Αικατερίνη Καραγιαννοπούλου - Μαγκανάρη: Υπέμεινε ανακρίσεις, απειλές και βία και δεν πρόδωσε τον Μακεδονικό Αγώνα

Η Αικατερίνη Καραγιαννοπούλου-Μαγκανάρη (με το μεγάλο καπέλο), ο πατέρας της, τ΄ αδέλφια και μια μικρή γειτονοπούλα (Φωτ. οικογενειακού αρχείου). 

14/7/2024

Η Αικατερίνη Καραγιαννοπούλου - Μαγκανάρη είναι μία σημαντική ηρωίδα του Μακεδονικού Αγώνα, που κατάφερε να επιζήσει και να μάς διηγηθεί πολλά και δραματικά γεγονότα εκείνης της αιματοβαμμένης εποχής. Αφού διαβάσαμε πώς αναγκάστηκαν να θάψουν ζωντανό τον ήρωα Σπυρομήλιο (εδώ), είναι ώρα να δούμε γιατί και πόσες φορές ανακρίθηκε από τους Τούρκους, και πώς τελικά σώθηκε. 

Η Αικατερίνη αφηγείται προσωπικές της δοκιμασίες:

"Το 1909 μας πρόδωσαν οι Βούλγαροι στους Τούρκους, ότι εργαζόμαστε με τους αντάρτες. Τον πατέρα μου τον καταδίωξαν και κατέφυγε στη Μητρόπολη. Τρεις μέρες μετά ο Δεσπότης Απόστολος κάλεσε τον Καϊμακάμη κι άλλους ανώτερους Τούρκους για τραπέζι στον Άγιο Νικόλαο, να μάθει τι ιδέες είχαν για τον Παπαγιώργη. Η απάντηση ήταν, κρεμάλα στο Κιόσκι. 

Ο Δεσπότης ταραγμένος γύρισε στη Μητρόπολη, φίλησε τον Παπαγιώργη στο μέτωπο και τον συμβούλεψε να φύγει στην Παλιά Ελλάδα. 

Έφυγε ο πατέρας μου κι οι Τούρκοι σε αντίποινα έπιασαν εμένα. Εκατόν είκοσι ανακρίσεις σε τρεις μέρες με έκαναν. Και με ρωτούσαν να τους πω, με ποιους συνεργάζονταν ο πατέρας μου. Έφερναν διάφορα πρόσωπα μπροστά μου και με ρωτούσαν εάν τους γνωρίζω και αν ερχόταν στο σπίτι μας. 

Αρνιόμουνα, έλεγα ότι δεν τους γνωρίζω, ενώ πολλοί ήταν γνωστοί. Πολύ επέμεναν στην ερώτηση, πού είναι κρυμμένος ο πατέρας μου. Ακόμη και με τα όπλα τους με φοβέριζαν σε ηλικία δεκατεσσάρων χρόνων. Η απάντησή μου σε όλα ήταν, δεν ξέρω. Τίποτα. Ώσπου λιποθύμησα. Φώναξαν γιατρό, τον Περδικάρη, και με συνέφερε. 

Την άλλη μέρα ξημερώνοντας Κυριακή με πήγαν στη Βέροια με ακολουθία, τέσσερις μπροστά, τέσσερις πίσω σαν να ήμουν κακούργος. Όλοι εκεί αναστατώθηκαν, αλλά δεν μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα με τους Τούρκους. Άρχισαν δεύτερες ανακρίσεις. Ο Δεσπότης πήγε μέχρι την Κωνσταντινούπολη να με ελευθερώσει. Χαμένα. Η απόφαση των Τούρκων ήταν εξορία στα τουρκικά νησιά. Τότε ο Δεσπότης με τον Πρόξενο κ. Κορομηλά, αφού πλήρωσαν 90 λίρες κατόρθωσαν να με ελευθερώσουν".

Στη συνέχεια οι προύχοντες της Νάουσας φρόντισαν να φυγαδεύσουν στη Θεσσαλονίκη την Αικατερίνη με τα αδέλφια της κι από κει ο Κορομηλάς τους έστειλε στον Πειραιά να συναντήσουν τον πατέρα τους. Τέλος όλοι μαζί πήγαν στη Σπάρτη, όπου ο παπα-Γιώργης διακόνησε για τέσσερα χρόνια σαν εφημέριος και στις αρχές του 1913 επέστρεψαν στη Νάουσα, όπου  τους δέχθηκαν σαν ήρωες. Στην Αικατερίνη αργότερα απονεμήθηκε μετάλλιο και το εξής τιμητικό δίπλωμα:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΑΠΟΝΕΜΕΤΑΙ ΜΕΤΑΛΛΙΟΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΟΣ

Εις την Αικατερίνην Μαγκανάρη

Διά τας εξαιρετικάς υπηρεσίας της εις τον αγώνα τούτον δι΄ ας ενεγράφη εις την επετηρίδαν των Μακεδονομάχων 1903-1909 εις την κατηγορίαν των Οργάνων Τρίτης Τάξεως υπ΄ αύξ. αριθ. 489.

Εν Αθήνας τη 11η Σεπτεμβρίου 1934

Ο Πρόεδρος Δημοκρατίας                    Ο Υπουργός Στρατιωτικών

Α. Ζαΐμης                                                    Γ. Κατεχάκης

Η Αικατερίνη Καραγιαννοπούλου - Μαγκανάρη πέθανε το 1963.