Ιωάννης Βλάχος ή Δασκαλογιάννης: Τον έγδαραν ζωντανό οι Τούρκοι που σήμερα τους θέλουμε φίλους μας

5/4/2023

Η ιστορία δεν είναι νεκρή! Όπως έγδαραν οι Τούρκοι, τότε, τον Δασκαλογιάννη, έτσι μπορούν και σήμερα να συμπεριφερθούν, βίαια και απάνθρωπα! 

Η Επανάσταση κατά των Τούρκων δεν ξεκίνησε το 1821. Υπήρχαν πρωτεργάτες του Μεγάλου Αγώνα, χωρίς την θυσία των οποίων, δεν θα είχε γίνει ο μεγάλος ξεσηκωμός. Κι αν όλοι, λίγο ή πολύ, γνωρίζουμε τον φλογερό λόγο του Ρήγα Φεραίου, ελάχιστοι γνωρίζουμε την θυσία του Ιωάννη Βλάχου από την Κρήτη. Αλλά ο μαρτυρικός του θάνατος ενέπνευσε τους κατοπινούς αγωνιστές. Εκτός αυτού, η θυσία του καταδεικνύει πως ποτέ, ούτε τότε ούτε σήμερα, δεν μπορείς να εμπιστευτείς Τούρκο. 

Τον Ιωάννη Βλάχο τον αποκαλούσαν, ο Δάσκαλος ο Γιάννης, έτσι έμεινε γνωστός ως Δασκαλογιάννης! Ο γεννημένος στην Ανώπολη Σφακίων το 1725 (ή το 1722) ήρωας μας, δεν ήταν ένα ήσυχο πλασματάκι που μεγαλώνοντας θα συνήθιζε την τουρκοκρατία και θα απολάμβανε τα χρήματά του, αδιαφορώντας για την τραγική μοίρα των Συνελλήνων του. 

Γιατί, ναι, χρήματα είχε ο Δασκαλογιάννης και θα μπορούσε να καλοπερνά, καλή ώρα σαν τους σημερινούς αφεντάδες που μαζεύουν και μαζεύουν υλικά αγαθά, εις βάρος της πατρίδας, λες και αυτοί θα ζήσουν αιώνια! Αυτός όμως ο άνδρας δεν ενδιαφερόταν για την ύλη, παρά ζητούσε την Ελευθερία, όχι του εαυτού του, μα όλων των σκλαβωμένων. 

Ως γιος εμπόρων, ο Δασκαλογιάννης μπόρεσε να σπουδάσει στο εξωτερικό και να γνωρίσει πώς ζούσαν οι ξένοι. Καλύτερη η ζωή εκεί, παρά στην σκλαβωμένη Ελλάδα. Όμως αυτός προτίμησε να επιστρέψει στην Κρήτη, με ένα όραμα: Να σταματήσει επιτέλους ο εκτουρκισμός του νησιού. Έτσι, άρχισε να οργανώνει την δημιουργία και λειτουργία σχολείων. Γιατί ήξερε ότι χωρίς ελληνική παιδεία θα εκτουρκευόταν η πατρίδα, θα χανόταν για πάντα. 

Αυτή η προσήλωση του Δασκαλογιάννη στην εκπαίδευση των Ελληνόπουλων, ήταν η πιο ουσιαστική και επαναστατική πράξη που μπορούσε να γίνει. Χάρη στα σχολεία, θα σωνόταν το ελληνικό πνεύμα, το οποία θα δυνάμωνε την φλόγα του πάθους για την Ελευθερία. 

Το 1770, ο Δασκαλογιάννης και οι συνεργάτες του, μην αντέχοντας άλλο τον ζυγό των Τούρκων και τους απάνθρωπους φόρους που επέβαλαν προς εξόντωση του Ελληνισμού, αποφάσισαν να επαναστατήσουν, μέσα στα πλαίσια της ρωσικής επίθεσης κατά των Τούρκων. 

Ο Δασκαλογιάννης ήταν, θα μπορούσαμε να πούμε, ο Έλληνας Επαναστάτης των Ορλωφικών, μίας από τις μεγαλύτερες προεπαναστατικές εξεγέρσεις στον Ελλαδικό χώρο, μέσα στα πλαίσια του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1768-1774). Οι Ρώσοι πολεμούσαν κατά των Τούρκων, αλλά οι Έλληνες πήραν μέρος, όχι για να εξυπηρετήσουν τους Ρώσους, μα γιατί ήθελαν επιτέλους να κυνηγήσουν τους Τούρκους από τα πάτρια εδάφη τους. Υπό αυτό το πνεύμα έδρασε ο Δασκαλογιάννης. 

Πρώτος και καλύτερος, όπως λέει ο λαός μας, στην εξέγερση ο Δασκαλογιάννης. Δίνει όλη την περιουσία του, τρέχει παντού, μιλά στους Έλληνες και τους εμψυχώνει, πιστεύει στην επανάσταση, πιστεύει στην Ελευθερία και δεν φοβάται τον θάνατο. 

Οι Τούρκοι δεν θα έμεναν βέβαια με σταυρωμένα χέρια. Οι πασάδες της Κρήτης με εντολή του σουλτάνου, οργάνωσαν στρατιωτική δύναμη 15.000 ανδρών, ώστε να χτυπήσουν τους εξεγερμένους. Στο μεταξύ, έστειλαν και δύο κληρικούς στον Δασκαλογιάννη και τους άνδρες του, για να τους πείσουν να οπισθοχωρήσουν. Να παραδώσουν τα όπλα. Μα, πού να ακούσει για οπισθοχώρηση ή παράδοση ο Δασκαλογιάννης! Το αίμα του φούντωσε, η ανάγκη για εκδίωξη των Τούρκων από το νησί έγινε θεριό!

Ωστόσο, οι Τούρκοι είχαν περισσότερα όπλα και με μεγάλη δυσκολία οι Έλληνες του Δασκαλογιάννη τους αντιμετώπιζαν. Είχαν μαζέψει τα παλικάρια μας όσα πολεμοφόδια και τρόφιμα μπορούσαν, και πολεμούσαν αγέρωχα κατά των πολυάριθμων εχθρών, που για χρόνια βασάνιζαν τους Έλληνες. Όμως, μοιραία, οι Τούρκοι κατέλαβαν καίρια σημεία που κατείχαν οι επαναστάτες, μπήκαν σε χωριά, και άρχισαν τις σφαγές και τις λεηλασίες. Ήταν άνοιξη του 1770, και μάλιστα ημέρες Αναστάσεως. Ο Δασκαλογιάννης και οι άνδρες του κατέφυγαν στα βουνά κι άρχισαν κλεφτοπόλεμο με τους Τούρκους. (Να μην ξεχνούμε, ο κλεφτοπόλεμος ήταν η πρώτη μορφή πολέμου που υιοθέτησαν οι Αγωνιστές του 1821, με πρωτεργάτη τον Κολοκοτρώνη!)

Ο κλεφτοπόλεμος συνεχίστηκε μέχρι τον επόμενο χειμώνα. Όσο όμως περνούσαν οι μήνες, τόσο επιδεινωνόταν η κατάσταση και για τις δύο πλευρές, αλλά κυρίως για τους Έλληνες επαναστάτες στα βουνά. Οι Σφακιανοί επαναστάτες κατάλαβαν ότι δεν θα κατάφερναν να νικήσουν τους Τούρκους, τουλάχιστον όχι εκείνη την χρονιά. 

Τελικά, οι Σφακιανοί στα χωριά ήρθαν σε συνομιλία με τους Τούρκους. Και προσπάθησαν να κερδίσουν τουλάχιστον από οικονομικής πλευράς, την απαλλαγή τους από τον κεφαλικό φόρο που πλήρωναν στους Τούρκους. Οι Τούρκοι δέχθηκαν να δώσουν αμνηστία στους πολεμιστές μας, αλλά τον οικονομικό όρο δεν τον δέχθηκαν. Ήθελαν να πληρώνονται τον κεφαλικό φόρο "κατά κεφαλήν" και όχι όπως παλιά "κατ΄ αποκοπήν". Επίσης ζήτησαν από τους Έλληνες να ελευθερώσουν τους Τούρκους αιχμαλώτους και να σταματήσουν να δίνουν τρόφιμα στα πολεμικά σκάφη που έπλεαν γύρω από την Κρήτη. Δεν τους επέτρεπαν να ντύνονται όπως ήθελαν, ούτε να χτίζουν εκκλησίες ούτε να έχουν πλέον κάποια δικαστική εξουσία οι κοινοτικοί άρχοντες. 

Γίνεται κατανοητό ότι οι συνθήκες ζωής των Ελλήνων επιδεινώθηκαν. Και ακόμα χειρότερα, οι Τούρκοι απαίτησαν από τους Σφακιανούς να πείσουν τους επαναστάτες να παραδοθούν. Όχι για να ηρεμήσουν τα πράγματα όπως λέγανε, αλλά γιατί ήθελαν να τιμωρήσουν τους πρωταίτιους της εξέγερσης. 

Εκ των πραγμάτων, ο Δασκαλογιάννης αναγκάστηκε να παραδοθεί, μαζί με τους συμπολεμιστές του. Σύμφωνα με μαρτυρίες, οι Τούρκοι είχαν συλλάβει και τον αδερφό του και τις κόρες του. Ενώ όμως οι Τούρκοι υποσχέθηκαν ότι θα φερθούν σωστά σε όσους παραδοθούν, η πραγματικότητα αποκάλυψε τον βίαιο αληθινό εαυτό τους. 

Ο πασάς υποδέχθηκε τον Δασκαλογιάννη με φιλοφρονήσεις (!) και περιποιήσεις (!). Μάλιστα, του πρόσφερε και "καφέ γλυκό σε χρυσό φλιτζάνι". Από μέσα του ο πασάς έτριβε τα χέρια του, κατευχαριστημένος, γιατί ήξερε τι ήθελε να κάνει. Πριν σωθεί ο καφές από το φλιτζάνι, άρπαξε τον Δασκαλογιάννη και τον έριξε στην φυλακή, στον Χάνδακα. Μαζί και τους συμπολεμιστές του. 

Αυτοί ήταν οι Τούρκοι. Μπορούσαν να φέρονται φιλικά, και μετά να χτυπούν βίαια και απάνθρωπα. Αυτοί είναι και σήμερα, κι ας μην το ξεχνούν όσοι πιστεύουν ότι μπορούν γίνουν φίλοι μαζί τους.

Τελικά, οι Τούρκοι έβγαλαν τον Δασκαλογιάννη από την φυλακή και τον παρέδωσαν στους δήμιους τους. Αυτοί τον πήγαν στην πλατεία Ελευθερίας, και τον έγδαραν ζωντανό. Δεν δίσταζαν μάλιστα να κόβουν τις σάρκες του ήρωα και να τις πετούν στο πλήθος. Το ημερολόγιο είχε σταματήσει στις 17 Ιουνίου του 1771. 

Μαζί με τον Δασκαλογιάννη, εκτελέστηκαν και πολλοί συμπολεμιστές του. 

Η απανθρωπιά και η κτηνωδία των Τούρκων, άνευ προηγουμένου! Αν διδασκόμασταν σωστά την Ιστορία μας σήμερα, κανένας Έλληνας δεν θα πίστευε ότι μπορεί να υπάρξει φιλία με τους γείτονες. Γιατί, όπως λέει ο θυμόσοφος λαός μας, ο λύκος γούνα αλλάζει και όχι περπατησιά...