31/10/2022
Η γη όπου κοιμάσθε, είναι πια ελεύθερη, έγραφε ο Κρητικός Μακεδονομάχος, Παύλος Γύπαρης, μετά την μάχη στα Ασπρόγεια, την οποία χαρακτηρίζει ως νέες Θερμοπύλες. Και βέβαια μπορούσε να μιλήσει γι΄ αυτή τη φοβερή μάχη, αφού πολέμησε και ο ίδιος.
Ένας μικρός αριθμός Μακεδονομάχων βρέθηκε αντιμέτωπος με πολλαπλάσια δύναμη Τούρκων, στις 29 Μαΐου του 1906 στα Ασπρόγεια (Στρέμπενο). Επικεφαλής των Ελλήνων ήταν ο Κρητικός Παύλος Γύπαρης και ο Γεώργιος Βολάνης (Καπετάν Μπολάνης), ο Γεώργιος Δικώνυμος-Μακρής και ο Γρηγόριος Βαϊνάς.
Στα Ασπρόγεια έκαναν συχνά επιθέσεις οι Βούλγαροι κομιτατζήδες, με στόχο να εξαφανίσουν από εκεί όλους τους Έλληνες (ίδιος παραμένει ο στόχος των σλάβων και σήμερα, τον 21ο αιώνα). Όταν οι Βούλγαροι αντιλήφθηκαν ότι στο χωριό έρχονταν Μακεδονομάχοι, έτρεξαν να ζητήσουν την βοήθεια των Τούρκων.
Έτσι, ξέσπασε η πολύωρη μάχη ανάμεσα στους λίγους Έλληνες και στους πολλούς Τούρκους. Για 14 ώρες αμύνονταν οι Μακεδονομάχοι μας, δώριζαν χωρίς δεύτερη σκέψη το αίμα και την ψυχή τους στην Μακεδονία, στην Ελλάδα. Πολλοί αγωνιστές έπεσαν νεκροί. Αλλά, κατάφεραν οι Έλληνες να σκοτώσουν, παρότι ολιγάριθμοι, περίπου 300 Τούρκους.
Ο Γύπαρης και ο συναγωνιστής του Γιώργος Παληός έκαναν ηρωική έξοδο και κατάφεραν να σωθούν στην κορυφή του γειτονικού βουνού.
Η συμβολή του Γύπαρη σ΄ αυτή την πολύωρη μάχη ήταν ιδιαιτέρως σημαντική και πολλοί συναγωνιστές του Μακεδονομάχοι τον εκτίμησαν ιδιαίτερα και τον επαίνεσαν πολύ.
Ο Παύλος Γύπαρης έγραψε για την μάχη αυτή πως ήταν οι νέες Θερμοπύλες του Ελληνισμού και αποτύπωσε τον θαυμασμό και την αγάπη του για τους Μακεδονομάχους ως εξής:
Ήρωες αγγελόμορφοι, αστέρια σαν λουλούδια,
για σας μονάχα βγαίνουνε όλα μου τα τραγούδια,
γι΄ αυτό, την έρημη ζωή εις την πατρίδα τάζω
και πότε το ντουφέκι μου με το τραγούδι αλλάζω,
κι αν ρίξη βόλια ο εχθρός, που εδώ μας παραστέκει,
αλλάζω το τραγούδι μου πάλι με το ντουφέκι,
γιατ΄ αν αρχέψη ο πόλεμος στο Στρέμπενο, στην ράχη,
θα δείξωμεν εις τους εχθρούς ποιοι είν΄ οι πολεμάρχοι.
Γι΄ αυτό στης μάχης τη γραμμή, μαζί μου και μαζί σας,
γιατί και σεις, όπως εγώ, παίζετε τη ζωή σας.
φωτιά απάνω στη φωτιά να πέση στους εχθρούς μας
να βάψωμε με κόκκινη τη κόψη του σπαθιού μας,
να προχωρήσ' η ανταρτουριά εις άμυνα εδώ πέρα,
με τα σπαθιά ολόγυμνα και τα φτερά τ΄ αγέρα,
να πέσουν απάνω στους εχθρούς για να τους ανατρέψουν
και με τ΄ αντάρτικα σπαθιά όλους να σακατέψουν.
Οι Μακεδονομάχοι μας στην μάχη δεν θα μπορούσαν παρά να βλέπουν ως οδηγό τους τον ίδιο τον Αλέξανδρο τον Μέγα.
Γιατί ό,τι γράψω και ό,τι πω βγαίνει από τα στήθεια,
Αλέξανδρος μου έμαθε να λέω την αλήθεια/
Στα Μακεδονικά βουνά, όπου ο ήλιος σκάζει,
όπου τα ξέρει μόνον ο αετός, που πάει και φωλιάζει.
έκανα το λημέρι μου, στα βράχια τα σκαμμένα,
χρόνια, σκοτάδια παρελθόν, αλλά και δοξασμένα.
Ω! σεις βουνά βραχώδικα, σπηλιές, απόσκια δάση,
στη χώρα τ΄ Αλεξάνδρου μας φυλάξετε τη πλάση.
Φυτρώσετε στο Στρέμπενο δάφνες, μυρτιές και κρίνους
κι ας γίνη βασιλιά μπαξές, ας γίνη Εδέμ για εκείνους.
Και λίγο πιο κάτω γράφει ο Γύπαρης για τους Μακεδονομάχους που πολέμαγαν τους Τούρκους:
Τρέχει ο Μπολάνης, σαν πουλί, μ΄ όλα τα παλληκάρια
κι ο μπάρμπα-Ανδρέας με δυο τρεις, όλοι ήταν λεοντάρια.
Τρέχει κι ο Κανελλόπουλος μαζί κι ο Κοροπούλης,
ήρωες εφανήκανε σ΄ αυτή τη μάχη ούλοι,
μα είχαμένε προδοθή κι ήταν πολλοί οι Τούρκοι
κι ήρχισε ν΄ ανταλλάσσωμε αιματηρό χαστούκι.
Τις έξη άρχισε η φωτιά και βάσταξε ως το βράδυ
και στείλαν άνδρες διαλεχτούς στον μαυρισμένο Άδη.
Ένας καπνός και μια βροντή, ΄πο μια μεριά ως άλλη,
οι σφαίρες εκτυπούσανε ωσάν του κουκοσάλι.
Ο Κρητικός καπετάνιος εξιστορεί πως οι Τούρκοι τους χτυπούσαν άγρια, ήτανε και πιο πολλοί, πως φώναζαν στα ελληνικά τους Μακεδονομάχους να παραδοθούν και πως οι δικοί μας δεν εγκατέλειπαν τον αγώνα. Και τα παλληκάρια μας έπεφταν νεκρά για να σώσουν την Μακεδονία:
Βλέπω ο Καβάκης ο Στελής και πέφτει δεξιά μου,
κι ο Αναγνωστάκης Στέφανος πέφτει αριστερά μου,
πέφτει ο Κουράκης ο Παυλής κι ο Γιώργης Παπαδάκης,
πέφτει και άλλος ήρωας, ο Γεώργης Μανουσάκης!
Πέφτει και άλλος με ψυχή, Πέτρος Χαραλαμπάκης
που στάθηνε σαν ήρωας, στην μάχη, με μεράκι.
Δώδεκα εύρον θάνατον, δεκάξη λαβωμένοι,
που πέσανε, σαν Ήρωες, εκείνοι τιμημένοι.
Τώρα, οι Τούρκοι έρχονται και μας πυροβολούνε
και μας σκοτώνουν σαν λαγούς, οι σκύλοι και γελούνε...
Φυσέκια δεν μας έμεναν ολίγο ν΄ αμυνθούμε,
λιγάκι ν΄ ανασάνουμε και να ξεζαλιστούμε.
Ο Κρητικός Μακεδονομάχος σώθηκε σε κείνη την μάχη, μα δεν ξεχνά τους ήρωες που έπεσαν νεκροί:
...εκείνοι που σκοτώθηκαν στο Στρέμπενο από πάνω,
γιατ΄ ήλθενε πολύς στρατός, της Πόλης, του Σουλτάνου,
κι έδωσαν κει το αίμα των και στην Πατρίδα δόξα,
κι εκεί στους βράχους που ΄πεσαν, υψώσαν χίλια τόξα!
Γι΄ αυτό, στους ήρωας αυτούς, γράφω μ΄ ανατριχίλα.
με του βοριά το φύσημα και της οξυάς τα φύλλα.
Και λέω, παλληκάρια μου, μακαρισμένοι νάσθε,
είναι ελεύθερη η γης, τώρα, όπου κοιμάσθε!
Πηγή: Οι Πρωτοπόροι του Μακεδονικού Αγώνος 1903-1909, Παύλος Γύπαρης, Αθήναι 1962 & Φωτογραφία: https://www.hellenicaworld.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου