"Καλόγρια", επίσημος σταθμός των Μακεδονομάχων, 16 Ιουλίου 1907 - Εδώ έπεσε ηρωικά ο Καπετάν Γέρμας

 

 16/7/2025

"Αν ήξερες, μανούλα μου, σε ποιο βουνό θ΄ αράξω, θα μου ΄στελνες τα ρούχα μου να στολιστώ, ν΄ αλλάξω..." - Έτσι κλαίει ο λαός τους Μακεδονομάχους μας!...

Μέσα σε μια απέραντη σιωπή, στο απαλό μουρμούρισμα της φτελιάς και της μικρής βρύσης, κάπου μεταξύ Βογατσικού και Γέρμα, ζει η "Καλόγρια". Είναι ένα αληθινό γιατάκι, μια κρυψώνα η "Καλόγρια" και αμέσως νιώθεις ότι έπαιξε κάποιο ρόλο στους ξεσηκωμούς του σκλαβωμένου Γένους. 

Εδώ πάνω έστησαν το λημέρι τους οι οπλαρχηγοί των κλεφτών Μουτσογκρέκος, Νταλίπης, Ζούρκας, Σπανός κ.ά.. Κι ύστερα έγινε ο επίσημος σταθμός των Μακεδονομάχων. 

Εδώ είχε το αρχηγείο του ο Γρ. Φαληρέας ή καπετάν Ζάκας. Κι από εδώ πέρασαν ο Μελάς, ο Βάρδας, ο Λούκας, ο Στέφος, ο Νίδας, ο Καούδης και όλοι οι Λεβέντες των δυτικομακεδονικών βουνών. 

Στην "Καλόγρια" ήρθε κι έμεινε για πάντα ο αρχηγός Νικόλαος Τσοτάκος ή Καπετάν Γέρμας. 

Το ξημέρωμα της 16ης Ιουλίου 1907 ήρθε απαλό, ανεπαίσθητο. Μια μουσική γλυκιά απλώθηκε από το λημέρι των ανταρτών ως τον πόρο, το ποταμάκι του Μορικιού. Τ΄ αηδόνια είχαν τρελαθεί στο τραγούδι. Τα παλικάρια αργοξυπνούσαν. Μερικά πλένονταν στη βρύση. 

Τότε έσπασαν την αρμονία οι πρώτες τουφεκιές. Οι Τούρκοι (στους οποίους οι Βούλγαροι είχαν προδώσει το λημέρι των Μακεδονομάχων) ακροπατώντας είχαν κυκλώσει την "Καλόγρια". Ξέσπασε η μάχη. Τρομερή μάχη! Η πιο φονική στην περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα.

Νικόλαος Τσοτάκος ή Καπετάν Γέρμας - Μακεδονομάχος

Εκατοντάδες Τούρκοι είχαν πιάσει όλες τις διαβάσεις. Μόνον ο καπετάν Ζάκας κατόρθωσε κι έφυγε από ένα κρυφό μονοπάτι των Κόκκινων Καϊάδων. Ο Γεωργαλής και ο Οικονομάκος με πέντε παλικάρια έπεσαν στη βρύση. Ο καπετάν Γέρμας με τους υπόλοιπους έτρεξαν από τη χαράδρα να σπάσουν τον κλοιό. Εκεί ήρθε το τέλος... Λίγοι κατόρθωσαν να ξεφύγουν.

Το βράδυ, όταν τα πάντα ησύχασαν και οι γκιώνηδες άρχισαν το μονότονο τραγούδι του θανάτου, γυναίκες του χωριού πήγαν να κλάψουν τα σκοτωμένα παλικάρια:

"Αν ήξερες, μανούλα μου, σε ποιο βουνό θ΄ αράξω,

θα μου ΄στελνες τα ρούχα μου να στολιστώ, ν΄ αλλάξω..."

Στο νεκροταφείο της Λόσνιτσας εξέχουσα θέση πήρε ο μαρμάρινος τάφος του Αρχηγού. Το χωριό πήρε το δοξασμένο όνομά του: Γέρμας.

Σήμερα πάνω στην "Καλόγρια" οι βοσκοί συγκεντρώνονται κάτω από τα γέρικα καραγάτσια τα μεσημέρια, παίζουν τη φλογέρα και τραγουδούν.

Κ. Δούφλιας, "Μακεδονία-Μακεδονικός Αγώνας" 

Διαβάστε επίσης:

-Νικόλαος Τσοτάκος ή Καπετάν Γέρμας: Έπεσε για την Μακεδονία μαχόμενος ως λέων