Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης: Ξεχάσαμε τον Μαρμαρωμένο Βασιλιά που δεν μπορούσε να ζει χλιδάτα, γιατί ο λαός πεινούσε;

4/11/2024

4 Νοεμβρίου ετιμάτο η μνήμη του Αγίου Ιωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτζη! Κανείς μετά από αυτόν δεν έπραξε τόσα πολλά για τον ελληνικό λαό, κανείς δεν ακολούθησε το παράδειγμά του.

Ο Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης, ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς των Ελλήνων, στέλνει από τον τάφο του ένα μήνυμα στον σύγχρονο πολιτικό:

Χώμα είσαι, και στο χώμα θα καταλήξεις! Μείνε συνετός και ολιγαρκής! 

Στην εποχή μας αυτό το μήνυμα έχει μηδαμινή αξία. Οι πολιτευτάδες ικανοποιούνται από την ηδονή της εξουσίας, εις βάρος του έθνους! 

Ο Ιωάννης Βατάτζης, στου οποίου τα στρατιωτικά και πολιτικά έργα οφειλόταν η νέα λαμπρή πορεία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, γεννημένος στο Διδυμότειχο στην Θράκη μας το 1193, έπραξε τόσα πολλά για το έθνος και τους Έλληνες, με τόση αγάπη και ανθρωπιά, που τελικά η εκκλησία τον αναγνώρισε ως Άγιο, μετά τον θάνατό του το 1254 στο Νυμφαίο Ιωνίας. Η μνήμη του ως Αγίου ετιμάτο στις 4 Νοεμβρίου μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα.

Σήμερα, έχουμε σχεδόν ξεχάσει την μεγαλειώδη προσφορά του στο έθνος των Ελλήνων! Αλλά, δεν του αξίζει τέτοια λησμονιά, γιατί πραγματικά μεγαλούργησε με το έργο του. Μεγαλούργησε, γιατί αγαπούσε τους Έλληνες και με τις πράξεις του συνέβαλε στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της φτώχειας. Δεν ήθελε ούτε η ίδια του η οικογένεια να ζει μέσα στην χλιδή. Είναι γνωστό ότι δεν δίστασε να μαλώσει τον γιο του, όταν αυτός εμφανίστηκε μπροστά του ντυμένος χλιδάτα. 

Εδώ, θα παραθέσουμε το γεγονός της επίπληξης του Βατάτζη στον γιο του λογοτεχνικώς:

Ο Ιωάννης Βατάτζης αγριοκοίταξε τον γιο του. Ο Θεόδωρος, με τρανή απορία, ανταπέδιδε το βλέμμα του. 

"Έκανα κάτι κακό; Με προσπέρασες πριν λίγο, αψηφώντας πως όλοι μας βλέπουν. Τι θα σκεφτούν για μένα; Αρνείσαι τον ίδιο σου τον γιο σαν να είναι κάποιος κλέφτης;" Η φωνή του Θεόδωρου ήρεμη [...] πραγματική απορία μαρτυρούσε. 

Ο αυτοκράτορας Ιωάννης Βατάτζης κατάπιε το θυμό του, κι άφησε την αγάπη για το μονάκριβο παιδί του να χρωματίσει την φωνή του. Ωστόσο, ήταν αυστηρός, έτσι όπως έπρεπε, γιατί ο γιος του αγνόησε τους νόμους που ίσχυαν για όλους. 

"Δεν μπορούμε να ζητούμε από τον λαό σεμνότητα και ταπεινότητα, αν εμείς οι ίδιοι ζούμε μέσα στην πολυτέλεια και την αμετροέπεια".

Ο γιος του απόρησε. 

"Μα τι έχω κάνει;" 

Το νεύμα του αυτοκράτορα τον ανάγκασε να σιωπήσει. 

"Δες τον εαυτό σου γιε μου! Δεν σε αγνοώ ούτε σε περιφρονώ ούτε θέλω να σε προσβάλλω μπροστά σε άλλους. Ξέρεις ότι η αγάπη μου για σένα είναι ασύνορη. Θέλω όμως να λάβεις υπόψη σου ότι και η αγάπη μου για τον λαό μας είναι ασύνορη. Εμείς πρέπει να του δίνουμε το παράδειγμα, αν θέλουμε να προκόψει η αυτοκρατορία μας! Εξακολουθείς να με κοιτάζεις με απορία;" Φώναξε θυμωμένα ο Ιωάννης. 

"Μα δες λοιπόν την στολή σου! Ήρθες στο κυνήγι ντυμένος με πανάκριβα ρούχα! Αν είναι δυνατόν! Ποτέ δεν πρέπει να φορούμε την χλιδή, αν θέλουμε στα αλήθεια να προκόψει ο τόπος μας! 

Σκέψου λοιπόν! Ξόδεψες χρήματα για να διασκεδάσεις, δίχως να λογαριάζεις τον λαό μας! Ωστόσο, με τον ιδρώτα και το αίμα αυτού του λαού φτιάχτηκαν τα χρυσοκεντημένα μεταξωτά σου ενδύματα. Ό,τι έχουμε, ανήκει στον λαό. Ο πλούτος του βασιλιά προέρχεται από την περιουσία του λαού. Είναι εγκληματικό ο βασιλιάς ή ο γιος του να κατασπαταλούν την περιουσία του λαού. Τα έσοδα της αυτοκρατορίας πρέπει να δαπανούνται για τον λαό, και όχι για τα ρούχα μας!"

Ο λόγος του αυτοκράτορα Ιωάννη χείμαρρος, δεν άφησε περιθώρια για αντιδράσεις επιπόλαιες εκ μέρους του γιου του [...]

Απόσπασμα από το βιβλίο: ΙΩΑΝΝΗΣ Γ΄ ΔΟΥΚΑΣ ΒΑΤΑΤΖΗΣ - Ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς των Ελλήνων