρα και του Παύλου Μελά, είχαν το μεγαλείο ψυχής ενός Βάρδα κι ενός Μπουμπαρά, έφεραν ακέραια μέσα τους την αίσθηση του καθήκοντος των Ελλήνων έναντι του Γένους, την τόλμη, το πείσμα, την υπομονή και το πάθος για την Ελευθερία του απλού Μακεδόνα.

Εκείνα τα χρόνια που δρούσαν οι προ-Μακεδονομάχοι - οι νεοαρματωλοί του 1878-1898, προκείμενου να ηττηθούν επιτέλους οι εχθροί της Μακεδονίας, δεν μπορεί να τα συλλάβει και να τα ερμηνεύσει η θνητή λογική μας! Πόσες αντοχές, πόσο πείσμα, πόσο πάθος για την Ελευθερία έκαιγαν τα σωθικά των Αγωνιστών μας. Όμως ήταν πραγματικότητα οι Μάχες τους και ήταν αυτές που οδήγησαν έπειτα στους Αγώνες των Μακεδονομάχων μας (1900-1912). 

Σημαντικό ρόλο στον Μακεδονικό Αγώνα διαδραμάτισε ο Ίων Δραγούμης, ως υποπρόξενος στο Μοναστήρι, στις Σέρρες, στην Φιλιππούπολη. Πώς να μιλήσει κάποιος για τον Ιερό Αγώνα στην Μακεδονία, χωρίς να αναφερθεί στον Δραγούμη; Αυτό δεν γίνεται! Διέσχιζε τις δύσβατες και τρομοκρατημένες περιοχές, μιλούσε με τους Έλληνες προκρίτους, μιλούσε με τους Αγωνιστές, εμψύχωνε, οργάνωνε, επικοινωνούσε συχνά με την Αθήνα και ιδιαιτέρως με τον γαμπρό του, τον Παύλο Μελά, πηγαινο-ερχόταν, έγραφε άρθρα για ελληνικές και ξένες εφημερίδες, προσπαθούσε να ταρακουνήσει το ψόφιο ελληνικό κράτος, αλλά και να μπολιάσει στον φοβισμένο Ελληνισμό το δικό του υψηλό φρόνημα για την Πατρίδα. 

Ο Δραγούμης αγάπησε όσο λίγοι την αιμόφυρτη και χιλιοβασανισμένη Μακεδονία, μα κι Αυτή του ανταπέδιδε την αγάπη του.

Μια μέρα, σ΄ ένα χωριό της Καστοριάς, σκοτώθηκε ο Παύλος Μελάς. Έδωσε την ζωή του για την Μακεδονία, ενώ θα μπορούσε να ζει άνετα και πλουσιοπάροχα στην πρωτεύουσα. Να παριστάνει τον πατριώτη. Όμως αυτός, ήταν φτιαγμένος από κύτταρα ανδρείας και ελευθερίας. Με την δολοφονία του,  γίνηκε σεισμός. Άντρες, γυναίκες, παιδιά, μικροί και μεγάλοι, όλοι μα όλοι συνταράχτηκαν. 

Παρά τις τρομερές δυσκολίες στην Μακεδονία και την αδύναμη στάση του ελληνικού κράτους, ο Ελληνισμός κατάφερε να αναβαπτιστεί, αντλώντας κουράγιο από τις πηγές των εσωτερικών του δυνάμεων. 

Ο καπετάν Κώττας από την παιδική του ηλικία ζούσε τις αγωνίες της Μακεδονικής Επανάστασης του 1878 κι έτσι μέσα του μεγάλωνε ο πόθος για την Ελευθερία. Από το χωριό του ξεκίνησε για να σηκώσει το ανάστημά του στο Βίτσι. Δεν άντεχε άλλο την σκλαβιά, ήθελε να καταδιώξει τους εχθρούς της Μακεδονίας και το κατάφερνε με επιμονή, πείσμα και θάρρος, μέχρι που δολοφονήθηκε. Όσο ζούσε μα και όταν πέθανε, οι Μακεδόνες τον λάτρεψαν, τον έκαναν σύμβολο του Αγώνα. 

Άλλος ένας γενναίος και ατόφιος Μακεδόνας πολεμιστής ήταν ο καπετάν Λούκας από τα Γρεβενά. Δεν θα μπορούσε να παρακολουθεί τον Μακεδονικό Αγώνα, έπρεπε να πρωταγωνιστεί στην Απελευθέρωση της Μακεδονίας. Γι΄ αυτό κι έταξε τον εαυτό και το ντουφέκι του στην Πατρίδα. 

Μία από τις πιο αγνές και ηρωικές μορφές του Μακεδονικού Αγώνα ήταν ο Χρήστος Αργυράκος ή καπετάν Μουρίκης από την Βλάστη. Από την στιγμή που ο πατέρας του με πάθος κυνηγούσε τους εχθρούς στους μακεδονικούς ξεσηκωμούς του 1878, του 1881 και του 1896, ο γιος του ο Χρήστος μεγάλωσε μαθαίνοντας την ύψιστη αρετή, δηλαδή πως έπρεπε κι ο ίδιος να αγωνιστεί για την Απελευθέρωση της Μακεδονίας. Διακρίθηκε στις μάχες όπως του Μουρικίου και του Φούφα, 1905 και 1907, και χρίστηκε βεβαίως οπλαρχηγός. 

Προτομή του Ι. Μπουμπαρά στην Πτολεμαΐδα, από τον γλύπτη Χρήστο Σαμάρα 

Γιάννης Μπουμπαράς, από την Βλάστη, ένας Γενναίος Μακεδονομάχος, ένας άφθαστος σε παλικαριά Έλληνας, που έβαλε την σφραγίδα του στον Απελευθερωτικό Αγώνα της ιερής μακεδονικής γης. Γι΄ αυτόν έγραψε η Πηνελόπη Δέλτα στα Μυστικά του Βάλτου, γι΄ αυτόν θρήνησε ο λαός της Μακεδονίας όταν κατακρεουργήθηκε από τους Τούρκους το 1905.

Δεν είναι μόνο οι παραπάνω αναφερθέντες Έλληνες που αγωνίστηκαν για την Απελευθέρωση της Μακεδονίας μας. Είναι αμέτρητοι άλλοι που είδαν την φοβέρα, που την ένοιωσαν ως το μεδούλι της ψυχής τους και γι΄ αυτό αποφάσισαν να πεθάνουν για την Ελευθερία. 

Βέργας, Γύπαρης, Βάρδας, Φούφας, ατρόμητα παλικάρια κι αυτά! Πολεμούσαν και γέμιζαν με κουράγιο και δύναμη τους Έλληνες, αλλά γύρω τους σκορπούσαν και την περηφάνια του να είσαι Έλληνας Μακεδονομάχος! 

Δεν χωρούν στα χαρτιά και μέσα σε λέξεις οι Μακεδονομάχοι και τα ηρωικά τους έργα, δεν χωρούν! Μάχες ατελείωτες κατά των κομιτατζήδων μα και των τούρκικων αποσπασμάτων, μάχες γεμάτες τρελή τόλμη, απαράμιλλο θάρρος και ακράτητη ανδρεία! 

Πολλοί Έλληνες πότισαν με την ανάσα και το αίμα τους την μακεδονική γη, με τα οστά τους την έθρεψαν, με την ζωή τους την Λευτέρωσαν. 

Είμαστε αιώνια ευγνώμονες στους Μακεδονομάχους, γιατί μάς επέτρεψαν να γεννηθούμε ελεύθεροι. Και μάς άφησαν την πιο σημαντική κληρονομιά: Μάς απέδειξαν πώς πέφτουν υπέρ της Πατρίδος οι πραγματικοί Έλληνες των υψηλών ιδεωδών.

Αλησμόνητοι, στην μνήμη του λαού μας, οι Μακεδονομάχοι, ωστόσο προδομένοι από τους πολιτικάντηδες των Αθηνών, στον 21ο αιώνα... 

Νίκη Μάρκου - Συγγραφέας