Μετά τις σημαντικές νίκες στο Βαλτέτσι και στην Τριπολιτσά, μετά και από άλλες μάχες στις οποίες σημειώνονταν και νίκες και ήττες, μετά από την οπισθοχώρηση σε γενικές γραμμές των τούρκων από μικρούς ή μεγάλους ελληνικούς τόπους, παρατηρούνται δύο γεγονότα, όχι στατικά, μα σε διαρκή εξέλιξη, από μήνα σε μήνα:
Οι Έλληνες πολιτικοί, τρώγοντας τους καρπούς των Ελλήνων πολεμιστών, φέρονταν αλαζονικά και καταχράζονταν την νεοαποκτημένη εξουσία τους, πολλές φορές κυνηγώντας τους ίδιους αυτούς τους πολεμιστές! Τολμούσαν μάλιστα κάποιοι εξ αυτών να δρομολογούν την περιθωριοποίηση, ακόμα και τον θάνατο πολεμιστών! Οι δύσμοιροι, τραγικοί, αλαζόνες πολιτικοί, μεθυσμένοι από την εξουσία τους, λησμονούσαν ότι η χώρα είχε ακόμα τούρκους δυνάστες μέσα της, και κατά συνέπεια, χωρίς τους πολεμιστές που είχαν αποδείξει στα πεδία των μαχών τον ηρωισμό τους, και οι ίδιοι οι πολιτευτάδες κινδύνευαν, τόσο σε επίπεδο εξουσίας όσο και ως φυσικά πρόσωπα.
Οι τούρκοι που είχαν για τετρακόσια χρόνια την Ελλάδα υπόδουλη, δεν θα άφηναν αμαχητί την κυριαρχία τους στην χώρα. Ήθελαν την αυτοκρατορία τους ζωντανή και πάντα κυρίαρχη. Έτσι λοιπόν επέλεγαν τους καλύτερους του στρατού τους για να έρθουν να πολεμήσουν στην Ελλάδα. Έτριβαν δε τα χέρια τους, καθώς μάθαιναν ότι οι Έλληνες αλληλοκατηγορούνταν και αποδυναμώνονταν μόνοι τους. Ένας δικός τους, ο Δράμαλης, είχε αναλάβει να κατατροπώσει τους Έλληνες στην Πελοπόννησο, μαζί με χιλιάδες τούρκους που αποτελούσαν την στρατιά του. Ήταν σίγουροι ότι τίποτα δεν είχε χαθεί!
Σχεδόν είχαν δίκιο, οι τούρκοι. Παραλίγο θα είχαν κατατροπώσει τους Έλληνες πολεμιστές και οι πολιτευτάδες δεν θα είχαν πια καμία εξουσία, μα θα ήταν και ανίκανοι να συλλάβουν το μέγεθος της προσωπικής τους συμβολής στην καταστροφή του έθνους. Γιατί, ανεξαρτήτως χρόνου, οι αλαζόνες της εξουσίας πάντα ρίχνουν τις ευθύνες της ήττας και της καταστροφής στους άλλους, ποτέ στους εαυτούς τους!...
Παραλίγο, τα αιματοβαμμένα από τα σώματα και τις ψυχές των Ελλήνων ηρώων χώματα της πατρίδας θα τα πατούσαν πια μόνο τουρκικά ποδάρια, ενώ πάνω τους θα σέρνονταν με τις αλυσίδες της δουλείας οι Έλληνες.
Παραλίγο,
δεν θα ερχόταν η λευτεριά του έθνους.
Γιατί
ο Δράμαλης είχε κατέβει στην Πελοπόννησο με 25.000 ως 30.000 στρατιώτες, και
από όπου περνούσε, σκορπούσε την καταστροφή και τον τρόμο.
Η
ατμόσφαιρα ήταν βαριά για τους Έλληνες, κυριαρχούσε ανάμεσά τους ο φόβος.
Βλέποντας τους πολιτικούς να ολιγοψυχούν και να εγκαταλείπουν την Επανάσταση, ο
φόβος τους μεγάλωνε. Το ήξεραν ότι όλα όσα είχαν κατακτήσει με την Επανάσταση,
κινδύνευαν να χαθούν, μα τι μπορούσαν να κάνουν μέσα σε αυτό το απόλυτο κλίμα
της ολιγοψυχίας;
Η Επανάσταση ψυχορραγούσε. Ο Δράμαλης περνούσε νικηφόρα από τόπο σε τόπο της Πελοποννήσου.
