26/10/2023
Με βαρέλια και με ξύλα έφτιαξαν τις δύο πυρπολημένες γέφυρες οι πεινασμένοι και ματωμένοι Έλληνες, για να τις διαβούν οι στρατιώτες και να προχωρήσουν προς την Θεσσαλονίκη, όπου μπήκαν νικητές στις 26 Οκτωβρίου του 1912! Όταν περνάμε από τον Αξιό, να θυμόμαστε αυτούς τους Έλληνες, τους χρωστάμε την ζωή και την ελευθερία μας!
Οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής εκείνης δεν βοήθησαν την Ελλάδα. Ούτε η Ρωσία, που δήθεν νοιαζόταν. Αρκεί να σκεφτούμε ότι τον Οκτώβριο του 1911 η Ρωσία είχε ξεκινήσει μυστικές διαπραγματεύσεις με την Βουλγαρία και την Σερβία, έτσι ώστε να τους προκύψει μία συμμαχία τόσο δυνατή που θα διέλυε την Μακεδονία των Ελλήνων, αφού θα την παρέδιδε στους Βούλγαρους και στους Σέρβους. Και την Μακεδονία και την Θράκη.
Η Ελλάδα μας μπήκε στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο στις αρχές Οκτωβρίου του 1912, συμμαχώντας με την Βουλγαρία και την Σερβία, δύο χώρες που έπαιζαν τον ρόλο του φίλου μας, εξυπηρετώντας όμως υποχθόνια τους δικούς τους σκοπούς.
Ο αρχιστράτηγος και διάδοχος Κωνσταντίνος προχωρούσε δίνοντας νικηφόρες μάχες στην Δυτική Μακεδονία. Στόχος του ήταν το Μοναστήρι. Ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος δεν συμφωνούσε με αυτήν την τακτική πολέμου, γιατί έκρινε ότι οι Βούλγαροι θα επιχειρούσαν να καταλάβουν την Θεσσαλονίκη. Και τότε θα χάνονταν όλα, και το Μοναστήρι μαζί.
Γιατί ο Βενιζέλος φοβόταν την εισβολή των βουλγαρικών στρατευμάτων στην Θεσσαλονίκη;
Στις 22 ή 23 Οκτωβρίου είχε φθάσει στην Αθήνα ένα κρυπτογραφημένο μήνυμα από την Σόφια και το εκεί πρεσβευτή μας τον Δημήτριο Πανά. Οι Βούλγαροι κινούνταν για να καταλάβουν την Θεσσαλονίκη. Αυτήν την πληροφορία είχε λάβει ο στρατιωτικός ακόλουθος της ελληνικής πρεσβείας Αθανάσιος Σουλιώτης από τον Έλληνα γιατρό Φίλιππο Νίκογλου που υπηρετούσε στο χειρουργείο της 7ης βουλγαρικής μεραρχίας της Ρίλας. Ο γιατρός πρόλαβε να καταφύγει στην Ελλάδα, αφού πια απειλούταν η ζωή του.
Γι΄ αυτό τον λόγο η ελληνική κυβέρνηση άσκησε μεγάλες πιέσεις στον Κωνσταντίνο, που έπρεπε να στραφεί προς την Θεσσαλονίκη, χωρίς όρους και αναβολές. Ακόμα και ο Ίων Δραγούμης, όπως ανέφερε στο ημερολόγιο του ο αδερφός του Φίλιππος, πίστευε ότι δεν βιάζεται ο Κωνσταντίνος όσο θα ήταν ανάγκη...
Με την παρέμβαση του βασιλιά Γεωργίου Α΄ και τα επίμονα τηλεγραφήματα του Βενιζέλου, τελικά ο Κωνσταντίνος άρχισε να κινείται προς την Θεσσαλονίκη. Τα πρώτα τμήματα του ελληνικού στρατού άρχισαν να προσεγγίζουν τα περίχωρα της Θεσσαλονίκης στις 25 Οκτωβρίου. Τότε ξεκίνησαν και οι διαπραγματεύσεις για την παράδοση της πόλης με τον Χασάν Ταξίν πασά, τον Τούρκο που ήθελε την Θεσσαλονίκη δική του, αλλά επιτέλους πλησίαζε η ώρα της ήττας του.
Πρέπει να σημειωθεί όμως ότι τα ελληνικά στρατεύματα, πριν φθάσουν στην Θεσσαλονίκη, είχαν ήδη περάσει νικηφόρα από πολλούς τόπους της Μακεδονίας μας. Τους απελευθέρωναν και προχωρούσαν, κουβαλώντας μαζί τους τον Αέρα της Λευτεριάς που απλωνόταν πια πάνω από όλους τους Έλληνες, τους χιλιοβασανισμένους Έλληνες.
Μετά την Απελευθέρωση των Γιαννιτσών που άνοιξε τον δρόμο προς Θεσσαλονίκη, χιλιάδες οθωμανοί συνωστίσθηκαν στην δυτική όχθη του Αξιού, ανάμεσα στις δύο γέφυρές του, μία ξύλινη οδική και μία σιδηροδρομική. Αφού πέρασαν από αυτές, και βλέποντας οι τούρκοι πως οι Έλληνες στρατιώτες βρίσκονταν ακόμα σε σημαντική απόσταση από τις γέφυρες, τις πυροδότησαν με εκρηκτικά το πρωί της 21ης Οκτωβρίου.
