Μόλυβδος από τις «πράσινες» μπαταρίες μας, αυτή η ανακύκλωση που δηλητηριάζει το Μπαγκλαντές και σκοτώνει παιδιά

 Ορυζώνας μολυσμένος από εκκένωση από εργοστάσιο ανακύκλωσης μπαταριών μολύβδου-οξέος στο Μπαγκλαντές -MUNIR UZ ZAMAN AFP

2/4/2025

Είναι 12 ετών, αλλά το μικρό του μέγεθος υποδηλώνει ότι είναι μόλις 8.

Όπως τα περισσότερα παιδιά στο χωριό του, ο Junayed πάσχει από δηλητηρίαση από μόλυβδο, μια ασθένεια τόσο σιωπηλή όσο και τρομακτική, που ανησυχεί τις αρχές του Μπαγκλαντές, χωρίς ωστόσο αυτό το δραματικό γεγονός να ανησυχεί πολύ την «Πράσινη» Ευρώπη που καθημερινά μας σπρώχνει όλο και πιο πολύ προς κάθε τι ηλεκτρικό.

Καθισμένος σε μια πλαστική καρέκλα, ατενίζει την αυλή του σπιτιού του στο Λαλμπάρι, δύο ώρες οδικώς βόρεια της πρωτεύουσας Ντάκα. Και δεν λέει ούτε λέξη.

Ντυμένη με ένα άψογο σάρι με στίγματα μπλε και πράσινο, είναι η μητέρα του που μιλά για αυτό.

"Από την δευτέρα Δημοτικού και μετά, δεν ήθελε πια να μας ακούει ούτε να πηγαίνει σχολείο. Έκλαψε επίσης πολύ", λέει η Bithi Akter, 26 ετών. "Ο γιατρός δεν μπορούσε να μας πει από τι έπασχε. Αφού πήραμε το αίμα του, καταλάβαμε ότι είχε σχέση με μόλυβδο."

Τα αποτελέσματα είναι ξεκάθαρα: 11 μικρογραμμάρια μολύβδου ανά δεκατόλιτρο αίματος. Διπλάσιο από το όριο (5 μg/dL) στο οποίο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) θεωρεί ότι αυτό το μέταλλο μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη ενός παιδιού.

Οι έλεγχοι που έγιναν στο Μπαγκλαντές τα τελευταία χρόνια έδειξαν ότι η περίπτωση του Junayed είναι κάτι παραπάνω από συνηθισμένη.

Μόνο σε αυτή τη χώρα, το 60% των παιδιών, ή περισσότερα από 35 εκατομμύρια, έχουν επικίνδυνα υψηλά επίπεδα μολύβδου. Και ως επί το πλείστον (86%), αυτό το αόρατο δηλητήριο προέρχεται από άτυπα εργοστάσια ανακύκλωσης ηλεκτρικών μπαταριών που έχουν φτάσει κατευθείαν από την καλή Δύση, η οποία θέλει να χρησιμοποιεί πολλές μπαταρίες.

Σε μια έκθεση του 2023, το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα παιδιά (UNICEF) και η ΜΚΟ Pure Earth εντόπισαν 815 εκατομμύρια θύματα δηλητηρίασης από μόλυβδο παγκοσμίως, αναφέροντας χρώματα, παιχνίδια και κουζινικά σκεύη ως άλλες πηγές μόλυνσης... Αλλά όλα αυτά δεν υπάρχουν εδώ.

Ο κατάλογος των επιπτώσεών του είναι μακρύς, ειδικά στα παιδιά, που είναι πιο ευάλωτα: πτώση του ποσοστού νοημοσύνης και των γνωστικών επιδόσεων, αναιμία, καθυστέρηση ανάπτυξης, νευρολογικές διαταραχές. Μέχρι και θάνατος. [...]

Σιωπηλός δολοφόνος

- Με τις εξετάσεις αίματος στο χέρι, ο Bithi Akter έκανε γρήγορα τη σύνδεση μεταξύ των συμπτωμάτων του γιου του και του εργαστηρίου κοντά στο οποίο έπαιζε.

"Ξεκίνησε τη νύχτα και όλη η περιοχή γέμισε καπνό. Μύριζες τη συγκεκριμένη μυρωδιά όταν ανέπνεες", θυμάται. "Τα φρούτα δεν φύτρωναν πια... Μια μέρα, δύο νεκρές αγελάδες βρέθηκαν ακόμη και στο σπίτι της θείας μου..."

"Έκλεισαν το εργοστάσιο μόλις αρχίσαμε να παραπονιόμαστε", προσθέτει μια άλλη μητέρα από το χωριό, η Morsheda Begum. Ούτε ο 14χρονος γιος της Μουχίν γλίτωσε από όλα αυτά.[...]

"Όλα είναι νεκρά"

- Στη μία πλευρά του εργοστασίου, προσεγμένοι ορυζώνες διάσπαρτοι με πράσινους βλαστούς. Από την άλλη, ένας σωλήνας φτύνει νερό σε μια αδιαφανή πράσινη λεκάνη. Τριγύρω, νεκρά οικόπεδα, κολλημένα σε μια παχιά πορτοκαλί λάσπη.

"Θυμάμαι ως παιδί να έφερνα φαγητό στον πατέρα μου όταν ήταν στα χωράφια. Το τοπίο ήταν όμορφο, πράσινο, τα νερά ήταν καθαρά", λέει ο Ρακίμπ Χασάν, 34 ετών.

"Βλέπεις πώς μοιάζει τώρα. Είναι νεκρό, για πάντα", θυμώνει ο μηχανικός. «Σκότωσαν το χωριό μας».

Με την καταγγελία του, δικαστής κήρυξε παράνομη τη δραστηριότητα του εργοστασίου, που απασχολεί επίσημα 80 άτομα και διέταξε να διακοπεί το ρεύμα. Όμως το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας ανέστειλε την απόφασή του.

«Το εργοστάσιο εξαγόρασε τις τοπικές αρχές (...) η χώρα μας είναι φτωχή, πολλοί άνθρωποι είναι διεφθαρμένοι», φωνάζει ο καταγγέλλων. «Χρειαζόμαστε θέσεις εργασίας, αλλά όχι αυτές που καταστρέφουν το περιβάλλον μας...»

Σε επαφή με το Γαλλικό Πρακτορείο, ούτε η εταιρεία ούτε η κινεζική πρεσβεία απάντησαν.

Σε ό,τι αφορά την υπουργό Περιβάλλοντος στην προσωρινή κυβέρνηση, αρνείται να σχολιάσει υπόθεση που έχει εισαχθεί στα δικαστήρια. […] -Απόσπασμα άρθρου / Πηγή

Η άτυπη ανακύκλωση μπαταριών ανθεί στο Μπαγκλαντές, γιατί οι δυτικές κυρίως χώρες, τις χρησιμοποιούν για ηλεκτροδότηση οχημάτων. Χωρίς όμως στην χώρα αυτή να έχουν επιβληθεί σωστοί κανονισμοί ασφαλείας.

Μπορεί η UNICEF να λέει ότι τα ηλεκτρικά οχήματα και δίκυκλα έχουν μειονεκτήματα και άρα πρέπει να επιβληθούν αυστηρότεροι κανόνες και σωστή ενημέρωση, για παράδειγμα των επιπτώσεων του μολύβδου, ωστόσο τα επιχειρηματικά συμφέροντα κυριαρχούν…

Επίσης να σημειωθεί ότι για την καλύτερη καταπολέμηση αυτής της ρύπανσης έχει ξεκινήσει μια νέα εκστρατεία αιματολογικών εξετάσεων μεταξύ 9.000 κατοίκων της χώρας. Εκτός από τον μόλυβδο, εξετάζεται και το επίπεδο άλλων βαρέων μετάλλων, όπως υδράργυρου και αρσενικού.

Τα αποτελέσματα θα είναι άσχημα, σύμφωνα με τοπικές αρχές και ΜΚΟ και ο γιατρός M. Anwar Sadat προειδοποιεί ότι «ο αριθμός των ανθρώπων που επηρεάζονται θα τριπλασιαστεί ή θα τετραπλασιαστεί τα επόμενα δύο χρόνια».

Ωστόσο, εμείς στην Δύση, δεν κρίνουμε ότι το θέμα αξίζει της προσοχής μας, δεν μας αφορά, κ έτσι μπορούμε ανενόχλητοι να βάζουμε τέλος στις θερμικές μηχανές... όποιο κι αν είναι το κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Πάνω από όλα και από όλους, η  "χιλιοτραγουδισμένη πράσινη" ανάπτυξη...