Γέρος ιερέας Σπύρος Παπαναούμ: Βούλγαροι τον πυροβόλησαν και τον σούβλισαν, φωνάζοντας να σε φαν΄ τα σκυλιά

14/10/2023

Η μαρτυρία του Ι. Δραγούμη για τον γέρο ιερέα Σπύρο Παπαναούμ και για όλη την οικογένειά του, είναι φοβερή. Μαυρίζει την καρδιά και το μυαλό μας. Αλλά, με έναν εξω-λογικό τρόπο, μας γεμίζει περηφάνια: Πόσα βασανιστήρια άντεχαν οι Έλληνες της Μακεδονίας μας, επειδή ήταν πιστοί στο Ελληνικό Έθνος! 

Την Τετάρτη ήρθαν οι κομίτες στο Λαιμό (χωριό της Πρέσπας), είχαν αρχηγούς τον Πέντσωφ από τη Βουλγαρία κι άλλον ένα με γένεια και μακριά μαλλιά. Πήγαν στο σπίτι του ιερέα Σπύρου Παπαναούμ, που ήταν αρχιερατικός επίτροπος, του πήραν την οικογένειά του, όσους έτυχαν στο σπίτι, τον υιό του Μήτρο, τέσσερις γυναίκες και ένδεκα παιδιά, τους ανέβασαν στο βουνό και τους παρέδωκαν του βοεβόδα Κοκάρωφ. 

Ο βοεβόδας είπε του Μήτρου: "Να μου δώσεις είκοσι λίρες, ειδεμή σε σφάζω". Ο Μήτρος είχε πάνω του μερικά χρήματα και του τα έδωκε. 

Τότε πήραν μόνο το Μήτρο πέντε έξι Βούλγαροι, ενώ οι άλλοι φύλαγαν τις γυναίκες και τα παιδιά, και τον κατέβασαν στο σπίτι. Ήταν εκεί ο γέρος. Αφού πήραν από το σπίτι όλο το γέννημα και άρπαξαν από το μπακάλικο (του Μήτρου) ό,τι είχε, έβαλαν φωτιά και στα δύο και τα ΄καψαν.

Έπειτα περίλαβαν το Σπύρο και το Μήτρο και τους έφεραν κοντά στην εκκλησία. Ο Πέντσωφ ρώτησε: "Συ είσαι ο Σπύρος Παπαναούμ και συ ο υιός του; Το σπίτι σας θα το χαλάσουμε μ΄ όλη την οικογένεια, επειδή τόσα χρόνια δε μας αφήσατε να κάνουμε αυτό που θέλουμε". 

Ο Σπύρος αποκρίθηκε ήσυχα: "Τι να σας κάνουμε; Έτσι βρεθήκαμε στον Ελληνισμό κι έτσι μένουμε. Κάμετε όπως θέλετε..."

Ο Πέντσωφ τότε είπε: "Είναι σαράντα χρόνια τώρα, που βασανιζόμαστε να σας κάνουμε ανθρώπους, αλλά εσείς τίποτε, δεν παίρνετε από λόγια. Τώρα όμως σας έχουμε στα χέρια μας".

Τότε τους πήγαν μες στην εκκλησιά. Οχτώ Βούλγαροι έβαλαν τα σουγγιά στα τουφέκια τους και έζωσαν το Σπύρο Παπαναούμ, ενώ οι άλλοι βαστούσαν το Μήτρο πίσω. Μονομιάς οι οχτώ σούβλισαν το γέροντα και με τα σουγγιά τον σήκωσαν ψηλά κι έπειτα τον άφησαν κι έπεσε βαριά κατά γης. 

Ο Μήτρος φώναξε άγρια. Ο αρχηγός είπε τότε: "Η δική σας οικογένεια δε θέλει θάψιμο, τα σκυλιά να σας φαν΄".  Πηγή: "Μαρτύρων και ηρώων αίμα" -  Ίων Δραγούμης

Εκείνα τα μαύρα χρόνια, πριν ακόμα κηρυχθεί επίσημα ο Μακεδονικός Αγώνας, οι Έλληνες πολεμούσαν κατά των Τούρκων και των Βούλγαρων κομιτατζήδων, με πενιχρά μέσα, μα με καρδιά λιονταρίσια. Γιατί η Μακεδονία που από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν Ελλάδα, έπρεπε με κάθε θυσία να παραμείνει Ελλάδα. 

Αυτοί που είχαν την δυνατότητα να επικοινωνήσουν τα ιερά τους θέλω στις ξένες δυνάμεις, μήπως κι αυτές επιτέλους έβλεπαν τα εγκλήματα που διαπράττονταν, το έπρατταν με απαράμιλλου σθένους φωνή. Όπως οι Έλληνες στο Μοναστήρι που διαμαρτυρήθηκαν στα ξένα προξενεία για τα δεινά τους φωνάζοντας: 

"Εσμέν άπαντες Έλληνες και εις ουδένα επιτρέπουμε να αμφισβητή τούτο".