Η ξύλινη γέφυρα καταστράφηκε ολοσχερώς ενώ κατέρρευσαν τα δύο πρώτα ανατολικά βάθρα της σιδερένιας σιδηροδρομικής γέφυρας.
Η καταστροφή των δύο γεφυρών θα μπορούσε να ήταν μοιραία. Θα μπορούσε να μην είχε απελευθερωθεί η Θεσσαλονίκη. Θα μπορούσε να συνεχιστεί η σκλαβιά με τους Τούρκους να μπαίνουν ξανά νικηφόρα στις απελευθερωμένες ελληνικές μακεδονικές πόλεις. Θα μπορούσε να ζωντανέψει ξανά η κόλαση. Αλλά! Δεν έγινε έτσι! Γιατί οι Έλληνες, αβοήθητοι, κουρασμένοι, πεινασμένοι, σε άθλια κατάσταση, με τις καιρικές συνθήκες να συμμαχούν με τον εχθρό, δεν λιγοψύχησαν! Είναι να αναρωτιέται κανείς, από πού αντλούσαν δύναμη εκείνοι οι Έλληνες!!!...
Εκείνοι οι Έλληνες έφτιαξαν τις γέφυρες με βαρέλια και ξύλα, ώστε να μπορέσει ο στρατός μας να περάσει και να φθάσει στην Θεσσαλονίκη. Έγραψε ο Σπύρος Μελάς τότε: «Άνθρωποι κατατσακισμένοι από τους κόπους και την αρρώστεια, μ’ ανεπαρκέστατα μέσα μεταφοράς κι ακόμα πιο ανεπαρκείς δυνάμεις γυμνασμένου και συγχρονισμένου μηχανικού, υποχρεώθηκαν να γυρίσουν τα χωριά, να επιτάξουν βαρέλια και ξύλα, να τα μεταφέρουν νύχτα και ν΄ αυτοσχεδιάσουν γέφυρες!»
Ένας άλλος σημαντικός σταθμός-ορόσημο πριν ο Ελληνικός στρατός μπει στην Θεσσαλονίκη, ήταν η απελευθέρωση της Χαλάστρας (τότε λεγόταν Κουλιακιάς) στις 22 Οκτωβρίου του 1912. Οι Έλληνες από την Χαλάστρα συνέβαλαν τα μέγιστα στην Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, παρόλο που σήμερα σχεδόν κανείς δεν θυμάται. Δυστυχώς και τραγικώς. Ας ζωντανέψουμε έστω λίγα ονόματα Ελλήνων Αγωνιστών από την Χαλάστρα:
Γεώργιος Νταλιγκάρης, Αστέριος Τσόκας, Αλέξανδρος Αναγνωστόπουλος, Θεοχάρης Γράμπας, Αστέριος Μαρκούδης και πολλοί άλλοι. Αυτοί οι Έλληνες πολέμησαν για την Λευτεριά ανιδιοτελώς, κι ενώ ήταν σε άθλια σωματική και ψυχική κατάσταση. Οι περισσότεροι από αυτούς πέθαναν φτωχοί και καταφρονημένοι.
Τελικά, μετά την κατασκευή των γεφυρών με κόπους και αίμα πατριωτών, ο Ελληνικός στρατός φτάνει στην Θεσσαλονίκη.
Τι θα έκανε ο Χασάν Ταξίν πασάς; Μπορούσε να πολεμήσει αυτούς τους Έλληνες;
Όχι, δεν μπορούσε! Το ομολογεί ο ίδιος στα απομνημονεύματά του: "...αφού αντιλήφθηκα με βαθιά ψυχική οδύνη ότι ήταν αδύνατο να συνεχισθεί ο αγώνας και ότι κάθε περαιτέρω προσπάθεια ήταν μάταιη, πήρα την τραγική αλλά αναπόφευκτη πλέον απόφαση να διαπραγματευθώ με τον αντίπαλο".
Με εντολή του Κωνσταντίνου ο Β. Δούσμανης και ο Ι. Μεταξάς μπαίνουν στην Θεσσαλονίκη για να υπογράψουν το Πρωτόκολλο Παράδοσης της Πόλης.
26 Οκτωβρίου, 27 Οκτωβρίου, έτος 1912. Οι Έλληνες στην Θεσσαλονίκη δεν κοιμούνταν. Πώς θα μπορούσαν άλλωστε; Μετά από τόσους αιώνες σκλαβιάς και θρήνου,
οι Έλληνες άφηναν επιτέλους το έθνος τους ελεύθερο να λάμψει μέσα στα μάτια τους, το άφηναν ελεύθερο να γίνει προσευχή που μέσα από τα δάχτυλά τους υψώνονταν προς τον ουρανό, το άφηναν ελεύθερο να γονατίσει προσκυνηματικά την Ελληνική Σημαία που είχαν υψώσει ο Ίων Δραγούμης και ο λοχαγός Αθανάσιος Εξαδάκτυλος στο κτίριο του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στην Θεσσαλονίκη.
26 Οκτωβρίου 1912 - 26 Οκτωβρίου 2023. Ο χρόνος κύλησε αδυσώπητα, και σήμερα γιορτάζουμε την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης μας, ρέει μέσα μας η περηφάνια για τους προγόνους μας, γίνεται ένα με το αίμα μας η ευγνωμοσύνη μας γι΄ αυτούς. Αλλά μέσα στην ψυχή μας έκτισε το βασίλειο του και ο φόβος: Το "ζήτω το έθνος μας", το φωνάζουν και οι προδότες της Μακεδονίας μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου