Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, 19 Μαΐου: Λευκός θάνατος, το φρικτό σχέδιο βάσει του οποίου οι Τούρκοι δολοφονούσαν τους Έλληνες

 19/5/2025

Ένα απέραντο νεκροταφείο γινότανε οι τόποι των Ελλήνων, ο Πόντος μέρα τη μέρα, χρόνο το χρόνο, καιγότανε και αφανιζότανε, μα κανείς, κανείς, κανείς, δεν άκουγε τις κραυγές των Ελλήνων. Αλλά, διαβάζοντας την παρακάτω μαρτυρία, η ψυχή μας κλαίει και η λογική μας νεκρώνει. Όχι, με τους Τούρκους δεν μπορεί ο Έλληνας να γίνει φίλος, όχι, όχι!...

"Στις 8 Νοεμβρίου (1916) ανακοινώθηκε το φιρμάνι, στις 13 τοιχοκολλήθηκε, κι ίσαμε τις 16 έπρεπε όλος ο πληθυσμός της Τρίπολης (του Πόντου) να έχει εγκαταλείψει σπίτια, χωράφια και πλεούμενα. Ο λαός της Τρίπολης έπρεπε να έχει θάψει εκεί που κοιλοπόνησε, εκεί που μόχθησε, εκεί που χάρηκε κι αγάπησε, την καρδιά του, τη μεγάλη καρδιά ενός μικρού πληθυσμού που ακολούθησε στητός, ανίκητος, την πίστη και την πατρίδα του", έγραψε η Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ, στο βιβλίο της "Η Τρίπολη του Πόντου".

Είκοσι πέντε μέρες κράτησε το μαρτύριο της διαδρομής του λευκού θανάτου. Στις 9 Δεκεμβρίου ανακοινώθηκε επίσημα στους εκτοπισμένους ότι ορίστηκε ως τόπος οριστικής διαμονής τους το αρμενικό χωριό Μπιρκ, που ήταν έρημο, γιατί οι 500 οικογένειές του σφαγιάστηκαν ένα χρόνο νωρίτερα. 

"Το κλίμα του χωριού  δεν μας φάνηκε καλό, γιατί το νερό ήτανε γλυφό κι άνοστο και δεν μπορούσαν να το πιουν ούτε και οι άρρωστοι με τα καμένα χείλια του πυρετού τους. Όμως, η ανάγκη να είμαστε όλοι μαζί, κοντά κοντά, για ν΄ αντικρίζουμε τη μοίρα, μας έκανε να κατοικήσουμε όλοι στο Πιρκ, στο Πιρκ που στάθηκε το απέραντο νεκροταφείο χιλιάδων χριστιανών, στο Πιρκ που σαν το συλλογιστούμε, βλέπουμε έναν τεράστιο ξύλινο σταυρό, στο Πιρκ που αφήσαμε ό,τι είχαμε πιο αγαπημένο, πατεράδες, γέρους και τρυφερά παιδιά, τις μάνες μας και τις γυναίκες μας". 

Τραγωδία: "Δίχως νερά, μέσα σ΄ αυτήν την διαρκή ακαθαρσία, όλοι είμαστε γιομάτοι ψείρα, κι αυτοί οι προεστοί και οι πιο καθαροί από μας, δεν μπορούσαν να εξαλείψουνε τη φοβερή τούτη πληγή. Έτσι, με το συνωστισμό, με τη βρώμα, με την ψείρα, ετοιμάζαμε τις φοβερές επιδημίες που δεν αργήσανε να χτυπήσουνε την πόρτα μας. Πρώτη η δυσεντερία, έπειτα ο τύφος, στο τέλος η πανούκλα. Ο λευκός θάνατος που είχανε τόσο καλά ετοιμάσει οι Τούρκοι, έπαιρνε κι έπαιρνε καθημερινά δεκάδες χριστιανούς...

Τρεις μήνες είχανε περάσει από τη μαύρη ώρα που μπήκαμε στο Πιρκ, έμπαινε ο Μάρτης μήνας κι από τις 13 χιλιάδες που είχαμε ξεκινήσει, δεν μένανε πια παρά 800, αδύναμοι κι ανίκανοι για κάθε δουλειά..." (Πηγή:Κώστας Φωτιάδης, Ιστορικά, Ελευθεροτυπία 2002)