Θαλής ο Μιλήσιος: Ο πρώτος φιλόσοφος του κόσμου - Ποια η σχέση του με την σύγχρονη λέξη computer

 

 21/7/2025

Όσα και να πεις, όσα και να γράψεις γι΄ αυτόν τον Έλληνα πανεπιστήμονα και πρώτο φιλόσοφο της ανθρώπινης ιστορίας, λίγα θα είναι! Και άραγε, θα υπήρχε η περίφημη δυτική σκέψη, αν δεν υπήρχε ο Θαλής από την Μίλητο;

Ο Θαλής από την Μίλητο της Μικράς Ασίας γεννήθηκε το 640 ή το 624 π.Χ. και άφησε την τελευταία του πνοή το 546 π.Χ. Σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο, ο Θαλής, που ταξίδεψε σε Αίγυπτο και Βαβυλώνα, δεν παντρεύτηκε ποτέ, γιατί ήταν απόλυτα αφοσιωμένος στις επιστήμες.

Τις πληροφορίες για την ζωή και την παρακαταθήκη του στις επιστήμες τις αντλούμε από τους αρχαίους Έλληνες επιστήμονες, όπως τον Αριστοτέλη και τον Διογένη Λαέρτιο. Τι να πρωτοπεί κανείς γι΄ αυτόν τον πανεπιστήμονα Έλληνα;

Ο Θαλής που είχε ιδρύσει την Ιωνική Σχολή Φυσικής Φιλοσοφίας στην Μίλητο, ήταν ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. Εκτός από φιλόσοφος, ήταν φυσικός, μετεωρολόγος, αστρονόμος, μαθηματικός και γεωμέτρης.

Πνεύμα ελληνικό, ανήσυχο και δημιουργικό, ζητούσε να ερμηνεύσει τον κόσμο, αλλά όχι πια μέσα από τα μάτια της θρησκείας, αλλά κυρίως μέσα από την λογική, την παρατήρηση, την επιστήμη. Αναζητούσε αποδείξεις για όσα συνέβαιναν γύρω του, και μετά από χρόνια μελετών, άρχισε να πετυχαίνει τους στόχους του, με αποτέλεσμα να θεωρείται ο πρώτος που έθεσε τα θεμέλια της μελλοντικής επιστημονικής σκέψης στον δυτικό κόσμο. Όμως, ήταν αυτός επίσης που έθεσε και τα θεμέλια της φιλοσοφικής δυτικής σκέψης. Ο Αριστοτέλης πίστευε ότι ο Θαλής ο Μιλήσιος είναι ο πρώτος Έλληνας φιλόσοφος!

Το πολύπλευρο και ασυνήθιστο πνεύμα, καθώς και την προσωπικότητα του Θαλή, θαύμαζαν και οι αρχαίοι Έλληνες αλλά και οι Αιγύπτιοι και οι φαραώ τους! Και πώς θα μπορούσε αλλιώς να γίνει, αφού ο Θαλής έδινε σε κρίσιμα θέματα όχι μόνο πνευματικά μα και της καθημερινής ζωής, σωστές απαντήσεις και πρωτοποριακές λύσεις!

Για παράδειγμα, όταν ο Θαλής ήταν στην Αίγυπτο, εκτός των μετρήσεων στις πυραμίδες τους, έδωσε λύση στους Αιγύπτιους αγρότες των οποίων τα χωράφια πλημμύριζε ο Νείλος, με αποτέλεσμα να μην ξέρει κάποιος ποια ήταν τα όρια του δικού του χωραφιού! Τι έκανε ο Μιλήσιος επιστήμονας μας;

Σε τακτά χρονικά διαστήματα, τοποθετούσε πασσάλους κατά το μήκος του ποταμού και στην συνέχεια έδενε σχοινιά κάθετα στο ποτάμι, κάνοντας κόμβους, με τους οποίους μπορούσε να μετρήσει με ακρίβεια το κάθε χωράφι. Και μάλιστα μετρούσε το χωράφι του κάθε αγρότη και όταν αυτό είχε πλημμυρίσει από τον Νείλο!

Ας προσέξουμε τώρα, πώς από τους κόμβους του Θαλή στην αρχαία Αίγυπτο φτάσαμε στην σύγχρονη λέξη computer (κομπιούτερ)! Μπορεί σχεδόν κανείς να μην ξέρει την ελληνική της ρίζα, όμως έτσι είναι! Εκείνη την μακρινή εποχή λοιπόν, χάρη στους κόμβους του Θαλή, δημιουργήθηκε η ελληνική λέξη κομβέω που σήμαινε: υπολογίζω με ακρίβεια.

Την λέξη κομβέω την «πήρε» ο χρόνος στην αγκαλιά του και την ταξίδεψε στην εποχή των λατίνων και των αγγλοσαξόνων που για να την πουν στην γλώσσα τους, της έδωσαν τη δική τους προφορά: compute και η γνωστή παγκοσμίως λέξη, computer.

Τέλος, ας δούμε τους κρίκους της αλυσίδας που ένωνε τους αρχαίους Έλληνες επιστήμονες, και από μαθητή σε δάσκαλο, δημιουργήθηκε και εξαπλώθηκε παγκοσμίως, η μοναδική και αξεπέραστη Ελληνική επιστημονική σκέψη: Ο Θαλής είχε έναν σπουδαίο μαθητή, τον Αναξίμανδρο που επέκτεινε ακόμα περισσότερο την επιστημονική γνώση που διδάχθηκε από τον δάσκαλό του. Και μαθητής του Αναξίμανδρου ήταν ο Αναξιμένης που προχώρησε ακόμα παραπέρα τις επιστημονικές αποδείξεις του κόσμου! Ο Αναξιμένης με την σειρά του δίδαξε τον Πυθαγόρα, του οποίου η συμβολή στην εξέλιξη της πανανθρώπινης γνώσης είναι μοναδική! (Φωτογραφία)