Γιατί η ανάγνωση των κλασικών έργων του Ομήρου, του Πασκάλ ή του Αγίου Αυγουστίνου, σήμερα, είναι πράξη αντίστασης και αλήθειας

 

 15/5/2025

Η ανάγνωση των κλασικών έργων σήμερα έχει γίνει μια ανατρεπτική πράξη. Σε μια εποχή που περιφρονεί τη μνήμη, που σχετικοποιεί τα πάντα και ξεχνά τις ρίζες της,

το να βυθιστεί κανείς στα ιδρυτικά κείμενα, σημαίνει ότι επιλέγει τις ρίζες, την αυστηρότητα και την αλήθεια. Τα κλασικά έργα δεν είναι σκονισμένες αντίκες. Είναι φάροι. Masters. Πιστοί φίλοι. 

Οι μεγάλοι συγγραφείς, Γάλλοι, Λατίνοι, Έλληνες ή Χριστιανοί, μιλούν ακόμα. Αγγίζουν την καρδιά των ανθρώπινων πραγμάτων: αγάπη, δικαιοσύνη, θάνατος, πίστη, δύναμη, σοφία. Το να διαβάζεις τον Πασκάλ, τον Ρασίν, τον Όμηρο, τον Μποσουέ ή τον Άγιο Αυγουστίνο σημαίνει να επιστρέψεις στην πηγή μιας υψηλής γλώσσας, μιας απαιτητικής σκέψης, ενός πολιτισμού που προσπάθησε να εξυψώσει τον άνθρωπο παρά να τον υποβιβάσει.

Τα κλασικά έργα διαμορφώνουν την ψυχή. Εκπαιδεύουν τη γεύση. Μεταδίδουν πρότυπα μεγαλείου, διαύγειας, ομορφιάς. Αυτά είναι φάρμακα κατά της χυδαιότητας και της πνευματικής τεμπελιάς. Μας αναγκάζουν να επιβραδύνουμε, να σκεφτόμαστε, να στοχαζόμαστε. Και προσφέρουν, σε όσους τα επιλέγουν συχνά, ισχυρά εργαλεία για να δομήσουν τη σκέψη τους και να ενισχύσουν την κρίση τους.

Ποτέ δεν χρειαζόμασταν τα κλασικά έργα περισσότερο από ό,τι τώρα. Όχι για να ξεφύγουμε από τον κόσμο, αλλά για να τον κατανοήσουμε καλύτερα. Όχι για να καταφύγοουμε στο παρελθόν, αλλά για να ξαναβρούμε ό,τι δεν πεθαίνει. Τα κλασικά είναι διαχρονικά γιατί μιλούν σε ολόκληρο τον άνθρωπο. Η ανάγνωση των κλασικών σήμερα είναι σαν να επαναφέρεις μια μνήμη. Είναι άρνηση να ξεχάσεις. Πρόκειται για την απελευθέρωση από την τυραννία του παρόντος.

Το θέμα δεν είναι να τα διαβάσουμε όπως θα κατανάλωνε κανείς ένα προϊόν, αλλά να τα διαλογιστούμε, να τα ξαναδιαβάσουμε, να τα αφήσουμε να μας κατοικήσουν. Αυτή η συντροφιά θέλει υπομονή και σιωπή, αλλά φέρνει βαθιούς καρπούς. Γιατί οι κλασικοί, μέσα στους αιώνες, έχουν σχηματίσει γενιές ελεύθερων, συμπαγών, ριζωμένων ανθρώπων. Μπορούν ακόμα να το κάνουν. Αρκεί να ανοίξεις τα έργα τους. -Του Franck Abed / Πηγή