Μακεδονομάχος Στέφανος Γρηγορίου: Οι κομμουνιστές τον σκότωσαν, και την ίδια μέρα κατέσφαξαν και τον γιο του

27/5/2023

Εκείνος ο Μάης ήταν αιματοβαμμένος και η Μακεδονία θρηνούσε δύο λεβέντες της, πατέρα και γιο. Ο καπετάν Στέφος κυνηγούσε τους Τούρκους και τους Βούλγαρους κομιτατζήδες και ποτέ δεν πίστευε ότι θα τον δολοφονούσαν Έλληνες! Αλλά... 

Ο Στέφανος Γρηγορίου είχε γεννηθεί το 1875 στο Μοναστήρι, που πια δεν μας ανήκει εξαιτίας πολιτικών που κυριάρχησαν τον προηγούμενο αιώνα και συνεχίζονται δυστυχώς μέχρι σήμερα. 

Μεγάλωσε, μαθαίνοντας να υπηρετεί το ελληνικό έθνος, και ήταν αποφασισμένος να προσφέρει την ίδια του την ζωή για την απελευθέρωση της Μακεδονίας μας. Αρχικά ήταν μέλος της νεολαίας της Εθνικής Πολιτοφυλακής του Μοναστηριού και δρούσε μαζί με τους συμπολεμιστές του κατά των Βουλγάρων. Ήταν ατρόμητος, δεν λογάριαζε τίποτα προκειμένου να εκδιωχθούν οι κομιτατζήδες από την ιερή μας γη. 

Σε κάποια από αυτές τις επιχειρήσεις είχε εξοντώσει τον Μπελαζάλκα, γνωστό Βούλγαρο πράκτορα της εποχής. 

Πολέμησε ως οπλίτης στο σώμα του οπλαρχηγού Κώτα Χρήστου και μετά τον θάνατο αυτού, συνεργάστηκε με τον αξιωματικό Γ. Κατεχάκη το έτος 1904. 

Στην συνέχεια, το 1905, προέβη σε επιχειρήσεις κατά των εχθρών με τον Ι. Καραβίτη και μέσα στο ίδιο έτος συγκρότησε την δική του ένοπλη ομάδα. 

Τον Ιούλιο του 1905, 100 Βούλγαροι κομιτατζήδες εισέβαλαν στην Λιθιά (Κουμανίτσοβο), κατέστρεψαν σπίτια, ρήμαζαν τον τόπο και ξεκλήρισαν τις οικογένειες του Θεόδωρου και του Μιχαήλ Θεοδώρου. Οι Έλληνες συνειδητοποίησαν τότε ότι δεν μπορούσαν να αφήσουν ατιμώρητους τους κομιτατζήδες. 

Έτσι, στις 29 Ιουλίου, ο Στέφανος Γρηγορίου (καπετάν Στέφος) μαζί τους άνδρες των Καραβίτη και Δικώνυμου-Μακρή, επιτέθηκαν κατά των κομιτατζήδων του Ναούμ Πετρώφ στην Κλαδορράχη της Φλώρινας. Ο καπετάν Στέφος πολεμούσε με πάθος και απαράμιλλη τόλμη. Κατάφερε να τρέψει τους κομιτατζήδες σε φυγή, και 17 από αυτούς σκοτώθηκαν. 

Και μπορεί το Εθνικό Κέντρο Μοναστηρίου να κατηγόρησε τους Έλληνες για την αγριάδα της μάχης, το αποτέλεσμα όμως ήταν καλό, αφού ο Πετρώφ έκτοτε σταμάτησε να τρομοκρατεί τους Έλληνες της περιοχής. 

Ο καπετάν Στέφος μαζί με άλλους οπλαρχηγούς, όπως τον Γύπαρη και τον Τσόντο, κυνήγησαν με επιτυχία τους κομιτατζήδες από διάφορες περιοχές της Μακεδονίας, με αποκορύφωμα την σφοδρή μάχη που δόθηκε στο Γάβρο Καστοριάς. 

Εκεί, οι Βούλγαροι υπέστησαν βαριά ήττα. 17 κομιτατζήδες σκοτώθηκαν. Δυστυχώς, έχασαν την ζωή τους και τρία δικά μας παλικάρια, οι Γ. Κλάπας, Π. Τσαουσέλας και Π. Πατρουδάκης. 

Σε αυτήν την μάχη, διακρίθηκε ο καπετάν Στέφος που σαν λιοντάρι οδηγούσε τους άνδρες του στην νίκη κατά των εχθρών του Ελληνισμού. 

Έδρασε στα Καστανοχώρια, στο Νεστόριο, αλλά και στο Σούλι της Κορυτσάς, και στις 3 Ιουλίου του 1907, μαζί με τους Τόμπρα, Πλατανιά και Τερζή, εξόντωσαν τον αρχικομιτατζή Καρσάκωφ και το σώμα του κοντά στην μονή Αρχαγγέλων Τσούκας, ανάμεσα σε Στενά και Πτελέα (Γρέντση). 

Υπήρχαν μάχες κατά των κομιτατζήδων που δεν τις κέρδιζε, όπως στην Κρυσταλλοπηγή τον Σεπτέμβριο του 1907, που πολεμούσε μαζί με το σώμα του Γύπαρη, ωστόσο ποτέ δεν έχανε το θάρρος και την αποφασιστικότητά του. 

Συνεργάστηκε με πολλά σώματα Ελλήνων οπλαρχηγών, προκειμένου να νικηθούν και να εκδιωχθούν επιτέλους από την Μακεδονία μας και οι Βούλγαροι και οι Τούρκοι. Τον Φεβρουάριο του 1908, πολεμώντας ο καπετάν Στέφος μαζί με τους Καραπιπέρη, Καραβίτη, Ζώη, Νικολούδη, Κατσίγαρη, Γερογιάννη και Νεράντζη, κατάφεραν να διαλύσουν επίλεκτο οθωμανικό τάγμα και να συλλάβουν αρκετούς αξιωματικούς. Ήταν η μάχη της Μπέσιστας. 

Για αντίποινα, οι Τούρκοι έσφαξαν τους Έλληνες που κρατούνταν στις φυλακές του Μοναστηρίου. 

 Τα χρόνια κύλησαν, και φτάνουμε στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Ο Στέφανος Γρηγορίου ως επί κεφαλής σώματος ντόπιων Μακεδονομάχων, καταφέρνει να απελευθερώσει τα χωριά Αναρράχη (Δέβρη) και Εμπόριο, καθώς επίσης και χωριά της Εορδαίας, πριν ακόμα καταφθάσει ο Ελληνικός Στρατός. 

Όταν απελευθερώθηκε η Μακεδονία, το Μοναστήρι, ο γενέθλιος τόπος του καπετάν Στέφου, έμεινε υπό σερβική κατοχή. Έτσι, δεν επέστρεψε εκεί, αλλά εγκαταστάθηκε στην Φλώρινα. 

Το 1914, τον Φεβρουάριο, ζητήθηκε η βοήθεια του από την προσωρινή κυβέρνηση της Βορείου Ηπείρου. Έσπευσε να συνδράμει στον αγώνα των αδερφών του. Έλαβε μέρος στον Βορειοηπειρωτικό Αγώνα, έχοντας ως έδρα του το Γιαννοχώρι Καστοριάς. Συγκρουόταν ανελέητα με τις ομάδες των Αλβανών, ενώ είχε καταφέρει να ελέγχει τον ανατολικό Γράμμο. 

Αυτός ο Έλληνας δεν σταμάτησε ποτέ να αγωνίζεται για τα δίκαια του Ελληνισμού. Υπήρξε μάλιστα επί κεφαλής της ανακατάληψης της Φλώρινας από τις δυνάμεις της Αντάντ, το 1916. Και δεν σταμάτησε ποτέ να κυνηγά τους Βούλγαρους κομιτατζήδες που εξακολουθούσαν να δρουν στην Μακεδονία και κατά την δεκαετία του 1920. 

Τον  Μακεδονομάχο Στέφανο Γρηγορίου, που είχε γεράσει πολεμώντας για το έθνος, τον δολοφόνησαν τελικά οι κομμουνιστές 

Ο καπετάν Στέφος, παρά την ηλικία του, αγωνίστηκε και στην Κατοχή, κατά των Γερμανών. Είχε μάλιστα σχηματίσει σώμα στο οποίο συμμετείχε και ο γιος του Επαμεινώνδας που ήταν φοιτητής της Σχολής Ευελπίδων. Όλοι μαζί έλαβαν μέρος στην Μάχη του Φαρδύκαμπου κοντά στην Σιάτιστα, και διακρίθηκε ξανά για την αγωνιστικότητά του. Στα βήματα του πατέρα του, και ο Επαμεινώνδας πολεμούσε με περισσό θάρρος. 

Ο καπετάν Στέφος παρακολουθούσε άγρυπνα στις δράσεις των Βούλγαρων  κομιτατζήδων και ήξερε ότι αυτοί επηρέαζαν πάρα πολύ τους κομμουνιστές στην Ελλάδα. Αποφάσισε λοιπόν την δημιουργία μίας ομάδας που θα συνεργαζόταν με τους αντάρτες κομμουνιστές, θέλοντας να τους βοηθήσει να δουν τον κίνδυνο που προερχόταν από τους Βούλγαρους. Στην ομάδα αυτή ανήκε και ο γιος του Επαμεινώνδας, ενώ ο ίδιος ο καπετάν Στέφος λόγω ηλικίας δεν θα συμμετείχε πια σε ένοπλη δράση.

Όταν στις 24 Μαΐου του 1943 οι "νέοι κομμουνιστές αντάρτες" κάλεσαν τον καπετάν Στέφο και την ομάδα του για σύσκεψη στο Σισάνι Βόιου, ο γέρος πια Μακεδονομάχος δεν υποψιάστηκε πως τους έστησαν παγίδα. 

Ήταν όμως παγίδα! Οι κομμουνιστές υποδέχθηκαν τον καπετάν Στέφο και όλη την ομάδα με τιμές και περιποιήσεις, αλλά! Την επόμενη ημέρα, οι κομμουνιστές σκότωσαν με πέτρες και ξύλα τον καπετάν Στέφο. Για να έχουν καλυμμένους τους εαυτούς τους, τον κατηγόρησαν ως προδότη. 

Διψούσαν όμως ακόμα για αίμα οι κομμουνιστές, για περισσότερο αίμα που δεν ήταν των εχθρών, αλλά ελληνικό. Την ίδια ημέρα, οι κομμουνιστές κατέσφαξαν και τον γιο του Μακεδονομάχου Στέφανου Γρηγορίου, τον Επαμεινώνδα. 

Όπως μάς διδάσκει η Ιστορία μας, ο Ελληνισμός κινδύνευε, και κινδυνεύει, από τους εχθρούς εντός των πυλών μας. Δυστυχώς και τραγικώς.