Αντωνούσα Καμπουράκη (Καμπουροπούλα): Έγραψε το πρώτο από γυναίκα βιβλίο στην Νεοελληνική Λογοτεχνία, στα χρόνια της Επανάστασης

 

 17/6/2024

Πατρίς μου η αγάπη σου μου φέρνει αγρυπνίας

Και δι΄ αυτό κατάντησα να γράφω τραγωδίας...

Παραθέτουμε την ιστορία της Αντωνούσας Καμπουράκη (Καμπουροπούλα). Γεννήθηκε στα Χανιά το 1790 εγγράματη από εύπορη οικογένεια, έγραψε κείμενα και ποιήματα δίδοντας έμφαση στην αναγκαιότητα της παιδείας για την απόταξη του Τουρκικού ζυγού.

Το 1821 30χρονη πια, βίωσε τις σφαγές στην πόλη και την ύπαιθρο χώρα των Χανίων. Έγραφε:

Παρεπονέθην διά τι η φύσις με κατεδίκασε, δίδουσα εις εμέ ως φύλον μεν, το γυναικείον, ως φρόνημα δε το ανδρικόν, όπως ριφθώ εις τον υπέρ ελευθερίας αγώνα μετά των άλλων!…

Ο άνδρας της πολέμησε στο πλευρό του καπετάν Γιώργη Δασκαλάκη (Τσελεπή) στη μάχη της Καντάνου το 1821. Εκείνη με άλλες γυναίκες και παιδιά περιπλανήθηκαν στα γύρω βουνά, βιώνοντας τα πάθη και τις κακουχίες των διωγμών του κατακτητή. Ο άνδρας της  συνεχίζοντας τον ένοπλο αγώνα, τον Γενάρη του 1824 πήγε στο Ρέθυμνο ένοπλος υπερασπιστής  των  πολιορκημένων  γυναικόπαιδων (κυνηγημένα από τον Χουσεΐν Μπέη) στο Σπήλαιο του Μελιδονιού. Λαβώθηκε στη μάχη και πέθανε μετά από τέσσερις ημέρες. Σαν χήρα πια πήρε τον μοναχογιό της και άλλα γυναικόπαιδα και αποβιβάστηκαν στη Μονεμβασιά προσπαθώντας να βρουν καταφύγιο εκτός Κρήτης.

Μετά από πολλές περιπέτειες έφθασε στη Σύρο, εγκαταστάθηκε και παντρεύτηκε για δεύτερη φορά. Έχασε τον μονάκριβο γιό της δεκαοκτώ ετών, μαθητή Γυμνασίου. 

Κατά τη διαμονή της στη Σύρο συνέχισε το συγγραφικό της έργο και βοηθούσε με κάθε μέσο τις επαναστατικές απόπειρες των συμπατριωτών της. 

Στην Ερμούπολη το 1840, εκδίδει το πρώτο της  πνευματικό πολύστιχο πόνημα «Ποιήματα Τραγικά» που αποτελεί  το πρώτο υπογεγραμμένο από γυναίκα βιβλίο  στη Νεοελληνική λογοτεχνία και αναφέρεται στον αγώνα της Κρήτης το 1821. Εκτός της συγγραφής και του πνευματικού έργου που επιτελεί, αναδεικνύεται και σε εξαιρετική επιχειρηματία. 

Το 1840 ο Βασιλιάς Όθωνας, επισκέπτεται την Σύρο και την Σχολή της στην οποία δίδασκε την Κρητική υφαντική, χειροτεχνήματα και τη λαϊκή παράδοση. Για την δράση της, της απένειμε το παράσημο του Αγώνα. Το 1847 εκδίδει το βιβλίο «Γεώργιος Παπαδάκης» στο οποίο περιγράφει την ιστορική πολιορκία και κατάληψη του Κάστρου της Γραμβούσας. 

Το 1856 πεθαίνει και ο δεύτερος της σύζυγος. Ζει πλέον  στην Αθήνα εν χηρεία και μοναστική ζωή, συνεχίζοντας το πλούσιο συγγραφικό της έργο. 

Ως πρωτοπόρα φεμινίστρια, με φιλελεύθερες ιδέες, επηρέασε τις μαθήτριες της σχολής και γυναίκες του κύκλου της. Το 1861 εκδίδει την τραγωδία «Λάμπρω» στην οποία εξιστορεί τη ζωή της, της Ροδάνθης και της άλλης Αντωνούσας  Καστανάκη... 

Λίγο πριν τον θάνατό της εξέδωσε το έργο « Η Μεσολογγίτισσα ». Πέθανε στην Αθήνα τα Χριστούγεννα του 1875, με ανεκπλήρωτο το όνειρό της για απελευθέρωση της ιδιαίτερης πατρίδας της από τον Τουρκικό ζυγό. 

Υπήρξε η πρώτη Ελληνίδα ιστορικός και  εξέφρασε πολιτικό λόγο.

Πατρίς μου η αγάπη σου μου φέρνει αγρυπνίας

Και δι΄ αυτό κατάντησα να γράφω τραγωδίας...

Πηγή: gnl.gr & φωτογραφία:nostimonimar