Μακεδονικός Αγώνας: Η γριά Μπαμπούλου Μαρία Γιαννάκηνα Γκιούρη οδηγός του Παύλου Μελά!

24/4/2024

Ποιες ήταν οι Μπαμπούλες του Μακεδονικού Αγώνα και τι απάντησε η μία από αυτές, η Μαρία Γιαννάκηνα Γκιούρη, όταν ο Παύλος Μελάς θέλησε να την ευχαριστήσει που έγινε οδηγός των Αγωνιστών!...

Στο Βυθό Βοϊου τοπική ηρωίδα ήταν η Μαρία Γιαννάκηνα Γκιούρη, γνωστή σαν Μπαμπούλου. 

Τραχιά, πετρωμένη, μ΄ απότομα μονοπάτια κι αβυσσαλέους γκρεμούς είναι η φύση εκεί κάμνοντας τη ζωή των ανθρώπων στερημένη και δύσκολη. Τον παλιό καιρό οι άντρες ξενητεύονταν κι οι γυναίκες μόνες στις αντιξοότητες, γεννούσαν αβοήθητες τα παιδιά και τα μεγάλωναν με μύρια βάσανα. Ευτυχώς υπήρχαν και οι Μπαμπούλες, γριούλες πολύπαθες με πείρα και γνώση, πρακτικές μαμμές και γιάτρισσες, που όλοι τις σέβονταν και τις τιμούσαν. 

Τέτοια ήταν η Μαρία Γιαννάκηνα Γκιούρη: Γερόντισσα μαμμή, πολύξερη, άξια και θαρραλέα, που ξεγέννησε εκατοντάδες συγχωριανές κι αμέτρητες κοντοχωριανές, τις οποίες παρά τα γεράματά της έτρεχε ανάμεσα από κακοτράχαλα μονοπάτια με βροχές και μπόρες για να βοηθήσει.

Οι λεπτομέρειες της ζωής της ξεθώριασαν πια στη λαϊκή μνήμη, Θα πρέπει να γεννήθηκε στα 1830 ή και νωρίτερα γιατί λένε στο Βυθό, πως ήταν πολύ γερόντισσα όταν κηρύχτηκε ο Μακεδονικός Αγώνας. Κι όμως το έλεγε η καρδούλα της, γι΄ αυτό κι η Δημογεροντία την έκρινε σαν το πιο κατάλληλο πρόσωπο να οδηγήσει τον Παύλο Μελά και τα παλληκάρια του τη νύχτα  της 4ης προς την 5η Σεπτεμβρίου του 1904 από το "Πηγάδι του Παππού" Πενταλόφου στον Αυγερινό.

Η Μπαμπούλου τα κατάφερε άριστα. Και σαν πριν χαράξει βρίσκονταν στον προορισμό τους και σαν ο Παύλος Μελάς θέλησε να την ευχαριστήσει, εκείνη του απάντησε:

-Ίγώ χρειάζιτι να σι ηυχαριστήσου πηδάκι μ΄, απού άφκις όλα τα καλούδια σ΄ σ΄ν Ανθήνα κι ήρθις σι τούτουν τουν ξιρότουπουν να μας ληυτριρώσ΄... 

Ακόμα διηγούνται, πως όταν πάνω από το χωριό καταυλίστηκε το σώμα του καπετάν Ζιάκα (Γρηγορίου Φαληρέα) σε μια νύχτα η Μαρία οργάνωσε τις νοικοκυρές, μάζεψαν αλεύρι από το λιγοστό των σπιτιών, ζύμωσαν όλες μαζί πέντε φούρνους ψωμί και την άλλη  μέρα το έστειλε στα παλληκάρια με γυναίκες, που τάχα πήγαιναν να φέρουν ξύλα. 

Τέλος διηγούνται, πως η ίδια μαζί με τις Πανάγιω Ζουρβέλιου, Καλλίνω Μόκα και Τασιά Αραγά πήγαν τρεις ώρες δρόμο μέχρι το Παλιοκριμήνι, για να εξαφανίσουν τα ίχνη καταυλισμού των Μακεδονομάχων, πριν περάσουν τα τουρκικά αποσπάσματα και υποψιαστούν κάτι.

Έτσι η Μαρία Γιαννάκηνα Γκιούρη έγινε παράδειγμα ήθους και φιλοπατρίας για τις γυναίκες του Βυθού και του γειτονικού Πενταλόφου, ώστε αναδείχτηκαν κι εκείνες ηρωίδες στο έπος της Πίνδου. Πηγές: Π. Τσάμη: "Οδοιπορικό του Π. Μελά". "Μακεδονικό Ημερολόγιο τομ. 1970", σελ. 325. Α. Παραφεντίδου. "Η Μπάμπω". "Μακεδονική Ζωή", τευχ. 65. Γ. Κατσικά: "Ο Βυθός και η Μονή Αγίας Τριάδος εις τον Μακεδονικόν Αγώνα". Μαρτυρίες κατοίκων του Βυθού. "Η Μακεδόνισσα στο Θρύλο και στην Ιστορία", Έρευνα-Καταγραφή Αθηνάς Τζινίκου-Κακούλη.