Μοναστήρι, 1904: Τι έκαναν πρώην δειλές Ελληνίδες νοικοκυρές για να ξεγελούν τους εχθρούς;

 
2/12/2025

Στο ελληνικότατο Μοναστήρι, στα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα, δρούσαν βίαια και απάνθρωπα τούρκοι, βούλγαροι και ρουμάνοι. Οι Έλληνες άρχισαν επιτέλους και αυτοί να οργανώνονται, για να σώσουν και την ζωή τους και την πόλη τους!

Άνδρες, γυναίκες και παιδιά, όλοι μαζί πάλευαν πια για την σωτηρία του Ελληνισμού, μια και οι εχθροί γίνονταν όλο και πιο ανελέητοι και μοχθηροί.

Ποιες ήταν οι Ελληνίδες που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή του πολέμου μέσα στο Μοναστήρι;

Ο Μακεδονομάχος και συγγραφέας Γ. Μόδης μάς μαρτυρά:

Γυναίκες συνεσταλμένες, δειλές, που έτρεμαν στην εμφάνιση ενός τούρκου και δίσταζαν να μιλήσουν σ΄ έναν άνδρα, αναδείχθηκαν θαυμάσιες για τη μεταφορά όπλων, γραμμάτων, την απόκρυψη και φυγάδευση ανταρτών ή εκτελεστών κ.λ.π.

Ελληνίδες που ξεπέρασαν την δειλή τους φύση, για να υπηρετήσουν την Πατρίδα! Πώς να μην τις θαυμάζουμε, πώς να μην τις ζηλεύουμε; Αφού οι βούλγαροι κομιτατζήδες σε συνεργασία πολλές φορές με τους τούρκους σκότωναν Έλληνες, ήταν επιβεβλημένη η Ελληνική Αντίσταση! Έτσι, οι γυναίκες έσβησαν από το μυαλό τους τις μνήμες που τις ήθελαν άτολμες και χαμηλοβλεπούσες, και όρθωσαν το ανάστημά τους!

Όταν λοιπόν αποφασίζονταν επίθεση σε βούλγαρους φονιάδες σε κάποια συγκεκριμένη θέση, στις Ελληνίδες αυτής της γειτονιάς μεταβιβαζόταν η διαταγή μέσω των τοπικών αρχηγών. Έπρεπε εκείνες τις ημέρες της δικής μας επίθεσης οι πόρτες των σπιτιών να είναι ανοικτές και οι σπιτονοικοκυρές άγρυπνες. Ο Μακεδονομάχος έμπαινε στην πρώτη πόρτα που έβρισκε ανοικτή. Η Ελληνίδα την έκλεινε αμέσως και τον βοηθούσε με καρέκλες και σκάλα να πηδήσει τον μεσότοιχο, να βρεθεί σε άλλη αυλή και από εκεί σε άλλη.

Όμως, γρήγορα έφθανε στο σημείο και η αστυνομία. Τι έκανε τότε η Ελληνίδα Μακεδόνισσα;

Όπως μάς πληροφορεί ο Γ. Μόδης, αφού ήταν πια βέβαιη ότι ο αντάρτης είχε εξαφανιστεί, άνοιγε την πόρτα ζαλισμένη ή μισολιποθυμισμένη! Δεν ήξερε πού βρισκόταν, θα είχε βοηθήσει έναν Έλληνα αγωνιστή; Όχι βέβαια!...

Ας πάμε πίσω στον χρόνο νοερά κι ας δούμε την Ελληνίδα σπιτονοικοκυρά, που με σώμα τρεμάμενο ανοίγει την πόρτα στους τούρκους. Η πρώην δειλή, παριστάνει τώρα την άρρωστη από την ξαφνική εισβολή στο σπίτι της ενός αγνώστου που με το πιστόλι στο χέρι απειλεί την ζωή της. Εξηγεί δακρυσμένη στους τούρκους ότι ο άγνωστος, αφού έκλεισε την πόρτα, την έσπρωξε και με μεγάλες δρασκελιές έφτασε κι άνοιξε το παράθυρο, για να πηδήξει στην αυλή. Τι μπορούσα να κάνω εγώ; Λέει στους τούρκους αστυνομικούς, κλαίγοντας φοβισμένη.

Έτσι όπως οι τούρκοι την βλέπουν έτοιμη πάλι να λιποθυμήσει, τι μπορούν να κάνουν; Να της καταλογίσουν ευθύνη, επειδή μέρα μεσημέρι, σε μια μεγάλη πόλη, δεν είχε διπλομανταλωμένη την πόρτα;

Με τον καιρό όμως οι τούρκοι κατάλαβαν τι γινόταν. Έτσι, έκλεισαν τις πορτοπούλες των μεσοτοίχων, που χρησίμευαν για την εσωτερική επικοινωνία των γειτονικών σπιτιών. Κατήργησαν σιωπηλά και τον νόμο που απαγόρευε την είσοδο της αστυνομίας σε ένα σπίτι χωρίς την παρουσία του οικείου μουχτάρη (παρέδρου ή προέδρου). 

Ωστόσο, όσα μέτρα κι αν έπαιρναν, οι Έλληνες συνέχισαν τον Ιερό Αγώνα τους! Φυσικά, δεν μπορούσαν ποτέ να φανταστούν ότι το Ελληνικό Μοναστήρι θα χαθεί από της Μάνας του την αγκαλιά, κι ούτε μπορούσαν να διανοηθούν ότι ολόκληρη η Μακεδονία, το όνομα και η ιστορία της, θα προδοθεί σε εποχές ελεύθερες και ειρηνικές! Που ήταν ελεύθερες και ειρηνικές, γιατί αυτοί, οι Μακεδονομάχοι, καθώς και οι πρώην δειλές Ελληνίδες σπιτονοικοκυρές, έδωσαν το αίμα και την ψυχή τους για την Ελλάδα!