6/7/2025
Η Τελέσιλλα έγραφε ποίηση, αλλά όταν χρειάστηκε, άρπαξε τα όπλα, για να σώσει την πόλη της!
Από το Άργος καταγόταν, όπως είπε ο Πλούταρχος, κάπου στο 520-515 π.Χ. και η οικογένεια της ήταν ένδοξη.
Γι΄ αυτήν την ποιήτρια με την πολεμική δράση, μίλησαν οι αρχαίοι συγγραφείς της εποχής της αλλά και κατοπινοί μέχρι τον 2ο αι. μ.Χ., όπως οι Παυσανίας, Πλούταρχος, Απολλόδωρος κ.ά..
Ο Δελφικός χρησμός που άλλαξε την ζωή της
Η Τελέσιλλα αρχικά δεν ήταν μια νεαρή γυναίκα που ήξερε τι ήθελε και πώς θα το διεκδικήσει. Αντίθετα, ζούσε απομονωμένη, ένοιωθε αδύναμη και ήταν φιλάσθενη. Όταν πια την είχε κουράσει ο εξασθενημένος οργανισμός της, απευθύνθηκε στο μαντείο των Δελφών, μήπως και κάποιος χρησμός την βοηθούσε να ξεπεράσει τις επίμονες αδυναμίες της.
Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ο χρησμός του μαντείου των Δελφών ήταν μόνο δύο λέξεις: "Μούσας θεραπεύειν". Αυτές οι δύο λέξεις καθόρισαν όλη την υπόλοιπη ζωή της, αφού η Τελέσιλλα πίστεψε ότι οι Μούσες θα την θεράπευαν. Αφοσιώθηκε λοιπόν στην ποίηση και στην μουσική, κι όσο ο χρόνος κυλούσε, τόσο η Τελέσιλλα θεραπευόταν, το σώμα της δυνάμωνε και το πνεύμα της άνθιζε, μια και είχε πια ένα βαθύτερο νόημα, και σκοπό, στην ζωή της.
Καταξιώθηκε ως ποιήτρια, την οποία πολλές γυναίκες θαύμαζαν, στην εποχή της. Αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι πολλά ποιήματά της, εκτός από πατριωτικά και θρησκευτικά, είχαν ως θέματα τους χορούς των παρθένων, που έχαιραν μεγάλης δημοφιλίας εκείνα τα χρόνια. Μάλιστα, υπήρχαν ποιήματά της, που ήταν γραμμένα στην ιωνική γλώσσα, που τραγουδήθηκαν κιόλας, κάνοντάς την ακόμα περισσότερο διάσημη.
Η μάχη στη Σηπεία
Μετά το τέλος του Β΄ Μεσσηνιακού πολέμου, η κατάσταση ανάμεσα στην Σπάρτη και στο Άργος παρέμενε ιδιαίτερα τεταμένη. Από την μία πλευρά η Σπάρτη ήθελε να αποκτήσει την κυριαρχία ολόκληρης της Πελοποννήσου, από την άλλη πλευρά το Άργος που ήθελε να πάρει πίσω τα εδάφη του που είχαν κατακτήσει οι Σπαρτιάτες.
Ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Κλεομένης Α΄ ήθελε να εκμηδενίσει το Άργος, ώστε αυτό να μην αποτελεί πια απειλή γι΄ αυτόν. Αφού συμβουλεύτηκε το μαντείο των Δελφών, ξεκίνησε να κατακτήσει τον αντίπαλο. Έφτασε με τα καράβια του στην Σηπεία. Οι Αργείοι στρατοπέδευσαν έναντι των Σπαρτιατών, και δεν φοβούνταν, γιατί είχαν πάρει κι αυτοί ενθαρρυντικό χρησμό για την επικείμενη μάχη.
Η μάχη ήταν σκληρή και αμφίρροπη, μέχρι που ο Κλεομένης κατάλαβε ότι οι κινήσεις των Αργείων γίνονταν με βάση τα σήματα του δικού του κήρυκα, σήματα που οι εχθροί του είχαν μάθει να ερμηνεύουν σωστά. Τότε διέταξε να ακουστεί πως οι στρατιώτες του θα πάνε για φαγητό, ενώ στην πραγματικότητα θα έκαναν επίθεση. Οι Αργείοι έπεσαν στην παγίδα του Κλεομένη. Όταν κατάλαβαν τι συνέβαινε, άρχισαν να φεύγουν, αλλά κάποιοι κλείστηκαν μέσα σε ιερό άλσος, πιστεύοντας ότι ο Κλεομένης δεν θα τους χτυπούσε εκεί. Ο οποίος, όμως, έβαλε τελικά φωτιά στο άλσος.
Η υπεράσπιση του Άργους
Σε αντίθεση με τον Ηρόδοτο, ο Πλούταρχος αλλά και ο Παυσανίας και ο Πολύαινος ανέφεραν ότι ο Κλεομένης δεν αρκέστηκε στην νίκη του στην μάχη της Σηπείας, αλλά προχώρησε για να κατακτήσει την πόλη του Άργους, ώστε να μην αποτελεί αυτή πια καμία απειλή στο μέλλον.
Η πόλη ήταν αποδυναμωμένη και οι άνδρες που είχαν μείνει πίσω, ήταν αποδιοργανωμένοι και άσχετοι. Δεν θα ήταν δύσκολο να κατακτηθεί από τους Σπαρτιάτες, αλλά η μοίρα είχε άλλα σχέδια!... Τι έγινε λοιπόν;
Η Τελέσιλλα, αντιλαμβανόμενη την οικτρή τους θέση, παράτησε τα γραπτά της και όρμησε για να οργανώσει την αντίσταση! Μάζεψε τους δούλους αλλά και άλλους που δεν μπορούσαν να πάνε στο κάστρο για να πολεμήσουν, και ταυτόχρονα και όλες τις γυναίκες που ήταν ικανές και πρόθυμες να πολεμήσουν. Συγκέντρωσε και όσα όπλα μπορούσε από σπίτια μα και ιερά, και όλοι μαζί πήγαν και στάθηκαν, πεισμωμένοι και έτοιμοι να πεθάνουν για την πόλη τους, στις επάλξεις γύρω από τα τείχη. Πρώτη και καλύτερη, έτοιμη να δώσει τον ιερό αγώνα, η ποιήτρια Τελέσιλλα. Οι γυναίκες δεν μπορούσαν παρά να ακολουθήσουν την ορμή και την θεία τρέλα της!...
Ο Κλεομένης και οι άντρες του όρμησαν με αλαλαγμούς στα τείχη. Φοβερές ιαχές και πολλά τα όπλα τους. Στόχος ήταν να τρομοκρατηθούν κυρίως οι γυναίκες και να εγκαταλείψουν τα τείχη. Ωστόσο, αυτό δεν συνέβη. Ο Σπαρτιάτης ήταν αναποφάσιστος. Να νικούσε τις γυναίκες; Τι θα έγραφε γι΄ αυτόν η ιστορία; Να τον νικούσαν οι γυναίκες; Ακόμα μεγαλύτερη η ατίμωση...
Ξεκίνησαν οι συγκρούσεις... Η Τελέσιλλα και ο παράξενος στρατός της πολεμούσαν άφοβα... Γυναίκες άρχισαν να πέφτουν νεκρές... Και τότε ο Κλεομένης αποφάσισε να οπισθοχωρήσει, κρίνοντας ότι αυτή ήταν εκείνη την ώρα η καλύτερη λύση. Εξάλλου είχε ήδη αποδεκατίσει τον στρατό του Άργους...
Η Σπάρτη μπορεί να είχε την νίκη με το μέρος της και να είχε "αδειάσει" την πόλη του Άργους από τους άνδρες της, ωστόσο το Άργος, με την πολύτιμη συμβολή της Τελέσιλλας, και το πείσμα των εναπομείναντων κατοίκων της, κατάφερε σιγά-σιγά να σταθεί ξανά στα πόδια της.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η Τελέσιλλα και οι γυναίκες του Άργους κατάφεραν μια πολύ σημαντική νίκη, γιατί αν αυτές δεν πολεμούσαν, οι Σπαρτιάτες θα είχαν καταλάβει και εξαφανίσει το Άργος.
Για πολλά χρόνια, οι κάτοικοι του Άργους μιλούσαν με περηφάνια για την ποιήτρια που τους έσωσε, αποδίδοντάς της τις πρέπουσες τιμές.
Για παράδειγμα, είχαν τοποθετήσει πάνω από το θέατρο της πόλης, και μπροστά από το ιερό της Αφροδίτης, ένα άγαλμα της Τελέσιλλας, το οποίο σώζονταν τουλάχιστον μέχρι το 170 μ.Χ., αφού το είχε δει και το είχε περιγράψει ο Παυσανίας. Ο Αθηναίος γλύπτης Νικήρατος είχε φτιάξει την Τελέσιλλα να κρατά στα χέρια της ένα πολεμικό κράνος έτοιμη να το φορέσει, ενώ πατούσε πάνω στα βιβλία της.
Ένα συμβολικό άγαλμα που αναδείκνυε το μυστικιστικό κόσμο, όπου η ποίηση μπορεί να ενωθεί με τα όπλα, για να σώσει μία πολιτεία!...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου