15/5/2023
Ο Τσάμης (Δημήτριος) Καρατάσος (1798-1861) ήταν γιος του ξακουστού Γέρου της Μακεδονίας Αναστάσιου Καρατάσου. Έλαβε μέρος στην Επανάσταση του 1821, και αγωνίστηκε με πάθος, μετά από όρκο που έδωσε στον πατέρα του, για την Απελευθέρωση της Μακεδονίας. Μπορεί να κριθεί ως πρώιμος Μακεδονομάχος, αφού μέσω των ηρωικών του πράξεων, φύτεψε τις σπίθες του μετέπειτα Μακεδονικού Αγώνα...
1854 - Ο Τσάμης, αφού συγκέντρωσε περίπου 500 άνδρες στην Εύβοια, πέρασε στις Βόρειες Σποράδες. Για τρεις ημέρες, λόγω κακοκαιρίας, παρέμεινε στο Πελαγονήσι, όπου σε επίσημη τελετή, παρέδωσε στους άνδρες του δύο σημαίες και όλοι μαζί έδωσαν Όρκο για την Μακεδονία. Ανακηρύχθηκε Αρχιστράτηγος της Μακεδονίας και σε προκήρυξη έγραψε, μεταξύ άλλων, προς τους Μακεδόνες:
"Ποίαν άλλην εποχήν περιμένετε, αδελφοί Μακεδόνες; Θα ανεχθώμεν βλέποντας την τιμήν μας καταπατουμένην, την ιδιοκτησίαν διαρπαζομένην και την αμώμητον ημών θρησκείαν υβριζομένην;
Μήπως δεν ρέει εις τα φλέβας μας αίμα μακεδονικόν; Μήπως δεν είμεθα απόγονοι των ενδόξων Φιλίππων, του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του αυτοκράτορος Βασιλείου;
Δεύτε, λοιπόν, δράμωμεν εις τα όπλα".
Στις 18 Απριλίου του 1854, το πρωί, αποβιβάστηκε στην Χαλκιδική και προχώρησε προς το χωριό Συκιά. Εκεί υπήρχε φρουρά 100 και πλέον Τούρκων. Χωρίς να χάσει χρόνο, επιτέθηκε εναντίον τους και τους σκότωσε. Όπως είπε στους άνδρες του, η Θεία Πρόνοια τους βοήθησε να νικήσουν τους εχθρούς. Επόμενος στόχος ήταν ο δρόμος προς την Θεσσαλονίκη.
Τα νέα της νίκης του Καρατάσου είχαν βέβαια φτάσει στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας, και ο εκεί πασάς, φοβισμένος, ήρθε σε συμμαχία με τους Γάλλους.
Τελικά, το γαλλικό πολεμικό που ήταν στην Θεσσαλονίκη, έπλευσε στον Σιγγιτικό κόλπο, βρήκε εκεί τον στολίσκο του Καρατάσου και, δυστυχώς, τον συνέτριψε. Τότε (όπως και σήμερα, στην πραγματικότητα) οι Γάλλοι και οι Άγγλοι ήταν σύμμαχοι των Τούρκων και εχθροί των Ελλήνων.
Οι Έλληνες μπορεί να έχασαν πολλά πολεμοφόδια που βρίσκονταν στα πλοιάρια, αλλά δεν έχασαν το ηθικό τους. Ο Τσάμης και οι άνδρες του έδωσαν μάχες εναντίον των Τούρκων (Πολύγυρο, Άγιο Μάμαντα, Ορμύλια) και νικούσαν.
Όμως, μέχρι το τέλος του Απριλίου, είχαν συγκεντρωθεί πάνω από 3.000 Τούρκοι στην Ορμύλια. Στις 2 του Μάη άρχισαν να κινούνται κατά των ελληνικών θέσεων. Ο Καρατάσος έδινε τις μάχες του κατά του εχθρού, προκαλούσε φθορές, αλλά ταυτόχρονα αναγκαζόταν να υποχωρεί από τις αρχικές του θέσεις.
Στον Πολύγυρο οι Τούρκοι άρχισαν να δολοφονούν Έλληνες, να λεηλατούν και να καίνε τα πάντα. Ο Καρατάσος προσπάθησε να αναδιοργανώσει τις δυνάμεις του. Στις 7 του Μάη πήγε στις Καρυές και επιστράτευσε περίπου 200 λαϊκούς, αποκτώντας από τους μοναχούς και πολλά εφόδια.
Όχι μόνο λαϊκοί, αλλά και πολλοί μοναχοί μπήκαν στο σώμα του Καρατάσου! Σε όλων την ψυχή έκαιγε πια η φλόγα για την Λευτεριά της Μακεδονίας!
Στις 9 του Μάη, ο Αρχιστράτηγος της Μακεδονίας απηύθυνε νέα έκκληση προς τους Μακεδόνες:
"Αδελφοί Μακεδόνες
προ είκοσι περίπου ημερών απέβην εις την γην της φιλτάτης Μακεδονίας, της ποθητής ημών πατρίδος. Ιδού εις μην σχεδόν παρέρχεται, αφ΄ ου η ένδοξος μακεδονική σημαία κυματίζει εις την καθαράν της πατρίδος μας ατμόσφαιραν... Και εγώ εξακολουθώ να πράττω ό,τι προς την πατρίδα μου χρεωστώ...
Ως καλοί πατριώται, δράμετε λόγω και έργω, σώματι και ψυχή, όπου σας προσκαλεί η πατρίς!..."
Ο φλογερός λόγος του Τσάμη Καρατάσου έδωσε νέα πνοή στους Έλληνες της Μακεδονίας. Όλοι μαζί αγωνίστηκαν για να διώξουν από την ιερή μακεδονική γη τους βάρβαρους. Δυστυχώς, ακόμα δεν είχε σημάνει η ώρα της Λευτεριάς για την γη του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου. Το σώμα του Τσάμη ήταν περίπου 900 άνδρες, ενώ εκεί είχαν συγκεντρωθεί πάνω από 3.800 Τούρκοι.
Στις 28 του Μάη, στην Κουμίτσα, δόθηκε σκληρή μάχη. Ο Τσάμης με τους άνδρες του προξένησαν σοβαρές απώλειες στους Τούρκους, στο τέλος όμως αναγκάστηκαν να σκορπίσουν. Ο Τσάμης κατέφυγε στο έδαφος του Αγίου Όρους.
Δημοτικό τραγούδι για τον Τσάμη Καρατάσο:
Δημήτρης Τσάμης φώναξε
Σαν ήρθε η δόλια η άνοιξη, μαύρο το καλοκαίρι,
βγήκε ο Τσάμης στη Συκιά, μες στου Κωφού λιμάνι.
Ήρθε να κάμει τη Λαμπρή και το "Χριστός Ανέστη".
Βρίσκει τους Τούρκους στη Συκιά, στην εκκλησιά κλεισμένους.
Δημήτρης Τσάμης φώναξε, Δημήτρης Τσάμης λέει:
-Έβγα, Αμπτούλ, προσκύνησε, έβγα να δώσεις ράι...
Βάζουν φωτιά στην εκκλησιά κι έκαψαν τους Τούρκους.
Για τον πατέρα του Τσάμη Καρατάσου μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο με τίτλο: "Αναστάσιος Καρατάσος, ο Γέρος της Μακεδονίας: Σε σάκο με φίδια έβαλαν οι Τούρκοι την γυναίκα του. Πώς να μην τους κυνηγήσει αλύπητα;" εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου