Μαύρα καράβια: Ήταν ο φόβος των τούρκων στο Αιγαίο

26/1/2024

Ανεκτίμητης σημασίας ο ρόλος των μαύρων καραβιών στην Επανάσταση του 1821! 

Η τεχνογνωσία που είχαν αποκτήσει επί αιώνες οι πειρατές στην θάλασσα στάθηκε πολύτιμος βοηθός πριν και κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821. Είχαν πολεμική εμπειρία στη θάλασσα και εξοπλισμένα καράβια, τα οποία εύκολα μπορούσαν να τα μετατρέψουν σε πολεμικά. Με αυτόν τον τρόπο συνέβαλαν αποφασιστικά στον αγώνα. Όμως και αρκετοί από τους οπλαρχηγούς προϋπήρξαν πειρατές. 

Ανάμεσα τους ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, αλλά και πολλοί Μανιάτες, όπως οι Μαυρομιχαλαίοι και οι Μαντούβαλοι, εκπαιδεύτηκαν ως πειρατές, πριν να αφοσιωθούν στον απελευθερωτικό αγώνα. Ήταν από τις μεγαλύτερες πειρατικές οικογένειες της Μάνης.

Οι Μαντούβαλοι μάλιστα είχαν στήσει τελωνείο στο Ακρωτήριο Ταίναρο και έπαιρναν φόρο απ΄ όποιο πλοίο περνούσε. Η δραστηριότητα αυτή τους έφερε σε ρήξη με τους Μαυρομιχάληδες. Αλλά και οι Μαυρομιχαλαίοι, πέρα από την πειρατεία πουλούσαν προστασία στα διερχόμενα πλοία από πειρατικές επιδρομές, γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση των συμπατριωτών τους πειρατών. Έτσι αναγκάστηκαν να σταματήσουν.

Γενικά οι πειρατές από τη Μάνη σε συνεργασία με τους Μαλτέζους πουλούσαν διαβατήρια προστασίας σε καπετάνιους των διερχόμενων πλοίων, ώστε να μπορούν να πλέουν ανενόχλητα στο Αιγαίο.

Με το ξέσπασμα της Επανάστασης, πολλοί πειρατές έθεσαν τα καράβια τους στις υπηρεσίες του απελευθερωτικού αγώνα. Αργότερα ο Ιωάννης Καποδίστριας με νόμο απαγορεύει την πειρατεία, η οποία περιορίζεται πλέον σε μεμονωμένα περιστατικά. Το 1860 καταγράφεται το τελευταίο.

Τα μαύρα καράβια

Τα μαύρα καράβια εμφανίστηκαν στα νερά του Αιγαίου το 1807. Πρόκειται για ένα στολίσκο πειρατικών σκαφών που συγκρότησαν πρώην αρματολοί. Με έδρα τις Βόρειες Σποράδες λεηλατούσαν τα πλοία που είχαν σηκώσει τουρκική σημαία.

Κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης, αρματολοί από τον Όλυμπο, όταν απέτυχε η προσπάθεια τους να καταλάβουν την Βόρεια Θεσσαλία και το Πήλιο, κατέφυγαν στις Σποράδες. Συγκεκριμένα στη Σκύρο, στη Σκιάθο και στη Σκόπελο. Από εκεί ανέπτυξαν πάλι πειρατική δραστηριότητα. Χτυπούσαν, λεηλατούσαν και έγιναν ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων στο Αιγαίο.

Αρχηγοί του Μαύρου Στόλου ήταν ο Γιάννης Σταθάς και ο Νικοτσάρας. Ονομάστηκαν μαύρα καράβια γιατί σκαριά και πανιά ήταν βαμμένα μαύρα, ενώ και οι ναύτες φορούσαν μόνο μαύρα ρούχα. Ήταν περίπου 70 σκαριά, τα οποία είχαν ονόματα του τόπου καταγωγής του καπετάνιου τους: Όλυμπος, Κίσσαβος, Νάουσα, Κασσάνδρα, Λιτόχωρο.

Είναι τα πρώτα πλοία που πριν από την επανάσταση υψώνουν ελληνική σημαία, μπλε φόντο με άσπρο σταυρό στο κέντρο.

Τα μαύρα καράβια έγιναν ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων στο Αιγαίο. Η δράση τους εξόργισε την Υψηλή Πύλη, η οποία αποφάσισε να τους αντιμετωπίσει, στέλνοντας μεγάλη ναυτική δύναμη εναντίον τους. Οι Έλληνες ζήτησαν τη συνδρομή της αγγλικής φρεγάτας Sea Horse και του κυβερνήτη της Τζον Στιουάρτ, ο οποίος δέχτηκε πρόθυμα να βοηθήσει.

Μετά από διήμερη ναυμαχία τα τουρκικά πλοία ηττήθηκαν και τράπηκαν σε φυγή, παραδίδοντας μάλιστα την επικεφαλής φρεγάτα τους στους Έλληνες. Αφού δεν κατάφεραν να τους αντιμετωπίσουν στη μάχη, οι Τούρκοι αποφάσισαν να δώσουν αμνηστία στους πειρατές. Οι αρματολοί χωρίστηκαν και μέσα σε τρία χρόνια οι περισσότεροι εξοντώθηκαν από τον Αλή Πασά. Πηγή