Ο Μακεδονομάχος Σταύρος Μπαρέτης στα χνάρια του Κολοκοτρώνη: 9 Μαρτίου 1912 εκτέλεσε τον φιλότουρκο ηγεμόνα της Σάμου Ανδρέα Κοπάση

9/3/2024

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης με την στεντόρεια φωνή του έλεγε Φωτιά και Τσεκούρι στους προσκυνημένους! Στα χνάρια του βαδίζοντας ο Μακεδονομάχος Σταύρος Καζαντζής ή Μπαρέτης, στις 9 Μαρτίου του 1912 εκτέλεσε τον φιλότουρκο ηγεμόνα της Σάμου Κοπάση. Δυο μέρες μετά τον βρίσκει ο Χάρος τον Λεβέντη...

Ο Σταύρος Καζαντζής (1885-1912) ήταν από το Κολχικό της Θεσσαλονίκης και το ψευδώνυμό του ήταν Μπαρέτης. Ήταν μυημένος στο Μακεδονικό Κομιτάτο και δρούσε μαζί με τους συμπολεμιστές του στον Μακεδονικό Αγώνα κατά των Βουλγάρων αλλά και των Τούρκων που καταδυνάστευαν τους Έλληνες. 

Το 1907 μαζί με δύο συμπολεμιστές του εξόντωσαν έναν φιλοβούλγαρο συντοπίτη τους, αφού εξαιτίας του περνούσαν πολλά δεινά οι Έλληνες. Με θάρρος και αυτοθυσία, ο Μπαρέτης κυνηγούσε και εξόντωνε τους εχθρούς αλλά και τους προδότες του Ελληνισμού. 

Αποτέλεσμα των δράσεων του ήταν να επικηρυχθεί από τις οθωμανικές αρχές. Φυγαδεύτηκε από το ελληνικό προξενείο της Θεσσαλονίκης στην Αθήνα. Όμως η ψυχή του δεν ησύχαζε, όσο δρούσαν ανενόχλητοι οι βάρβαροι και οι προδότες.

Ο Σταύρος Μπαρέτης πήγε στην Σάμο για να συναντήσει τον εντιμότερο όλων θάνατο

Ο Θεμιστοκλής Σοφούλης, ηγέτης της αντιπολίτευσης στην Σάμο, αναγκάστηκε το 1912 να ζητήσει βοήθεια από το Μακεδονικό Κομιτάτο Αθηνών, προκειμένου να αντιμετωπιστεί οριστικά το σοβαρότατο πρόβλημα που ταλάνιζε τον τόπο από τον φιλότουρκο ηγεμόνα του νησιού, τον Ανδρέα Κοπάση. Αυτός, για να διατηρήσει την εξουσία του και τον πλούσιο τρόπο ζωής του, δεν δίσταζε να συνεργάζεται με τους Τούρκους και να καταπιέζει αφόρητα τον ντόπιο πληθυσμό.

Ὁ ἡγεμῶν τῆς Σάμου  Κοπάσης Ἀνδρέας  μὲ τούρκους αξιωματικούς σὲ ἐπίσημο γεῦμα τὸ 1908 - Πηγή:averoph.wordpress.com

Το Μακεδονικό Κομιτάτο δεν μπορούσε να αρνηθεί την βοήθειά του στους Σαμιώτες. Έστειλε έτσι τους Μακεδονομάχους Σταύρο Μπαρέτη και Αθανάσιο Σταυρούδη στο νησί. 

Ο Σταυρούδης είχε αναλάβει τον σχεδιασμό της επιχείρησης αντιμετώπισης του προδότη ηγεμόνα. Την εκτέλεση της επιχείρησης είχε αναλάβει ο Μπαρέτης, ο οποίος στις 9 Μαρτίου του 1912 εκτέλεσε τον Ανδρέα Κοπάση έξω από το Ηγεμονικό Μέγαρο.

Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, κατά την διαφυγή του τραυματίστηκε στην βουβωνική χώρα από τον Έλληνα σωματοφύλακα του Κοπάση. Τραυματισμένος κατέφυγε στην Ιερά Μονή της Αγίας Ζώνης, αλλά τον εντόπισαν την επόμενη κιόλας ημέρα οι χωροφύλακες. Τον χτύπησαν άγρια και μετά τον μετέφεραν σε στρατιωτικό νοσοκομείο στο Βαθύ Σάμου. Εκεί, ο Μπαρέτης προσβλήθηκε από περιτονίτιδα, και μετά από δύο ημέρες πέθανε.

Υπάρχει όμως και η άλλη άποψη, σύμφωνα με την οποία ο Μακεδονομάχος Μπαρέτης δεν υπέκυψε στα τραύματά του, αλλά εκτελέστηκε ψυχρά από τις ηγεμονικές αρχές της εποχής. 

Ο Σταύρος Μπαρέτης κηδεύτηκε μέσα σε κλίμα γενικής οδύνης και πένθους. Οι Σαμιώτες τον τιμούν, έκτοτε, ως ήρωα και μάρτυρα της ελευθερίας τους.  (Πηγή άνω φωτογραφίας: ellinoistorin.gr)