Αλλά,
ο Δράμαλης δεν είχε λογαριάσει τον Κολοκοτρώνη!
Αλλά, και οι πολιτικοί δεν είχαν λογαριάσει τον Κολοκοτρώνη!
«Δεν σκοτώθηκαν τόσα παλικάρια μας, για να
υποταχτούμε τώρα στον Δράμαλη! Πρέπει να συνέλθουμε, όσο είναι καιρός! Μπορούμε
να τον νικήσουμε, κατάρα και οργή! Επίδειξη δυνάμεων κάνει, δεν έχει σχέδιο
μάχης σωστό! Ούτε θα ασχοληθώ τώρα με τους δικούς μας που κάθισαν στις όμορφες
καρέκλες τους και νόμισαν ότι κερδήθηκε η Επανάσταση! Αυτών η ώρα, είναι
αργότερα! Εξάλλου, για να έρθει τέτοια ώρα, πρέπει να κερδίσουμε την Επανάσταση»,
μουρμούρισε ο Κολοκοτρώνης, που είχε τα χέρια του πάνω στο κεφάλι, το οποίο
ήταν ακουμπισμένο στα γόνατά του. Έπειτα άδειασε το κεφάλι του από κάθε σκέψη,
έκλεισε τα αυτιά του σε κάθε εξωτερικό θόρυβο και σφράγισε τα μάτια του σε κάθε
εικόνα του περιβάλλοντός του. Προσευχήθηκε, μετανιωμένος για όσα λάθη διέπραξε,
προσευχήθηκε, ζητώντας φώτιση για να γεννηθεί στο μυαλό του εκείνο το
στρατηγικό σχέδιο που θα ένωνε τους Έλληνες την ύστατη ώρα και θα οδηγούσε στην
απόλυτη ήττα του Δράμαλη.
Και
το σχέδιο γεννήθηκε! Παράτολμο και ιδανικό, αυτό έμελλε να σπείρει τον θάνατο
στην στρατιά του Δράμαλη!
Μία από τις πιο σημαντικές μάχες της Ελληνικής Επανάστασης είναι αυτή στα Δερβενάκια. Έλαβε χώρα σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία, αφού είχε φθάσει στην Πελοπόννησο ο Μαχμούτ Πασάς, γνωστός ως Δράμαλης, με δύναμη 25.000-30.000 ανδρών, με σκοπό να διαλύσει την Επανάσταση και να οριστικοποιήσει την παρουσία των οθωμανών στην Ελλάδα.
Στις 26 Ιουλίου 1822 δόθηκε η μάχη σε δύο από τα τέσσερα μικρά ορεινά περάσματα (δερβενάκια), ανάμεσα στην Κόρινθο και στην κοιλάδα του Άργους. Σε αυτή την μάχη αναδείχθηκε η στρατηγική ευφυΐα του Κολοκοτρώνη. Ωστόσο, μία μάχη δεν δίνεται μόνο την καθοριστική της ημέρα, αλλά οι προηγούμενες αυτής διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο.
Τι
γινόταν λοιπόν στην Πελοπόννησο, τις ημέρες προ της μεγάλης μάχης;
Στις αρχές Ιουλίου ο σουλτάνος που είχε ήδη εξολοθρεύσει τον Αλή Πασά, αποφάσισε να στραφεί πια κατά των επαναστατημένων Ελλήνων. Έτσι, ο άνθρωπός του, ο Δράμαλης, κατέφτασε στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα, χωρίς να συναντήσει ιδιαίτερες δυσκολίες, και την 6η μέρα του Ιουλίου έφτασε στην Κόρινθο, όπου και στρατοπέδευσε. Ήθελε να ανακαταλάβει την Τριπολιτσά και να καταπνίξει την Επανάσταση των Ελλήνων παντού στην Πελοπόννησο. Άλλωστε θα είχε αρωγό στα σχέδια του και τον στόλο που θα κατέπλεε στον Αργολικό Κόλπο.
Ο
στρατός του Δράμαλη πήγαινε από τόπο σε τόπο κι έσπερνε την καταστροφή.
Κατέλαβε τον Ακροκόρινθο κι έφθασε στο Άργος, με τους Έλληνες να μην μπορούν να
ανακόψουν την πορεία του. 12 Ιουλίου είχε στρατοπεδεύσει έξω από την πόλη. Οι
Έλληνες πολεμιστές δεν είχαν καταφέρει να υπερασπιστούν τα στενά μεταξύ
Κορίνθου και Άργους, από τα οποία διήλθε η τουρκική στρατιά.
Εν τω
μεταξύ οι Έλληνες πολεμιστές άρχισαν να καταλαμβάνονται από ανησυχία. Όχι τόσο
εξαιτίας της προέλασης των τούρκων, όσο εξαιτίας της συμπεριφοράς των
πολιτικών, οι οποίοι προέβησαν σε πράξεις πανικού. Δεν δίστασαν μάλιστα να
αναχωρήσουν από το Άργος, ακολουθώντας τους δρόμους που οδηγούσαν στα πλοία.
Τους ενδιέφερε να σωθούν, ενώ με την στάση τους επέδειξαν πλήρη αδιαφορία για
τους νεκρούς ήρωες αλλά και γι΄ αυτούς που ήταν έτοιμοι να θυσιαστούν για την
πατρίδα.
Ναι,
οι Έλληνες πολεμιστές ήταν έτοιμοι να αγωνιστούν, ωστόσο υπήρχε ανάγκη ενός
στρατηγικού νου που θα οδηγούσε σωστά τους μαχητές, αδιαφορώντας πλήρως για την
εγκληματική φυγή των πολιτικών.
Ο
άνθρωπος που θα ανασυγκροτούσε τις δυνάμεις των πολεμιστών μας, φροντίζοντας
πρωτίστως για την ηθική τους ανάκαμψη, δεν ήταν άλλος από τον Θεόδωρο
Κολοκοτρώνη.
Στην
τραγική αυτή στιγμή της ελληνικής ιστορίας, ο Κολοκοτρώνης ύψωσε το ανάστημά
του απέναντι σε εχθρούς και «οικείους».
Μέσα
σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα κήρυξε πανστρατιά και με άμεσες, συντονισμένες
ενέργειες κατάφερε να περιορίσει τον στρατό του Δράμαλη στην Αργολίδα και να
ματαιώσει την προέλασή του προς την Τριπολιτσά.
Πού
εστίαζαν τα σωτήρια για την Επανάσταση μέτρα που έλαβε;
Στην κατάληψη των στρατηγικών θέσεων, με πιο σημαντική αυτή της Λάρισας (έτσι ονομαζόταν), της αρχαίας δηλαδή Ακρόπολης του Άργους. Και, στην μέθοδο της «καμένης» γης που έθεσε σε πράξη, εξαιτίας της οποίας δημιουργήθηκε σοβαρό επισιτιστικό πρόβλημα στους τούρκους.
Ο
Δράμαλης που ήθελε να καταλάβει την Τριπολιτσά, ήξερε ότι πρωτίστως έπρεπε να
εξασφαλίσει τα νώτα του. Έτσι, έχασε χρόνο με την πολυήμερη πολιορκία του
φρουρίου του Άργους, χρόνο που κέρδισαν οι Έλληνες πολεμιστές. Οι άνδρες του
Δράμαλη εγκλωβίστηκαν εκεί, τα αποθέματα των τροφών τους εξαντλήθηκαν και δεν
υπήρχε δυνατότητα ανεφοδιασμού.
Ο
τούρκος συνειδητοποίησε το αδιέξοδο στο οποίο είχε περιέλθει. Έλαβε έτσι την
απόφαση να επιστρέψει στην Κόρινθο, με την ελπίδα ότι θα τον βοηθούσε ο Χουρσίτ
Πασάς της Λάρισας, ο Γιουσούφ Πασάς της Πάτρας ή ο στόλος τους.
Ο Κολοκοτρώνης έγκαιρα αντιλήφθηκε το σχέδιο του Δράμαλη για υποχώρηση, αλλά οι πρόκριτοι γύρω του δεν συμφωνούσαν με τις προτάσεις του. Τους αψήφησε. Ευτυχώς για την Επανάσταση. Τι έκανε; Έσπευσε να καταλάβει τις στενές διαβάσεις που οδηγούσαν από το Άργος στην Κόρινθο, έχοντας μαζί του 2.500 άνδρες. Δεν συγχωρούσε τον εαυτό του που κατά την προέλαση του Δράμαλη δεν είχαν λάβει τα μέτρα τους και είχαν αφήσει αφύλακτες τις στενωπούς. «Δεν θα κάνω το ίδιο λάθος δεύτερη φορά, το χρωστώ στους νεκρούς Έλληνες, αλλά και στους ζωντανούς που τόσο γενναία πολεμούν», είπε στον εαυτό του με εκείνη την φωνή που έξω από τα στενά πλαίσια της ανθρώπινης λογικής, μεταφέρει το μήνυμά του από αιώνα σε αιώνα, και την ακουμπά μαγικά στα αυτιά μας. Αρκεί να το θέλουμε, αγαπώντας την ελληνική ιστορία μας, και θα ακούσουμε αυτήν την μεγαλειώδη φωνή του Θεόδωρου.
Έφτασε
η μεγάλη ημέρα, 26 Ιουλίου 1822. Στα στενά των Δερβενακίων. Κοντά στην Νεμέα.
Σύγκρουση δύο στρατών. Ώρες δραματικές, κρίνονταν η Επανάσταση του Γένους μας!
Ώρες μεγαλείου και ηρωισμού άφθαστου των Ελλήνων πολεμιστών, ώρες στις οποίες
οι πολιτικοί της εποχής (όπως και κάθε εποχής) δεν διαδραμάτισαν κανέναν καλό
ρόλο. Εκείνες βέβαια τις ώρες, ένα προείχε: Η ήττα του εχθρού.
Εκείνη
την ημέρα, ένα θεϊκό φωτοστέφανο αγκάλιασε τους μαχητές της ελευθερίας. Και,
επέτυχαν μία νίκη οι Έλληνες, χάρη στην οποία διεσώθη η Επανάσταση, και η γενιά
της, παρά τα σοβαρά προβλήματα που δημιουργούσαν οι εμφύλιες διαμάχες, κατάφερε
να μας σώσει κι όλους εμάς, τους κατοπινούς Έλληνες.
Εκείνη
την ημέρα, η στρατιά του Δράμαλη υπέστη πανωλεθρία. Χιλιάδες άνδρες του (3.000
και περισσότεροι) σκοτώθηκαν. Μαζί τους, σκοτώθηκαν το ηθικό και η αλαζονεία
της εξουσίας τους.
Εκείνη
την ημέρα, ο Κολοκοτρώνης δεν πολεμούσε μόνος του. Ίσα σε θάρρος, λεβεντιά και
ηρωισμό, δίπλα του στέκονταν άλλα λιοντάρια: Ανάμεσά τους ο Παπαφλέσσας, ο
Νικηταράς ο Τουρκοφάγος (Νικήτας Σταματελόπουλος), ο Δημήτριος Υψηλάντης. Και
ήταν αυτοί οι τρεις που πρωτοστάτησαν στην μάχη που έγινε στις 28 Ιουλίου, όταν
ο Δράμαλης με τους άνδρες του προσπάθησαν να διαφύγουν από την κλεισούρα του
Αγιονορίου. Τελικά υπέστησαν νέα συντριβή.
Λέγεται
ότι ο Δράμαλης, βαθιά απογοητευμένος από την ήττα, έφτασε στην Κόρινθο και
λίγους μήνες μετά, όταν τελείωνε ο Οκτώβρης εκείνου του έτους, πέθανε. Άραγε,
πρόλαβε ο σουλτάνος να ξεσπάσει πάνω του την οργή εξαιτίας της ήττας που
υπέστη, ή ήταν η ίδια η ήττα που σκότωσε τον Δράμαλη;
Μετά
από εκείνη την μάχη στα Δερβενάκια, οι ίδιοι οι οπλαρχηγοί αναγνώρισαν τις
ικανότητες και την ευφυΐα του Κολοκοτρώνη και ζήτησαν από την κυβέρνηση να
διοριστεί Αρχιστράτηγος της Πελοποννήσου. Αφού, χάρη στον Γέρο του Μοριά, οι
Έλληνες είχαν κερδίσει την μάχη στα Δερβανάκια, μία μάχη που είχε ξεκινήσει με
τους χειρότερους οιωνούς για τους Έλληνες πολεμιστές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου