Η βιταμίνη Κ2 προστατεύει από την οστεοαρθρίτιδα!

 

 26/9/2024

Η ασβεστοποίηση του χόνδρου εμπλέκεται στην οστεοαρθρίτιδα

Γράφει ο Fabien Piasco*

Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια αναπηρική νόσος των αρθρώσεων που χαρακτηρίζεται από παθολογικές αλλαγές στον χόνδρο, στα οστά, στον μηνίσκο (στο γόνατο) και στον αρθρικό υμένα, προκαλώντας πόνο στις αρθρώσεις και απώλεια λειτουργικότητας (κινητικότητα). Η ασβεστοποίηση του χόνδρου και του μηνίσκου εμπλέκεται επίσης στην οστεοαρθρίτιδα.

Η βιταμίνη Κ είναι ένα θρεπτικό συστατικό που φαίνεται να παίζει ρόλο στην οστεοαρθρίτιδα. Σε επιδημιολογικές μελέτες, η χαμηλή κυκλοφορία βιταμίνης Κ σχετίζεται με μεγαλύτερο επιπολασμό οστεοαρθρίτιδας (χέρι και γόνατο) και μεγαλύτερη εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος(1). Γενετικές μελέτες και μελέτες λειτουργικής γονιδιωματικής επιβεβαιώνουν επίσης αυτά τα δεδομένα.

Η ενεργοποίηση αυτής της πρωτεΐνης προστατεύει τον χόνδρο

Η πρωτεΐνη Matrix Gla, ή MGP, είναι μια λεγόμενη πρωτεΐνη εξαρτώμενη από τη βιταμίνη Κ. Αποτρέπει τις ασβεστώσεις στα αιμοφόρα αγγεία, εξ ου και η προστατευτική της δράση σε καρδιαγγειακό επίπεδο, αλλά και αναστέλλει τις ασβεστοποιήσεις στον χόνδρο. Ωστόσο, για να έχει τέτοια αποτελέσματα το MGP, πρέπει να ενεργοποιηθεί από την βιταμίνη Κ.

Στον οστεοαρθριτικό χόνδρο, το MGP είναι κυρίως μη καρβοξυλιωμένο, στη μη ενεργοποιημένη του μορφή, ενώ στον υγιή αρθρικό χόνδρο, το MGP είναι κυρίως καρβοξυλιωμένο, δηλαδή ενεργοποιημένο και λειτουργικό(2).

Οι κρύσταλλοι ασβεστίου στις αρθρώσεις προκαλούν τον πολλαπλασιασμό των αρθρικών κυττάρων και την απελευθέρωση φλεγμονωδών κυτοκινών. Αυτή η ανοργανοποίηση προκαλεί ακαμψία και αποδυναμώνει την λειτουργία του χόνδρου ως απορροφητή κραδασμών. Έτσι, η ασβεστοποίηση της άρθρωσης θα μπορούσε να ξεκινήσει και να επιδεινώσει την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας(3).

Η βιταμίνη Κ, μέσω της ενεργοποίησης του MGP, θα μπορούσε να είναι μια λύση. Ως υπενθύμιση, το MGP προάγει την ασβεστοποίηση στα οστά αλλά την αποτρέπει αλλού (συμπεριλαμβανομένου του χόνδρου).

Οι ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ αυξάνουν την οστεοαρθρίτιδα

Στην καρδιολογία υπάρχουν διάφορες κατηγορίες αντιπηκτικών. Αν και χρησιμοποιείται λιγότερο σήμερα, η οικογένεια των ανταγωνιστών της βιταμίνης Κ, ή VKA, (όπως η βαρφαρίνη, η φλουϊδιόνη και η ασενοκουμαρόλη) θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα. Πράγματι, οι AVK σχετίζονται με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης και εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας!(4,5) Για άλλη μια φορά αυτό δείχνει την σημασία της βιταμίνης Κ στην προστασία από την οστεοαρθρίτιδα, αλλά και την βλαβερή δράση των φαρμάκων που την εμποδίζουν.

Η βιταμίνη Κ είναι αντιφλεγμονώδης

Ένα άλλο όφελος της βιταμίνης Κ είναι η αντιφλεγμονώδης δράση της. Αρκετές in vitro μελέτες και μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι η βιταμίνη Κ μειώνει το NF-kappaB, τον «πολέμαρχο» της φλεγμονής, με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής προφλεγμονωδών κυτοκινών(6). Αυτό το σημείο είναι σημαντικό γιατί η αρθρική φλεγμονή προκαλεί την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας και ως εκ τούτου είναι επιτακτική η καταπολέμησή της.

Επιλέξτε ένα συμπλήρωμα με K2 MK-7, την πιο αποτελεσματική μορφή

Η βιταμίνη Κ δεν είναι μοναδική. Υπάρχουν διάφοροι τύποι (διαφορετικές δομές και προέλευση).

Το Κ1 είναι φυτικής προέλευσης, ενώ το Κ2 είναι ζωικής ή βακτηριακής προέλευσης (τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση ή μέσω της εντερικής χλωρίδας). Υπάρχουν πολλοί υπότυποι της βιταμίνης Κ2, με το MK-4 να βρίσκεται σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, ενώ το MK-6, 7, 8, 9 και 10 είναι όλα βακτηριακής προέλευσης(7).

Ενώ η βιταμίνη Κ1 δρα κυρίως στο ήπαρ για την πήξη, η Κ2 δρα μέσω περιφερικών επιδράσεων σε άλλα όργανα και ιστούς.

Μεγάλη διάρκεια δράσης της βιταμίνης Κ2 MK-7

Ενδιαφέρον γεγονός: Το K1 απορροφάται έως και 50% στο έντερο, μόνο 10% για το K2 MK-4, αλλά 40% για το K2 MK-7! Επιπλέον, ο χρόνος ημιζωής αποβολής της μορφής MK-7 είναι 70 ώρες (ή 3 ημέρες!) σε σύγκριση με μόνο 3 ώρες για το K1 και 1,5 ώρες για το MK-4. Τόσοι πολλοί λόγοι για τους οποίους τα συμπληρώματα K2 MK-7 είναι ιδανικά, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου της φλεγμονής.

* Ο  Fabien Piasco είναι διατροφολόγος, πιστοποιημένος από το κράτος στην διαιτολογία, κάτοχος D.E.S.S. στην διατροφή, την λειτουργική τροφή και την υγεία (Πανεπιστήμιο Laval, Κεμπέκ), με πτυχίο D.U. Διατροφή και μεταβολικές ασθένειες (Πανεπιστήμιο Rennes) και δίπλωμα νευροδιατροφής (SiiN).

 Πηγές:

1. Shea MK, Kritchevsky SB, Hsu FC, Nevitt M, Booth SL, Kwoh CK, McAlindon TE, Vermeer C, Drummen N, Harris TB, Womack C, Loeser RF; Health ABC Study. The association between vitamin K status and knee osteoarthritis features in older adults: the Health, Aging and Body Composition Study. Osteoarthritis Cartilage. 2015 Mar;23(3):370-8.
2. Wallin R, Schurgers LJ, Loeser RF. Biosynthesis of the vitamin K-dependent matrix Gla protein (MGP) in chondrocytes: a fetuin-MGP protein complex is assembled in vesicles shed from normal but not from osteoarthritic chondrocytes. Osteoarthritis Cartilage. 2010 Aug;18(8):1096-103.
3. Chin KY. The Relationship between Vitamin K and Osteoarthritis: A Review of Current Evidence. Nutrients. 2020 Apr 25;12(5):1208.
4. Boer CG, Szilagyi I, Nguyen NL, Neogi T, Meulenbelt I, Ikram MA, Uitterlinden AG, Bierma-Zeinstra S, Stricker BH, van Meurs JB. Vitamin K antagonist anticoagulant usage is associated with increased incidence and progression of osteoarthritis. Ann Rheum Dis. 2021 May;80(5):598-604.
5. Ballal P, Peloquin C, Boer CG, Neogi T. Warfarin use and risk of knee and hip replacements. Ann Rheum Dis. 2021 May;80(5):605-609.
6. Harshman SG, Shea MK. The Role of Vitamin K in Chronic Aging Diseases: Inflammation, Cardiovascular Disease, and Osteoarthritis. Curr Nutr Rep. 2016 Jun;5(2):90-98. doi: 10.1007/s13668-016-0162-x.
7. Vermeer C. Vitamin K: the effect on health beyond coagulation – an overview. Food Nutr Res. 2012;56.  

&  medicatrix.be